Why EQ Success

Why EQ Success


by ထက္ လင္း on Friday, February 3, 2012 at 12:47pm

      ေအာင္ၿမင္ရၿခင္း၏ အဓိကလွ်ိဳ႔ဝွက္ခ်က္မွာ Intelligence Quotient (IQ)
ညဏ္ရည္ဟု လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္းစြာကပင္ ထင္ၿမင္ယူဆခဲ့ၾကၿပီး
ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ သုေတသနမ်ားကလည္း သက္ေသထူေပးခဲ့သည့္အတြက္ အမ်ားသေဘာတူ
အယူအဆ(Conventional Wisdom) အၿဖစ္ အခိုင္အမာရပ္တည္ေနခဲ့ရာမွ
မၾကာေသးမီႏွစ္မ်ားအတြင္းတြင္ ခံစားမွဳဆိုင္ရာညဏ္ရည္ေခၚ Emotional
Intelligence EQ က ပိုမိုအေရးၾကီးေၾကာင္း သိရွိရသည္ ။


ခ်စ္သူႏွင့္ ေကြကြင္းရမည္စိုးေသာေၾကာင့္ မိမိကိုယ္ကို အဆံုးစီရင္သူမ်ား၊
တစ္ခါက်ရွဳံးရုံၿဖင့္ ေနာင္မၾကီးပြားႏုိင္ဟု ခံယူကာ ဘဝကို
လက္ေၿမာက္အရွဳံးေပးသြားသူမ်ား၊ သူငယ္ခ်င္း အခ်င္းခ်င္းအစလြန္ရန္ၿဖစ္ရာမွ
အသက္ဆံုးရွဳံးရၿခင္းမ်ား၊ စာေမးပြဲခန္းထဲတြင္ ေမးခြန္းတစ္ပုဒ္မရရာမွ
ေဇာေခၽြးၿပန္ကာ က်န္ေမးခြန္းမ်ားကိုပါ မေၿဖႏုိင္သူမ်ားကို ၾကည့္လွ်င္ EQ
အေရးၾကီးပံုကို အလြယ္တကူ ေတြ႔ၿမင္ႏိုင္သည္။

      IQၿမင့္မား၊ ငယ္စဥ္က အမ်ားက အားက်ရေအာင္ ညဏ္ရည္ေကာင္းၿပီး
အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္တြင္ မေအာင္ၿမင္သူမ်ား ရွိၾကေသာ္လည္း ယင္းတို႔၏
သူငယ္ခ်င္း IQ သာမာန္သာရွိသူမ်ားမွာ ေအာင္ၿမင္ေနတတ္ၾကသည္။ EQ
သေဘာတရားၿဖင့္ ဆန္းစစ္ၾကည့္ေသာအခါ IQ ၿမင့္ေသာ္လည္း EQ နိမ့္လွ်င္
မေအာင္ၿမင္ႏိုင္။ IQ သာမာန္သာရွိေသာ္လည္း EQ ၿမင့္သူမ်ား
ထိပ္တန္းေရာက္ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ရွာေဖြေတြ႔ရွိ႔ခဲ့သည္။

      EQ ကို အဓၶိပါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္တစ္ခုမွာ The capacity for recognizing our
own feelings and those of others, for motivating ourselves, for
managing emotions in ourselves, and in our relationships ‘ မိမိႏွင့္
တစ္ၿခားသူမ်ား၏ ခံစားခ်က္မ်ားအား သေဘာေပါက္နားလည္ၿပီး မိမိကိုယ္ကို
စိတ္တက္ၾကြေအာင္ အားေပးႏိုင္ၿခင္း၊ မိမိခံစားခ်က္မ်ားအား
မိမိကိုယ္တြင္းတြင္ စီမံခန္႔ခြဲၿခင္း၊ မိမိ၏ ခံစားခ်က္မ်ားအား
အၿခားသူမ်ား ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတြင္ စီမံခန္႔ခြဲၿခင္း’ ၿဖစ္သည္။

