စာဖတ္ေတာ့မယ္ ဆိုရင္

ေရြုအၿမဳေတ

Written by မသီတာ (စမ္းေခ်ာင္း)

Thursday, 12 January 2012 17:11

| စာဖတ္ပါလို႕ ေျပာမိတဲ့ အခါ ဘာစာေတြ ဖတ္ရမွာလဲလို႔ တစ္နည္း၊ ဖတ္ခ်င္တဲ့ စာေတြက စာမ်က္ႏွာေတြ ေပၚမွာ မရွိဘူးလို႔ တစ္ဖံုတံု႔ ျပန္ လာၾက ျပန္တာပါ။ ေဟာေျပာပြဲ၊ ေဆြးေႏြးပြဲ အခ်ိန္ကာလ တိုတိုေလးမွာ ဘယ္စာေရး ဆရာေတြရဲ႕ စာေတြကို ဖတ္ရ မလဲလို႔ အေမး ခံရရင္ ပိုၿပီး အဆင္မေျပ ပါဘူး။ ကိုယ္တိုင္က စာေရး ဆရာမို႔ ကၽြန္မေရးတဲ့ စာေတြကို ဖတ္ပါလို႔ ေျပာလို႔လည္း မျဖစ္၊ ဘယ္သူ ဘယ္၀ါေတြရဲ႕ စာကိုပဲ ဖတ္ပါလို႔ ေျပာရေအာင္ ကလည္း မဟုတ္ေသး။ ဒီေတာ့ သက္ရွိ ထင္ရွားေရာ၊ ကြယ္လြန္ၿပီးေရာ၊ ျပည္တြင္းေရာ၊ ျပည္ပေရာ ဘယ္စာေရး ဆရာရဲ႕ နာမည္ကိုမွ တစ္ခါမွ မၫႊန္းျဖစ္ ခဲ့ပါဘူး။ ဒီလို မၫႊန္းတာဟာ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္က သေဘာက်ရ၊ ေလးစားရတဲ့ စာေရး ဆရာေတြ မရွိလို႔ မဟုတ္ေၾကာင္း နားေထာင္သူေတြ ကလည္း နားလည္ ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီလို ဘယ္စာေရး ဆရာေတြရဲ႕ စာေတြကို ဖတ္ရ မလဲလို႔ ေမးၾကသူ အမ်ားစုက  ဘာစာမွ မဖတ္ဖူး သူေတြ ျဖစ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ စာဖတ္က်င့္ ရွိသူေတြ ကေတာ့ သူတို႔ ဖတ္ခ်င္တဲ့ စာေတြ စာမ်က္ႏွာ ေတြေပၚမွာ မရွိဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ စာေတြ မဖတ္ျဖစ္ ေတာ့ဘူးလို႔  ဆင္ေ၀ွ႕ ရန္ေရွာင္ ဆိုတာလည္း ရွိတတ္ပါရဲ႕။ တကယ္ေတာ့ စာေပ လြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ မရိွေသး တဲ့တိုင္ စာအုပ္ေပါင္းစံု၊ ဂ်ာနယ္ မဂၢဇင္း ေပါင္းစံုကေတာ့ ထြက္ေနတာ ပါပဲ။ အဲဒီစာအုပ္ စာေစာင္ေတြကို ခရီးသြား ဟန္လႊဲေလာက္ပဲ ဖတ္ျဖစ္တဲ့ သူက အမ်ားစု ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ ဒီလို အေမးေတြ၊ ဆင္ေျခေတြ ေပၚလာတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္ မီဒီယာေတြ ေပါမ်ားလာတဲ့ ေခတ္မွာ ညေနေစာင္းရင္ စာအုပ္ အငွားဆိုင္ သြားၿပီး စာအုပ္ ငွားလိုက္ရမွ ဒီညအဖို႔ အိပ္ႏိုင္မယ္ ဆိုတဲ့ စာဖတ္ခ်င္သူ၊ စာဖတ္ဖို႔ အျမဲ ႀကိဳးစားသူ ဆိုတာမ်ိဳး ပါးရွား လာတာကလည္း အေသ အခ်ာပါပဲ။ မ်က္စိေရွ႕မွာ စာအုပ္စာေစာင္ ေရာက္လာရင္ လွန္ေလွာ လိုက္မယ္လို႔ ေတြးၾကၿပီး ညအိမ္ျပန္ ေရာက္ရင္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား အေ၀းထိန္း ခလုတ္ေလးကို ေကာက္ကိုင္ဖို႔ အားသန္သူ ေတြခ်ည္း ျဖစ္ေနၾကတာ ကလည္း ပိုေသခ်ာ ေနသလားပါပဲ။ ကိုယ္တိုင္က စာအုပ္ စာေစာင္ကို ရွာေဖြ ဖတ္႐ႈမယ္လို႔ အေတြး ရွိေနသူ အဖ႔ို ဘယ္စာေရး ဆရာရဲ႕ စာကို ဖတ္ရမွာလဲ ဆိုတဲ့ အေမးမ်ဳိး မေမးျဖစ္ ႏိုင္ပါဘူး။ ေနာက္ေမးခြန္း တစ္ခုကေတာ့ ဘယ္လို စာမ်ဳိးကို ဖတ္ရမွာ လဲေပါ့။ အဲဒါလည္း စာလံုးလံုး မဖတ္ ၾကသူေတြ ေမးတတ္ၾကတာ မ်ဳိးပါပဲ။ ဦးေႏွာက္ကို ျဖစ္ေစ၊ ႏွလံုးသားကို ျဖစ္ေစ စိန္ေခၚႏိုင္ ႏႈိးဆြႏိုင္တဲ့ စာမ်ိဳးကို ဖတ္ပါလို႔ အၾကမ္းဖ်င္း ေျပာျဖစ္ခဲ့ မိေပမယ့္    သိပ္ေတာ့ မျပည့္စံု တာမို႔ သိပ္လည္းမေက် နပ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲ တခ်ိဳ႕မွာ အခ်ိန္အကန္႔ အသတ္အရ ဒီလို တိုတိုတုတ္တုတ္ပဲ ျပန္ေျဖျဖစ္ ခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ စာဆိုတာ ကိုယ့္ကို ႏႈိးဆြ ႏိုင္႐ံုနဲ႕ ဖတ္သင့္တာ မ်ိဳးမွ မဟုတ္ဘဲ။ ဒီလိုနဲ႕ စာဖတ္မယ့္ သူေတြအတြက္ စာအုပ္ေတြ အေၾကာင္း ေျပာခဲ့ၾက ဖူးတဲ့ စကားေကာင္း စကားေဟာင္း ေတြကို ေတြးမိသြား ပါတယ္။ စာဖတ္ေတာ့မယ့္ စာဖတ္သူေတြ အတြက္ မွ်စရာ စာစကား တခ်ိဳ႕ ဆိုပါေတာ့။ “စာအုပ္ေတြ အားလံုးကို ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား ခြဲျခား ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္မ်ိဳးက သူ႔အခ်ိန္ ကာလမွာပဲ သူတြင္က်ယ္တဲ့ စာအုပ္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္မ်ိဳး