အာဆီယံဥကၠ႒အေရး အကဲျဖတ္ဖို႔ အင္ဒို ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ျမန္မာႏိုင္ငံ သြားမည္
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လာမယ့္ ၂၀၁၄ က်ရင္ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ တာ၀န္ ယူလိုတယ္လို႔ ကမ္းလွမ္းထားခ်က္အေပၚ ျဖစ္သင့္ မသင့္ အကဲျဖတ္ စံုစမ္းဖို႔ လက္ရိွ အာဆီယံဥကၠ႒ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဟာ မၾကာခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ AIPMC ေခၚ ျမန္မာ့အေရး အာဆီယံ အမတ္မ်ားအဖဲြ႕ အပါအ၀င္ ေဒသတြင္း လူ႕အခြင့္အေရးအဖဲြ႕ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လက္ရိွ အေျခအေနအတိုင္းဆိုရင္ အာဆီယံဥကၠ႒ မျဖစ္သင့္ေသးဘူးလို႔ ျမင္ၾကပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ကိုသားၫြန္႔ဦးက စံုစမ္းေမးျမန္းၿပီး တင္ျပေပးထားပါတယ္။
အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မာတီ နာတာလီဂါ၀ါ (Marty Natalegawa) ဦးေဆာင္မယ့္ အကဲျဖတ္ ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ လာေရာက္ဖို႔ ျမန္မာအစိုးရ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ဖိတ္ၾကားထားၿပီးၿပီလို႔ သိရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လာမယ့္ ၂၀၁၄ မွာ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ ယူႏိုင္ မႏိုင္ ဆိုတာကို အကဲျဖတ္ ေလ့လာဖို႔အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အာဆီယံ ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႕ ေစလႊတ္ဖို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀းကတည္းက ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၿပီးသားပါ။
ဒါေပမဲ့ ဘယ္ေတာ့ သြားေရာက္မလဲဆိုတဲ့ ရက္ကိုေတာ့ အတိအက် မသတ္မွတ္ရေသးဘူးလို႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ရသူ မိုက္ကယ္ တင္းက ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးရဲ႕ တရား၀င္ ဖိတ္ၾကားစာေတာ့ ရထားၿပီးပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာေရာ အင္ဒိုနီးရွားဘက္ကေရာ ႏွစ္ဘက္စလံုးအတြက္ အဆင္ေျပမယ့္ေန႔ကို ေရြးခ်ယ္ေနတုန္းပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္ေတာ့ သြားျဖစ္မလဲ ဆိုတာေတာ့ မေျပာႏိုင္ေသးပါဘူး။ ျမန္မာဘက္က ဖိတ္စာေတာ့ ရထားၿပီးၿပီမို႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အေနနဲ႔ေတာ့ မၾကာခင္ သြားျဖစ္မွာပါ။”
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း အစုအဖဲြ႕အားလံုး ပါ၀င္တဲ့ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ျဖစ္ေစဖို႔နဲ႔ မၾကာခင္တုန္းက ျမန္မာအစိုးရ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္နဲ႔ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့တဲ့ တိုးတက္မႈ ျဖစ္ရပ္ေတြကို အင္ဒိုနီးရွား အေနနဲ႔ အားေပး ေထာက္ခံတယ္လို႔ အင္ဒိုနီးရွား ေျပာခြင့္ရသူက ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း အခု အကဲျဖတ္အဖဲြ႕ အေနနဲ႔ ဘယ္လိုစံႏႈန္းထားၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ ျဖစ္သင့္တယ္ဆိုတာကို တိုင္းတာမလဲဆိုတဲ့ အေပၚမွာ ေမးခြန္းထုတ္သူေတြလည္း ရိွပါတယ္။
AIPMC ေခၚတဲ့ ျမန္မာ့အေရး အာဆီယံအမတ္မ်ား အဖဲြ႕ရဲ႕ ဥကၠ႒လည္းျဖစ္ အင္ဒိုနီးရွား လႊတ္ေတာ္အမတ္ တဦးလည္းျဖစ္တဲ့ မစ္စ္ အီဗာ ဆြန္ဒါရီ (Ms.Eva Sundari) ကေတာ့ ခိုင္မာတဲ့ ျဖစ္ထြန္းတိုးတက္မႈေတြကို ျမင္ရဖို႔ လိုတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“အကဲျဖတ္အဖဲြ႕ အေနနဲ႔ အာဆီယံကို အစီရင္ခံစာ ျပန္တင္ရမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ ျဖစ္သင့္ၿပီ ဆိုတာကို သူတို႔ ဘယ္လိုတိုင္းတာ အကဲျဖတ္မလဲ၊ ဘာေတြ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္မလဲ ဆိုတဲ့အေပၚမွာေတာ့ က်မ စိုးရိမ္မိပါတယ္။ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒တာ၀န္ မယူခင္မွာ ျမန္မာအေနနဲ႔ အတိုက္အခံေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံု စကားေျပာၿပီး အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရး တိုးတက္မႈေတြ လုပ္ျပဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြကို တိုင္းတာ ေစာင့္ၾကည့္မႈ မလုပ္ရင္ေတာ့ အကဲျဖတ္အဖဲြ႕ရဲ႕ ခရီးစဥ္က အဓိပၸာယ္ရိွမွာ မဟုတ္ပါဘူး။”