      EQ ၿမင့္ေသာသူသည္ အေရထူသည္။ ခံႏိုင္ရည္ရွိသည္။ အရွဳံးႏွင့္ၾကံဳရေသာ္လည္း
လက္မေလွ်ာ့။ အၾကိမ္ၾကိမ္လဲလွ်င္ အၾကိမ္ၾကိမ္ၿပန္ထႏုိင္သည္။
ၿပင္းၿပင္းထန္ထန္ ခံစားခ်က္မ်ားက မိမိစဥ္းစားႏိုင္စြမ္းကို ဖံုးအုပ္မခံ။
အဆိုးႏွင့္ၾကံဳခ်ိန္တြင္ ၾကံ့ၾက့ံခံၿပီး မိမိအေကာင္းဆံုး ၾကိဳးစားေနလွ်င္
ေကာင္းသြားမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္သူၿဖစ္သည္။ သူသည္ စိတ္ကူးေပါက္သလို
ထလုပ္ေလ့မရွိ။ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္အတိုင္း ခိုင္ခိုင္မာမာေဆာင္ရြက္သည္။

      EQ ၏လကၡဏာတစ္ရပ္မွာ Self-awareness ‘ မိမိဘာၿဖစ္ေနသည္ကို သိၿခင္း’
ၿဖစ္သည္။ တစ္နည္း ‘ခံစားခ်က္တစ္ခုေပၚလာခ်ိန္တြင္ သိၿခင္း’ ၿဖစ္သည္။
မိမိဝမ္းနည္းခ်ိန္တြင္ ဝမ္းနည္းမွန္းသိရမည္၊ ေဒါသၿဖစ္ခ်ိန္တြင္
ေဒါသၿဖစ္မွန္းသိရမည္၊ စိတ္ဓါတ္က်လွ်င္ က်မွန္းသိရမည္။
မိမိကိုယ္ကိုသိၿခင္းသည္ EQ ၏ အေၿခခံအက်ဆံုးအစိတ္အပိုင္းၿဖစ္
သည္။ ေဒါသ ၊ေလာဘ စသည့္ ခံစားခ်က္တို႔၏ သေဘာတရားမွာ သတိမထားမိလွ်င္ အရွိန္တက္သထက္
တက္ေလ့ရွိရာ သူတို႔ကို သတိထားမိသည္ႏွင့္ အရွိန္တန္႔သြားေလ့ရွိသည္။
အေနာက္တိုင္းတြင္ ေဒါသခ်ဴပ္ထိန္းနည္း(Anger Management) တစ္နည္းအၿဖစ္
ေဒါသၿဖစ္ခ်ိန္တြင္ တစ္မွ တစ္ဆယ္အတြင္း ေရပါဟု ညႊန္းဆိုတတ္သည္။ သို႔ေသာ္
ထိုသို႔ေရတြက္ရန္ ေဒါသၿဖစ္ေနမွန္း ပထမဦးဆံုး သိရမည္။