ကေတာ့  ဘယ္အခ်ိန္ မ်ိဳးမွာမဆို တင္က်န္တဲ့ စာအုပ္ပါ။” John Ruskin ဂၽြန္ရပ္စပင္ Sesame and Lilies (1865) သူက အဂၤလိပ္ လူမ်ဳိး စာေရးဆရာ၊ အႏုပညာ ေ၀ဖန္ေရး သမား ျဖစ္သလို လူမႈစံေတြ ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ အားထုတ္ ခဲ့သူပါ။ သူက စာအုပ္ေတြကို ႏွစ္မ်ိဳး ခြဲေပး ထားေပမယ့္ ဘယ္အမ်ဳိး အစားကို ဖတ္ပါလို႔ မေျပာခဲ့ ပါဘူး။ စာဖတ္သူေတြ အတြက္ ဘယ္လို စာမ်ိဳးေတြ ရွိေနတယ္ ဆိုတာပဲ ေျပာထားတာပါ။ “စာအုပ္ေကာင္း ေတြကို ဖတ္တယ္ဆိုတာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရာစုႏွစ္က အေကာင္းဆံုး လူေတြနဲ႕ ေသခ်ာျပင္ဆင္ၿပီး စကားေျပာ ၾကတာမ်ိဳးပါ။ သူတို႔ေတြက အဲဒီလို ေျပာတဲ့အခါ သူတို႔ရဲ႕ အေတြးအေခၚ ေတြထဲက အေကာင္းဆံုး ေတြကိုပဲ လွစ္ျပတတ္ၾက တာေပါ့” Rene Descartes  ရိေနးဒက္စကားစ္ Le Discours de la methode (1637) သူကေတာ့ ျပင္သစ္သိပၸံ ပညာရွင္၊ သခ်ာၤ ပညာရွင္နဲ႕ အေတြးအေခၚ ပညာရွင္ေပါ့။ သူကလည္း စာေကာင္းဆိုတာ အေတြးအေခၚ ေကာင္းေတြ ပါတာပါလို႔ ေျပာခဲ့တာ ပါပဲ။ ဒါဆို စာအုပ္ေကာင္း ေတြက တျခားဘာေတြ ထပ္ေပး ႏိုင္ဦးမလဲ။ “စာအုပ္ေကာင္း တစ္အုပ္ဟာ သင့္ကို အေတြ႔ အၾကံဳေတြ အမ်ားႀကီး ေပးပါတယ္။ အဆံုးမွာ နည္းနည္းေတာ့ ေမာဟိုက္ သြားေစမယ္။ အဲလုိ စာအုပ္မ်ိဳးကို ဖတ္ေနရင္း သင္ဟာ ဘ၀ေတြ အမ်ားႀကီးကို ျဖတ္သန္းသြားရ လိမ့္မယ္။” William Styron ၀ီလီလ်ံ စတိုင္ရြန္၊ Writers at work (1958) သူကေတာ့ ပူလစ္ဇာ ဆုရ အေမရိကန္ စာေရး ဆရာေပါ့။ သူေျပာတာလည္း အမွန္ပါပဲ။ လူတစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္ ဘ၀အေတြ႔ အႀကံဳဆိုတာ ထပ္တူမက် ႏိုင္ေလေတာ့ စာအုပ္ တစ္အုပ္မွာ ဘ၀ေတြ အမ်ားႀကီး ပါေနမွာ မလြဲပါဘူး။ သူမ်ားေတြ အေနနဲ႔ သူတို႕ဘ၀ေတြကို ဘယ္လို ျဖတ္သန္းတယ္ ဆိုတာ သိရရင္ စာဖတ္သူေတြ အဖို႕ ကိုးကားစရာ၊ အားက်စရာ၊ ေရွာင္ရွား