သားခ ် စ္

သားခ်စ္ေဇာ္ သို႔ .. စာေရးသူ ႏွင္႔ စာဖတ္သူ

by Bo K Nyein on Thursday, October 18, 2012 at 3:20pm ·

သားခ်စ္ေဇာ္ သို႔
အပိုင္း (၁)

Tharchit Zaw ၿမန္မာ.နိုင္ငံေ၇းသမိုင္းကိုဥိးအေနနဲ.သံုးသပ္တင္ၿပထားတာကိုဖတ္ခ်င္ပါတယ္၊ဝင္းတင္.ထြန္းေရးတာဖတ္ဖူးပါတယ္၊ဖတ္လို.လဲေကာင္းပါတယ္၊ဒါေပမယ္.ကြန္ၿမဳနစ္အနံ.ေတာ.မကင္းတာအမွန္ပဲ၊ကြန္ၿမဳနစ္ရဲ.အမွားကိုသိတ္တင္ၿပထားတာမေတြ.ရဖူး၊အခုတေလာေတာ.စာလဲေရးခ်င္စိတ္မရွိဘူး၊ေ၇းမိရင္လဲပုဂိုလ္ေရးေတြပါေနမွာစိုးလို.စာေတြပဲလွိမ္.ဖတ္ၿပီးနုိင္ငံသမိုင္းကိုၿပန္စဥ္းစားသံုးသပ္မွုေတြလုပ္ေနပါတယ္၊ဘာလို.လဲဆိုေတာ.မူကိုတင္ၿပၿပီးေၿပာရင္လူကိုလဲမေၿပာလို.မရဘူးၿဖစ္ေနတယ္၊အဲဒီေတာ.ပုဂိုလ္ေရးပါလာနိုင္တယ္၊နိုင္ငံေရးကိုေကာင္းေစခ်င္ၿပီ၊တုိးတက္ေစခ်င္ၿပီ၊အဲဒီအတြက္လုပ္နုိင္တဲ.ပညာတတ္ေတြဦးေဆာင္ဖို.လိုအပ္ေနၿပီလို.ပဲၿမင္မိတယ္၊လြပ္လပ္ေရးမရခင္ေခတ္၊ပါလီမန္ေခတ္ေကာ ဦးေနဝင္းေခတ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရြုေခတ္လံုးလံုး အခုေလာက္ညီညြတ္မွ်တတဲ. နိ္င္ငံေ၇းေရခ်ိန္ အခင္းအက်င္းမ်ိဳးမေတြ.ခဲ.မိေသးဘူး၊အခုခ်ိန္ကအေတာ္အတန္ညီညြတ္တဲ.ေခတ္လို.ေၿပာမယ္ဆိုေၿပာလို.ရပါတယ္၊ေရွ့ဆက္လဲလွမ္းနုိင္မယ္.အခင္းအက်င္းေတြေတြ.မိတယ္၊နိုင္ငံေရးကို ၂ဘက္စလံုးကၿပည္သူအတြက္ရည္ရြယ္ၿပီးလုပ္တာပဲၿမင္ခ်င္တယ္ဗ်ာ၊ 
Friday at 3:07pm · Like · 3