      EQ ၏ေနာက္ထပ္လကၡဏာတစ္ရပ္မွာ self-regulation ေခၚ ‘စိတ္ခံစားခ်က္ကို
မိမိဘာသာထိန္းေက်ာင္းႏုိင္ၿခင္း
’ ၿဖစ္သည္။ ခံစားခ်က္၏ ေစစားရာမခံဘဲ
မိမိကသာ ခံစားခ်က္ကို ကိုင္တြယ္ႏုိင္ၿခင္း ‘Handling your emotions
rather than letting the emotions handle you’ ၿဖစ္သည္။ ခံစားခ်က္၏
ေက်းကၽြန္ၿဖစ္ရာမွ ဘဝတြင္ မ်ားစြာနစ္နာခဲ့ရသူမ်ားကို
မိမိပတ္ဝန္းက်င္တြင္ပင္ ဒုႏွင့္ေဒး ေတြ႔ႏုိင္သည္။ တစ္ခါႏွစ္ခါ
ေတြ႔ဖူးသူကို အခ်စ္ထူးရာမွ ခိုးရာလိုက္ခဲ့ခ်ိန္တြင္ မယားငယ္္ဘဝသို႔
ေရာက္ၿခင္းရၿခင္းမ်ိဳး၊ အေခ်ာင္ရၿပီဟု ေလာဘစိတ္ ငယ္ထိပ္တက္ေဆာင့္ရာမွ
စည္းစိမ္ၿပဳတ္အလိမ္ခံရၿခင္းမ်ိဳး၊ ရည္းစားပ်က္ရာမွ အရက္ကို အေဖာ္ၿပဳရင္း
ဘဝဆံုးရၿခင္းမ်ိဳးတို႔သည္ EQ ၿပႆမ်ားပင္ၿဖစ္သည္။

      တိရိစၦာန္မ်ားႏွင့္ လူသားတို႔အၾကား အဓိက ကြာၿခားခ်က္တို႔မွာ
‘စဥ္းစားႏိုင္စြမ္း’ ၿဖစ္သည္။ လူတို႔သည္ အက်ိဳးအေၾကာင္း၊ အဆိုးအေကာင္း
ခြဲၿခားစိတ္ၿဖာ စဥ္းစားႏုိင္သည္။ လူသား ေပၚစမွစကာ
စဥ္းစားေတြးေခၚႏိုင္စြမ္းသည္ တစ္စတစ္စတိုးတက္လာခဲ့သည္။
စဥ္းစားေတြးေခၚႏိုင္စြမ္းတိုးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ် လူသားတို႔၏
ဆံုးၿဖတ္ခ်က္မွန္မွန္ကန္ကန္ ခ်ႏိုင္စြမ္းသည္လည္း တိုးတက္လာေသာေၾကာင့္
လူသားတို႔သည္ အရာရာတြင္ တိုးတက္ဖြ႔ံၿဖိဳးသည္ထက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ မည္မွ်ေလာက္ ညဏ္ၾကီးသူပင္ ၿဖစ္ပါေစခံစားခ်က္ၿပင္းၿပင္းဝင္ေရာက္ဖံုးအုပ္လွ်င္ အမွန္ကို မၿမင္ႏိုင္ေတာ့။ သူ၏
စဥ္းစားႏုိင္စြမ္းကို ခံစားခ်က္က ဝင္ေရာက္ထိန္းခ်ဴပ္လိုက္ေတာ့သည္။

      စိတ္လိုက္မာန္ပါ ဆံုးၿဖတ္ၿခင္းသည္ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္၏ အရည္အေသြးကို ဆိုးဝါးစြာ
ထိခိုက္ေစသည္။ ေဒါသေနာက္၊ ေမာဟေနာက္ ၊တဏွာ ရမၼက္ေနာက္လိုက္ကာ
ဆံုးၿဖတ္ၿခင္းတို႔ေၾကာင့္ သာမာန္လူအဆင့္တြင္ပင္
အမွားၾကီးမွားခဲ့ၾကပံုတို႔ကို မွဳခင္းသတင္းဂ်ာနယ္မ်ားပါ
သတင္းေခါင္းစဥ္မ်ားအား ဖတ္ရုံၿဖင့္သိႏုိင္သည္။ ေခါင္းေဆာင္မ်ား
စိတ္လိုက္မာန္ပါဆံုးၿဖတ္ၿခင္းေၾကာင့္ အမွားၾကီးမွားခဲ့ၾကပံုကို
ကမၻာသမိုင္းတြင္ ၿမင္ႏုိင္သည္။ စိတ္ေအးလက္ေအး ဆံုးၿဖတ္ပါက အရည္အေသြး
ဆံုးၿဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်တတ္သူမ်ားသည္ ခံစားခ်က္ေနာက္လိုက္ကာ ဆံုးၿဖတ္ပါက
အမွားမ်ားၿခင္းကို ေတြ႔ရသည္။