စရာလည္းရ၊ စာနာ စရာလည္း ျဖစ္မို႔ တစ္ထုိင္တည္းနဲ႕ အလုပ္ျဖစ္တယ္ ဆိုရမွာပါ။ ကဲ ဒီတစ္ခါ စာဖတ္သူ ေတြရဲ႕ အသံကို နားေထာင္လိုက္ ပါဦးမယ္။ စာေရးသူတစ္ ေယာက္အေနနဲ႕ ဘယ္လို စာအုပ္မ်ိဳးက ေကာင္းတယ္၊ ဘယ္လိုစာမ်ိဳး ေတြက ဖတ္သင့္တယ္လို႔ ဘယ္လိုပဲ ေျပာေျပာ စာဖတ္သူက သူ႔အာသာ ဆႏၵနဲ႕ ကိုက္ညီတာ ကိုပဲ ေရြးခ်ယ္မွာေလ။ ဒါက အင္မတန္ သဘာ၀ က်တဲ့ ကိစၥေပါ့။ ဒီေတာ့ စာေရးသူ လည္းျဖစ္၊ စာဖတ္သူလည္း ျဖစ္တဲ့ နာမည္ႀကီး ေတြရဲ႕ စကားသံ ေတြကို နားေထာင္ ၾကရေအာင္။ “စာဖတ္သူ တစ္ေယာက္ အေနနဲ႕ ကၽြန္မက စာအုပ္ေတြရဲ႕ ကမာၻထဲ ျပန္ေပးဆြဲ သြားတာကို ခံခ်င္တယ္။ အဲဒီ ကမာၻဟာ ကၽြန္မရဲ႕ လက္ေတြ႕ ကမာၻကို ႐ုပ္ရွင္ ဆန္တယ္လို႔ ျပန္ျမင္ သြားေစမယ့္ ကမာၻမ်ိဳးေပါ့။ အဲဒီ ကမာၻက ကၽြန္မကို ကမၻာ အစစ္ထဲ ျပန္သြား ေစခ်င္ေလာက္ေအာင္ လွည့္စား ျပေစခ်င္တယ္။ အဲဒီ စာအုပ္ကို ပိတ္လိုက္တဲ့ အခါ စိတ္ထဲမွာ ဆံုး႐ံႈး သြားသလို ခံစား လိုက္ရတာမ်ိဳး ျဖစ္ေစခ်င္တယ္” Erica Jong အီရြစ္ပကာဂၽြန္ဂ္၊ The Writers' Handbook (1997) သူကေတာ့ အမ်ိဳးသမီး လြတ္လပ္ေရးေတြ အေၾကာင္း ေရးေလ့ရွိတဲ့ စာေရးသူေပါ့။ သူကစာဖတ္သူအေနနဲ႕ စိတ္ခံစား မႈကို တစ္နင့္တစ္ပိုး ေမွ်ာ္လင့္သူလို႔ ဆိုရပါမယ္။ ကဲ ေနာက္တစ္ေယာက္ ကေရာ။ “စိတ္ႀကိဳက္ကို ေျပာရရင္ သိပၸံဆိုင္ရာ စာအုပ္ဆို အသစ္ဆံုးမွ ဖတ္ခ်င္ၿပီး စာေပ အႏုပညာ ဆိုင္ရာ စာအုပ္ ဆိုရင္ေတာ့ အေဟာင္းဆံုး ကိုမွ ဖတ္ခ်င္ပါတယ္” Edward George Bulwer-Lytton အက္ ဒြပ္ေဂ်ာ့ရွ္ ေဘာ္၀ါလိုင္တြန္ Caxtaniana; Hints on Mental Cultuyre (1863) သူကေတာ့ အဂၤလိပ္ စာေရးဆရာ ႏိုင္ငံေရး သမားဆိုေတာ့ လက္ေတြ႔က်က် ေတြးခ်င္ ေျပာခ်င္နဲ႕ တူပါရဲ႕။ ကိုင္း၊ စာဖတ္သူမ်ား ကေရာ ဘယ္လိုစာမ်ိဳး ဖတ္ခ်င္လဲ။ အဲခဏ ေနပါဦး။ ဒီမွာ စာဖတ္သူ ေတြကို အမ်ိဳးအစား ခြဲေပးထားတဲ့ စာကိုးေလး တစ္ခု ေတြ႔ျပန္ေရာ။ “စာဖတ္သူ ေလးမ်ိဳးေလးစား ရွိပါတယ္။ ၁။ ေရျမႇဳပ္လိုမ်ိဳး။ အကုန္လံုးကို စုပ္ယူၿပီး ဖိလိုက္ေတာ့လည္း ျပန္ထြက္ လာတာပဲ။ နည္းနည္းညစ္ပတ္ သြားတာက လြဲၿပီးေပါ့။ ၂။ သဲမ်က္မွန္ လိုမ်ိဳး။ ဒီစာဖတ္သူ ကေတာ့ ဘာအက်ိဳး အျမတ္မွ မေမွ်ာ္မွန္းဘဲ အခ်ိန္နဲ႔ အတူ ေမ်ာေနမွာမ်ိဳး။ ၃။ ဆန္ခါစစ္ အိတ္လိုမ်ိဳး။ ေကာင္းတာ သန္႔တာေတြ အားလံုး ယိုက်သြားၿပီး အမႈိက္ေတြေလာက္ က်န္ရစ္ခဲ့တာ မ်ိဳးေပါ့။၄။ မြန္ဂိုလ္ေတြရဲ႕ စိန္ခါလိုမ်ိဳး။ မသန္႔တဲ့ အေပၚယံေတြ အလွ်င္း မက်န္ေအာင္ စစ္က်သြားၿပီး အေကာင္းေတြခ်ည္း က်န္ရစ္ ခဲ့တာမ်ိဳးေလ” Samuel Taylor Coleridge ဆင္ျမဴရယ္လ္ ေတလာ ကိုးလ္ဒ္ရစ္ခ်္၊  Notebook (1806-1810) သူကေတာ့ စာဖတ္သူ ေတြကို ပက္ပက္ စက္စက္ပဲ စြပ္စြဲလိုက္ တာေပါ့။ သူကိုယ္တိုင္ ကေတာ့ ႐ိုမန္တစ္ ၀ါဒကို စတင္တီထြင္ ေရးသား ခဲ့တဲ့ အဂၤလိပ္ ကဗ်ာဆရာ၊ ေ၀ဖန္ေရး ဆရာ၊ အေတြးအေခၚ သမားႀကီးေပါ့။ သူေျပာတာကို ပက္စက္တယ္သာ ဆိုရမယ္ စာဖတ္သူ အမ်ားစုက သူ႔နမူနာ ထဲက အခိုင္း အႏႈိင္းေတြနဲ႕ မလြတ္ ၾကတာလည္း အမွန္ပါပဲ။ ကိုယ္တို႔ စာေရးသူ ဆိုတာေတြ ကလည္း စာဖတ္သူ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ အက်ဳံး ၀င္ဆဲပဲေလ။ စာလံုး၀ မဖတ္ေတာ့တဲ့ စာေရးသူ မ်ားလည္း ရွိေနၿပီလို႔ ဆိုရပါမယ္။ အဲဒီလို စာမဖတ္ ေတာ့တဲ့ စာေရးသူေတြကို သူ႔သက္တမ္း ထဲမွာ မေတြ႔သြား လို႔ဘဲ ထင္ပါရဲ႕။ သူက စာေရးသူ အမ်ိဳးအစား ခြဲျပတာေတာ့ ကိုယ္မသိ ထားပါဘူး။ ဒီေတာ့ စာမဖတ္တဲ့ စာေရးသူေတြ ကိစၥ အသာထားၿပီး စာဖတ္သူေတြ ထဲမွာပဲ စာေကာင္းဖတ္ၿပီး အေကာင္းေတြကို စုပ္ယူမွတ္သား ထားသူနဲ႕ စာေလွး စာမႊားကို သဲမ်က္ မွန္တပ္ၿပီး ဖတ္သူေတြ အေၾကာင္း ဆက္ေတြး ၾကတာေပါ့။ စာမဖတ္ သူနဲ႕ စာဖတ္သူ ေတြက ဘာကြာျခား သလဲေပါ့။ တကယ္ေတာ့ စာဖတ္ဖို႔ ဆိုတာ စာဖတ္တတ္မွ ျဖစ္ေသးတာကိုး။ ဒီေတာ့ စာမဖတ္တတ္ သူေတြဆိုတာ ဘာမဆို နစ္နာတယ္လို႔ သိထားၾကတဲ့ စာဖတ္တတ္ သူမ်ားအေၾကာင္း ေတြးၾကည့္မိ ပါတယ္။ စာဖတ္တတ္ သူေတြက စာမဖတ္ တတ္သူေတြထက္ သာတယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို သာသလဲ။ စာဖတ္တတ္ ပါရက္နဲ႕ စာမဖတ္ ၾကဘူး ဆိုရင္ေကာ ဘယ္လို အက်ိဳးေတြ မ်ားမွာပါလဲ။ အဲဒီ အေတြးကို အေမရိကန္ စာေရးဆရာ မာ့ခ္တြိန္းက ေျဖပါတယ္။ “စာအုပ္ေကာင္းေတြ မဖတ္တဲ့ သူေတြဟာ စာမဖတ္ တတ္တဲ့ သူေတြထက္ ဘာမွထူးၿပီး အက်ိဳးမရ သူေတြဘဲ” Mark Twain မာ့ခ္တြိန္း၊ သူ ေျပာတာလည္း အရွင္းသား ပါပဲ။ ဒီေတာ့ စာဖတ္တတ္တယ္ ဆိုေပမယ့္ တကယ္ဖတ္မွ အက်ိဳးရွိတာ ေသခ်ာ ေနသေပါ့။ စက္ဘီး စီးတတ္ေပမယ့္ မစီးရင္ ခရီးမေပါက္ သလိုမ်ဳိးလား။ ဟုတ္ပါရဲ႕။ ေနာက္တစ္ေယာက္က  ခုလို ေျပာျပန္တာပါ။ “စာဖတ္ျခင္း ဆိုတာ ကိုယ္ခႏၶာ အတြက္ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္သလို စိတ္ကို ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္တာပါပဲ” Richard Steele ရစ္ခ်တ္စတီးလ္၊ The Tatler (18 rwf 1710) ရစ္ခ်တ္ စတီးလ္ဟာ ၁၆၇၂ ဖြား အဂၤလိပ္ အက္ေဆးနဲ႕ ျပဇာတ္ဆရာ၊ ႏိုင္ငံေရး သမား ျဖစ္ပါတယ္။ လန္ဒန္ ေဂဇက္နဲ႕ စပက္ ေတတာလို ဂ်ာ နယ္မ်ိဳးကို တည္းျဖတ္ ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကဲစာဖတ္ သင့္ေၾကာင္း ေျပာတာေတြ မ်ားသြားပါၿပီ။ ဆင္ေျခ သမားေတြ ေမးသလို ဖတ္ခ်င္တဲ့ စာေတြ စာမ်က္ႏွာ ေပၚမွာ မရွိဘဲ မဖတ္ခ်င္တဲ့ စာေတြ စာမ်က္ႏွာေပၚ ေရာက္လာရင္ေရာ သည္းမခံႏိုင္ ျဖစ္မလား။ စဥ္းစားရ ေအာင္ပါ။ စာအုပ္ေတြကို သည္းမခံ ႏိုင္လို႔ မီး႐ိႈ႕ ခဲ့တာေတြ ရွိသလို စာေတြကို သည္းမခံ ႏိုင္လို႔ ထုတ္ခြင့္မေပး တာေတြ ရွိပါတယ္။ စာအုပ္ ျဖစ္လာတဲ့ စာေတြကို အခုလို အေရးယူ ခဲ့ၾကသလို အဲဒီ စာေတြကို ေရးတဲ့ စာေရးသူ ေတြကိုလည္း သတ္မိန္႔ ထုတ္ခဲ့ၾက၊ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ ေပးခဲ့ၾက ဆိုတာေတြ သမိုင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့လွ ပါၿပီ။ စာအုပ္ တစ္အုပ္ရဲ႕ အႏၲရာယ္ကို အဲဒီေလာက္ တံု႕ျပန္စရာ လိုလို႔လား။ ေမးစရာေပါ့။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေ၀တဲ့ “ေစတန္ ကာရန္မ်ား” စာအုပ္ေၾကာင့္ သူ႕ကို အီရန္ မြတ္ဆလင္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ အယာ တိုလာခို ေမနီက သတ္မိန္႔ခ် မွတ္တာကို ခံရၿပီး ပုန္းကြယ္ ေနခဲ့ရ ဖူးတဲ့ စာေရး ဆရာရဲ႕ အေျပာကို နားေထာင္ပါဦး။ “စာအုပ္ တစ္အုပ္ရဲ႕ ဒုကၡေပးတာ မခံရဖို႔ ဆိုတာ သိပ္သိပ္သိပ္ကို လြယ္လြန္းတဲ့ အလုပ္ပါ။ စာအုပ္ကို ေကာက္ပိတ္ လိုက္႐ံုပဲေလ” Salman Rushdie ဆယ္လ္မန္ရပ္ရွ္ဒီ၊ Daily Telegraph အင္တာဗ်ဴး ၈ ေအာက္တို ဘာ ၁၉၉၄ ဆယ္လ္မန္ ရပ္ရွ္ဒီက ၁၉၄၇ ဖြား အိႏိ္ၵယ ႏြယ္ဖြား ၿဗိတိသွ် စာေရး ဆရာပါ။ သူ႔ရဲ႕ ဒုတိယ စာအုပ္ျဖစ္တဲ့ “သန္းေခါင္ညရဲ႕ ကေလးမ်ား” စာအုပ္နဲ႕ ဘြတ္ကာ စာေပဆု ဆြတ္ခူး ရခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ စာအုပ္ေတြ အားလံုး ေကာက္ပိတ္တာ မခံရေအာင္ ကာကြယ္ဖို႔ အေရးဟာ လြယ္သေလာက္ စာေပလက္ရာ တစ္ခုခု အေနနဲ႕ စာအုပ္တစ္အုပ္ အျဖစ္ ေပၚထြက္ လာႏိုင္ေရးက သာၿပီး အေရးႀကီး တာပါ။ စာအုပ္တစ္အုပ္ ေပတစ္ေစာင္ ျဖစ္လာၿပီးတဲ့ စာေပလက္ရာ တစ္ခုကို မဖတ္မ႐ႈ မစူးမစမ္း တာကလည္း အဲဒီ စာအုပ္ကို ေကာက္ပိတ္လိုက္တာ လိုပဲ အဆံုးသတ္ ေစတာပါ။ ဒီေတာ့ စာဖတ္ေတာ့မယ္ ဆိုရင္ ဘယ္သူေရးတဲ့ စာလဲ၊ ဘာေတြ ေရးထားလဲ၊ ဖတ္သင့္တာလား၊ မဖတ္သင့္ တာလား ဆိုတာမ်ဳိး ဆန္းစစ္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ပထမဆံုး လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ကေတာ့ စာအုပ္ေတြကုိ ေကာက္လွန္လိုက္ ဖို႔ပါပဲ။ စာအုပ္ေတြ ေကာက္ပိတ္တာ မခံရ ေအာင္ေတာ့ စာဖတ္သူေတြ မပူပန္ ၾကပါနဲ႕။ စာေရးသူေတြ ပူပါလိမ့္မယ္။ စာဖတ္သူေတြ တိုးပြားပါေစ။ စာေရးသူေတြ စာဖတ္ပါေစ။ စာဖတ္သူေတြ စာေရးလာ ပါေစ။                                  မသီတာ၊စမ္းေခ်ာင္း၊ (Teen မဂၢဇင္း၊ဇန္န၀ါရီလ ၂၀၁၂)