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ဖိႏွိပ္မႈေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာမွာ အမည္းစက္ ျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒တာ၀န္ ယူလာရင္ အာဆီယံနဲ႔ အျခား ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးမွာ ထိခိုက္လာႏိုင္သလို အာဆီယံအတြက္လည္း မ်က္ႏွာပ်က္စရာ ျဖစ္မယ္ဆိုၿပီး လူ႕အခြင့္အေရးအဖဲြ႕ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ အာဆီယံကို ျမန္မာ့အေရး ေျပာင္းလဲေအာင္ အရင္လုပ္ဖို႔ ဖိအား ၀ိုင္းေပးေနၾကပါတယ္။
အင္ဒိုနီးရွား လႊတ္ေတာ္အမတ္ အီဗာကေတာ့ အခုလက္ရိွ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနအတိုင္း ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ မျဖစ္သင့္ေသးဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံ လက္ရိွအေျခအေန ေျပာရရင္ေတာ့ စိတ္မခ်မ္းသာစရာပါ။ နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ရပါတယ္။ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြဟာ အထိန္းသိမ္း ခံေနရဆဲပါ။ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစု အမ်ဳိးသမီးေတြကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အဓမၼ ျပဳက်င့္တယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ရပါတယ္။
“အခု သူတို႔ လႊတ္ေတာ္ဆိုတာကလည္း တကယ္တမ္း လႊတ္ေတာ္တရပ္ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ စံအတိုင္း လုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏိုင္ေခ် မရိွပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ AIPMC အပါအ၀င္ အင္ဒိုနီးရွားမွာရိွတဲ့ လူထုအေျချပဳ အဖဲြ႕အစည္းေတြကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူဖို႔ အခ်ိန္မက်ေသးဘူးလို႔ ယူဆထားပါတယ္။”
အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးနဲ႔ အဖဲြ႕ဟာ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံသြားၿပီး ေလ့လာေတြ႕ရိွခ်က္ေတြကို လာမယ့္ စက္တင္ဘာ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပဲြကို တင္ျပဖြယ္ ရိွပါတယ္။ အဆံုးအျဖတ္ကိုလည္း အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပဲြကေန ေပးလိမ့္မယ္လို႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ရသူ မိုက္ကယ္ တင္းက ေျပာပါတယ္။
“အာဆီယံ ထိပ္သီးညီလာခံမွာ ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးၾကရမွာပါ။ ျမန္မာအေနနဲ႔ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ျဖစ္ဖို႔ သူ႕ မူလအစီအစဥ္ထက္ ေစာၿပီး တာ၀န္ယူခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ အေပၚမွာေတာ့ အာဆီယံ အတြင္းမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တခုခု မခ်ရေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီကိစၥကို အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေတြ အားလံုး အျပဳသေဘာနဲ႔ အေလးအနက္ထား စဥ္းစားေနတယ္ ဆိုတာက ထုတ္ျပန္ထားၿပီးသားပါ။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကေတာ့ ထိပ္သီးညီလာခံမွာပဲ ဆံုးျဖတ္ပါလိမ့္မယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လူ႕အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္မႈေတြေၾကာင့္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တုန္းက အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူဖို႕ ေရႊ႕ဆိုင္းခဲ့ရဖူးပါတယ္။ အခုေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြ အသစ္ကေန အရပ္သား အစိုးရတရပ္ ျဖစ္လာတာကို အေၾကာင္းျပၿပီး ပံုမွန္ အလွည့္က်တာ၀န္ ယူရမယ့္ အခ်ိန္ထက္ေစာၿပီး လာမယ့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ဥကၠ႒တာ၀န္ ယူလိုတယ္ဆိုၿပီး အာဆီယံကို ျမန္မာအစိုးရသစ္က ကမ္းလွမ္းထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြအေပၚ ႏိုင္ငံတကာကထားတဲ့ သံသယနဲ႕ လက္ရိွ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၂၀၁၄ အာဆီယံဥကၠ႒ျဖစ္ေရး ကိစၥကို ကန္႕ကြက္ေ၀ဖန္မႈေတြ ေဒသတြင္းမွာတင္ ရိွေနပါတယ္။
ထုိင္းနုိင္ငံ၏ ပထမဆုံးေသာ အမ်ဳိးသမီး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာမည့္ ယဥ္လပ္ရွင္နာ၀ပ္ကုိ လႊတ္ေတာ္တြင္ အမ်ဳိးသမီးနုိင္ငံေရးသမားမ်ားနွင့္ အတူ ေတြ႔ရပုံ 
နုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာမည့္ ေခ်ာေမာလွပသည့္ အမ်ဳိးသမီးကုိ မတည္ျငိမ္သည့္ ထုိင္းနုိင္ငံေရးေလာကက ႀကိဳဆုိလ်က္ရိွသည္။
ယဥ္လပ္ဦးေဆာင္သည့္ ဖုယာ့ထုိင္းပါတီက တျခားေသာ ပါတီငယ္ ၅ ခုနွင့္ မဟာမိတ္ဖဲြ႔ျပဳကာ အစုိးရဖဲြ႔မည္ ျဖစ္သည္။
လက္ေမာင္းတြင္ အနက္ေရာင္ ပတ္ထားျခင္းမွာ မၾကာေသးမီက ကြယ္လြန္ခ့ဲေသာ ထုိင္းနန္းတြင္း မိသားစု၀င္တဦး၏ နာေရးကာလ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ဟု သိရသည္။ 