      ကမၻာ့ဖလားပြဲစဥ္ အဂၤလန္ႏွင့္ အာဂ်င္တီးနားကစားသည့္ပြဲတြင္
ေဒးဗစ္ဘက္ခမ္းအမည္ရွိ နာမည္ေက်ာ္ေဘာ္လံုးသမားေနာက္သို႕အာဂ်င္တီးနားေဘာလံုးသမားတစ္ဦးက မထိတတိ လိုက္စေနသည္။ တစ္ၾကိမ္တြင္
ဘက္ခမ္းလဲက်သြားရာ ဒုိင္လူၾကီးက ဝီစီမွဳတ္လိုက္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္
ေဘာလံုးသမားက ဘက္ခမ္းအနီးသို႔ကပ္ကာ တစ္ခုခုေၿပာလိုက္သည္။ ဘက္ခမ္းက
ေမွာက္ရက္ ႏွင့္ ေၿခႏွင့္ မထိတထိ လွမ္းခ်ိတ္လိုက္ရာ ထိုေဘာလံုးသမား
လဲက်သြားသည္။ အနီးကပ္ေရာက္ေနၿပီ ၿဖစ္သည့္ဒိုင္က ဘက္ခမ္းကို အနီကတ္ၿပ
ထုတ္ပယ္လိုက္ေသာေၾကာင့္ အဂၤလန္အသင္း တစ္ေယာက္ေလ်ာ့ကာ
ေနာက္ဆံုးၿပိဳင္ပြဲမွ ထြက္ခဲ့ရေတာ့သည္။
      အေေရွ႕ေတာင္ အာရွေဘာလံုးပြဲ
ဆီမီးဖိုင္နယ္ပြဲစဥ္တြင္ ထိုခဲ့သို႔ၿဖစ္ရပ္မ်ိဳးေပၚခဲ့သည္ကို
မွတ္မိၾကဦးမည္။ ၿမန္မာ ဂိုးသမားထြက္အဖမ္းတြင္ ဗီယက္နမ္ေရွ႕တန္းက
ေၿခစံုပစ္ဝင္သည္။ ဂုိးသမားလဲက်သြားသည္ ၊ ဒိုင္က ဝီစီမွဳတ္သည္။
ဗီယက္နမ္ဘက္ကလည္း ၿပစ္ဒဏ္ေပးခံရမည္ကို ေၾကာက္၍လားမသိ၊ ေမွာက္ေနသည္။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ၿမန္မာဂိုးသမားက ထေလွ်ာက္လာကာ လဲေနသူကို မထိတထိ
သြားကန္သည္။ ဒိုင္က အနီကတ္ၿပၿပီး ၿမန္မာဂိုသမားကို ထုတ္လိုက္ရာ
တစ္ေယာက္ေလ်ာ့ၿမန္မာတို႔ အႏိုင္မွ ႏွစ္ဂုိးအသြင္းခံရၿပီး
အိမ္ၿပန္ခဲ့ရသည္။ ထိုကတည္းက ၿမန္မာ ေဘာလံုးအသင္းတို႔ နာလန္မထူေတာ့။

      EQ ၿမင့္သူသည္ ခံစားခ်က္ေပၚလွ်င္သိသူ၊ ခံစားခ်က္မ်ားကို
ပဲ့ပင္ႏုိင္သူၿဖစ္ရာ သူ၏ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္မ်ားသည္ ခံစားခ်က္၏ ေစစားရာ
ေနာက္သို႔မပါဘဲ အရည္အေသြးၿမင့္မားမည္ ၿဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္
အရည္အေသြးၿမင့္မားရန္အတြက္ EQ ၿမင့္ရန္လို္သည္။

      အေမရိကန္သမၼတအိုဘားမားသည္ အေရးၾကီးေသာ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္မ်ားမခ်မီတြင္
တစ္ေယာက္တည္းမ်က္စိမွိတ္ကာ စိတ္တည္ၿငိမ္ေအာင္ေနၿပီးမွ
ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ခ်သည္ဟုဆိုသည္။
      ဦးသန္႕သည္ကုလသမၼဂအေထြေထြအတြင္းေရးမွဳးခ်ဳပ္အၿဖစ္
သက္တမ္းႏွစ္ၾကိမ္ဆက္တာဝန္ယူခဲ့ရာတြင္ ညစဥ္တရားထိုင္ခဲ့ရာ တစ္ၾကိမ္သာ
ပ်က္ဖူးသည္ဟုဆိုသည္။ မိမိ၏ စဥ္းစားညာဏ္ကို ခံစားခ်က္က မဖံုးေအာင္
စီစဥ္ရသည့္သေဘာၿဖစ္သည္။

      မိမိကိုယ္တိုင္စိတ္အားတက္ၾကြၿခင္း၊ အၿခားသူမ်ားကိုပါ စိတ္အားတက္ၾကြေအာင္
လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ၿခင္းတို႔ (Motivaiton)သည္ EQ ၿမင့္သူတို႔၏စရုိက္လကၡဏာမ်ားၿဖစ္သည္။ သူတို႔သည္ ခံစားခ်က္တို႔ကို
စိတ္အားတက္ၾကြရာလမ္းေၾကာင္းသို႔ အေရာက္ပို႔ႏုိင္သူမ်ား ၿဖစ္သည္။

      ဆံုးၿဖတ္ၿပီးလွ်င္ မည္သည့္ အခက္အခဲတို႔ ၾကံဳပါေစ၊
ဇြဲမေလ်ာ့တမ္းၾကိဳးပမ္းသူမ်ားၿဖစ္သည္။
     ေရခဲေတာင္တက္ရာတြင္
အဖြဲ႔ဝင္မ်ားႏွင့္ကြဲကာ လမ္းေပ်ာက္သြားေသာေၾကာင့္ အားလံုးက
ေသၿပီထင္ထားခ်ိန္တြင္ တဲသို႔ၿပန္လာႏုိင္သူမ်ား၊
     လုပ္ငန္းအၾကိမ္ၾကိမ္ပ်က္စီးေသာ္
လည္းအဆံုးတြင္ ၾကီးပြားလာသူမ်ား၊
ေၿခလက္ခ်ိဳ႔တဲ့ေနေသာ္လည္း ဘဝကို အရွဳံးမေပး သမၼာအာဇီဝၿဖင့္
အသက္ေမြးသူမ်ားတို႔သည္ EQ ၿမင့္သူမ်ား ၿဖစ္သည္။
    ထုိသူတို႔၏စိတ္အားတက္ၾကြမွဳကို ကမၻာေက်ာ္တီထြင္သမားၾကီး အက္ဒီဆင္၏
‘အၾကိမ္တစ္ေထာင္မွားခဲ့သည့္အတြက္ မွားနည္းအၾကိမ္တစ္ေထာင္ သိသြားၿပီ။
မွန္ရန္နီးသထက္နီးလာၿပီ’ ဟူေသာစကားတြင္ ၿမင္ႏုိင္သည္။

သာမာန္အခ်ိန္တြင္
EQ ၿမင့္သူတို႔ကို ၿမင္ခ်င္မွ ၿမင္ႏုိင္မည္ၿဖစ္ေသာ္လည္း
အခက္အခဲႏွင့္ၾကံဳလာခ်ိန္တြင္ အလြယ္တကူေတြ႔ၿမင္ႏုိင္သည္။
အၿခားသူမ်ား
စိတ္ပ်က္လက္မွဳိင္ခ်ေနခ်ိန္တြင္
EQ ၿမင့္သူတို႔သည္ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ဆက္လက္ၾကိဳးစားေနဦးမည္။
ထိုအခါတြင္သူတို႔ထံမွ စိတ္ဓါတ္တက္ၾကြမွဳမ်ား ကူးစက္လာကာ အၿခားသူမ်ားလည္း
အားထုတ္လုပ္ကိုင္ေသာေၾကာင့္ အားလံုးအခက္အခဲမွ လြတ္ေၿမာက္ေပမည္။

အၿခားသူမ်ား၏ ခံစားခ်က္ကို ခံစားသိႏိုင္ၿခင္း၊ အၿခားသူမ်ား၏ ေနရာမွ
ဝင္ခံစားႏိုင္ၿခင္းသည္ EQ ၿမင့္မားသူမ်ား၏ စရိုက္လကၡဏာမ်ားပင္ၿဖစ္သည္။
ထိုအခ်က္မ်ားေပါင္းစပ္ထားေသာ Empathy သည္ ွEQ၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုပင္
ၿဖစ္သည္။ အၿခားသူမ်ား၏ ရင္တြင္းသို႔ ဝင္ၾကည့္ႏုိင္ေသာ ၊
ခံစားႏုိင္ေသာသူသည္ အၿခားသူမ်ားႏွင့္ ထိထိေရာက္ဆက္ဆံႏုိင္သည္။ ထုိသူတို႔၏
လိုအင္ကို ၿဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္သည္။ ‘ပါးစပ္ဟတာၾကည့္ရုံနဲ႔
အူဘယ္ႏွစ္ေခြရွိတယ္ဆိုတာကို သိတယ္’ဆိုသည္မွာ Empathy
အားေကာင္းသူတို႔ပင္ၿဖစ္ရာ ထိုသူတို႔သည္ လူတို႔ႏွင့္
ဆက္ဆံရေသာေနရာမ်ားတြင္ ေအာင္ၿမင္သူမ်ားၿဖစ္သည္။ လူႏွင့္မဆက္ဆံရေသာေနရာ
မရွိသေလာက္ပင္ၿဖစ္ရာ ေနရာတိုင္းတြင္ Empathy ၿမင့္သူတို႔ ေအာင္ၿမင္ေပသည္။

      အိမ္ေထာင္ေရး၊ မိသားစုေရး၊ လူမွဳေရး ၊ ႏိုင္ငံေရး ၊ စီးပါြးေရး
ေနရာတိုင္းတြင္ပင္။

      ၿခံဳေၿပာလွ်င္ EQ သည္ Self-awareness ကိုယ့္ကိုကိုယ္သိၿခင္း၊
Self-regulation မိမိခံစားခ်က္ကို ပဲ့ၿပင္ႏုိင္ၿခင္း ၊ Motivation
စိတ္အားတက္ၾကြၿခင္း၊ စိတ္အားတက္ၾကြေစၿခင္းႏွင့္ Empathy
တၿခားသူမ်ားေနရာတြင္ ဝင္ခံစားႏိုင္ၿခင္းတို႔ ၿဖစ္သည္။ လူၿဖစ္လာၿပီဟု
ဆိုလွ်င ္ခံစားခ်က္ပါၿမဲပင္ ။ ခံစားခ်က္သည္ မီးႏွင့္တူၿပီး သံုးတတ္လွ်င္
ေဆး၊ မသံုးတတ္လွ်င္ ေဘးၿဖစ္သည္။ EQ ၿမင့္လွ်င္ ခံစားခ်က္သည္
လိုရာသံုးေဆးတစ္လက္ၿဖစ္သြားကာ မိမိအက်ိဳး၊ ရပ္ရြာအက်ိဳး ၊
ႏိုင္ငံ့အက်ိဳးကို ထိထိေရာက္ေရာက္ သယ္ပိုးႏုိင္ေပမည္ ။

 Share via DOC By အဂၢ သိအာမို in FB RADIO