သားခ်စ္ေဇာ္ သို႔
(၁)
စာေရးသူ ႏွင္႔ စာဖတ္သူ 
သားခ်စ္ေဇာ္ ေရ … ဦးေရးေနတဲ႔ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း နဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္ မ်ားျပီးရင္ ဦးအျမင္ ကို သိရမွာပါ။
သားခ်စ္ေဇာ္ က ကြန္ျမဴနစ္ ၀င္႔တင္ထြန္း ရဲ႔ စာေတြက ဖတ္လို႔ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမဲ႔ အနီနံ႔ေတာ႔ မကင္းဖူး။ တျခားရႈေထာင္႔ ကစာေတြဖတ္ျခင္ပါတယ္ ေဆြးေႏြး လာလို႔ အေၾကာင္းသင္႔တုန္း ၊ စာေရးသူ ၊ စာဖတ္သူ အခ်င္းခ်င္း ကြာျခားခ်က္ကေလးေတြကို က်န္တဲ႔ လူငယ္ေလးေတြ လည္း ေတြးေခၚႏုိင္ေအာင္ ဦးရဲ႔ အျမင္ ကေလးကို တင္ျပေဆြးေႏြးပါရေစ။
ဒီမွာ ေဆြးေႏြးမွာ က စာေရးတဲ႔ ေနရာမွာ ႏိုင္ငံေရး ရႈေထာင္႔ ကေန ေျပာတယ္ဆိုတာ ကို အရင္ အသိေပးပါရေစ။ 
ျမန္မာစာေပေလာက မွာၾကည္႔ရင္ ၊ စာေရးႏုိင္တာ ၊  စာေရးေကာင္းတာ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ ပဲ။
ဒါေၾကာင္႔ ျမန္မာစာေပေလာက မွာ ကို အနီေတြၾကီးစိုးထားၾကႏုိင္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။
သို႔ေသာ္ တကယ္အက်ိဳးျပဳသလား ၊ ထိေရာက္သလား ဆိုတာ တပိုင္းသပ္သပ္ စဥ္းစားစရာေပ႔ါ။
ႏုိင္ငံေရးစာေပကို ေလ႔လာတဲ႔ ေနရာမွာ၊  အပိုင္း (၃) ပိုင္းရွိတယ္လိုျမင္မိတယ္။
(၁) အေရးအသား အပိုင္း
(၂) အခ်က္အလက္ နဲ႔ credibility အပို္င္း
(၃) အေတြးအေခၚ အပိုင္း လို႔ ဆိုျခင္တယ္။
ကြန္ျမဴနစ္ ေတြက အေရးအသား အပိုင္းမွာ ထူးခၽြန္တယ္လို႔ေျပာလို႔ရပါတယ္။
အခ်က္အလက္အပိုင္း မွာ အားနဲ တဲ႔အတြက္ credibility အပိုင္းမွာအားနဲတယ္။
အေတြးအေခၚ အပိုင္းမွာေတာ႔ အား အနဲဆံုးပဲ လို႔ဆိုျခင္တယ္။
ဒါေၾကာင္႔္ သားခ်စ္ေဇာ္ေျပာ တဲ႔ ၀င္႔တင္ထြန္း စာေတြဖတ္လို႔ ေကာင္းတယ္ဆိုတာ ကို နားလည္တယ္။ ႏုိင္၀င္းေဆြ ရဲ႔ အေရးအသားကိုၾကိဳက္မွၾကိဳက္။


(၂)
Language ဆိုတာ 
ဘယ္ (စာ) မဆို ဘာသာစကား language ဆိုတဲ႔ median ေပၚမွာမူတည္ျပီး ေရးၾကရတာကိုး။
ဒါေၾကာင္႔ median ျဖစ္တဲ႔ language ကိုႏုိင္ရင္ ၊ စာေရးေကာင္းတယ္ ၊ ဖတ္ရတာ ဖတ္လို႔ ေကာင္းတယ္ျဖစ္တာပဲ။
Language ကို၀ါသနာ ပါတယ္ မပါတယ္ဆိုတာ က လည္း ပရမီ ကံ ပါလာမွပဲ ေျပာရမလား မသိဖူး။
ဥပမာ literature ကို၀ါသနာ ပါတဲ႔ သူေတြက ၀ါက်ဖြဲ႔ပံုေလးေတြ ၊ စာလံုးနဲ႔ ကြန္႔ယူသြားတာေလးေတြကို ထိထိမိမိ အရသာေဖၚ တတ္ေတာ႔ ဒါေတြကို အရသာ ခံၾကတာေပါ႕
ဦးတို႔လို လူမ်ိဳးအတြက္ ဒီ literature ကိုခံစားတတ္တဲ႔ ဦးေဏွက္ ပါလာပံု မရဖူး။
ကဗ်ာဆိုရင္ ငယ္ငယ္ ကတည္း က မဖတ္။ ၀ါသနာလည္း မပါ။ ခံလည္းမခံစား တတ္ဖူး။
ဘယ္တုန္းကမွ လည္း စာေရးရမယ္လို႔ မထင္ခဲ႔ဖူး။ စိတ္ေတာင္ မကူးခဲ႔မိဖူး။
ဒီေတာ႔ ဘယ္စာ လွလွေရးတတ္ပါ႔မလဲ။ spelling စာလံုးေပါင္း မွန္ေအာင္ မနဲၾကိဳးစားေနရတယ္။ စာမ်ားမ်ား ဖတ္ထားမိလို႔သာ ျပန္ေရးတတ္တာ။
ငယ္ငယ္က သင္ခဲ႔တဲ (မဦးေရကူးေနသည္) (ဗူးသီးႏုႏု မခူးရ) ဆိုတာေတြ က ၀ါက် ဖြဲ႔စည္းမႈ (sentence contruction ) ရဲ႔ အစ ေတြေပါ႔။
၀င္႔တင္ထြန္း တို႔ကဒီေနရာမွ ပိုင္တယ္ ၊ ေတာ္တယ္။
ဒါေပမဲ႔ ဒုတိယ အပိုင္း (အခ်က္အလက္) အပိုင္းေရာက္ေတာ႔ ျပႆနာ ရွိတယ္။
ဘာေၾကာင္႔လဲ ဆိုေတာ႔ ၀င္႕တင္ထြန္း တို႔လို လူစားမ်ိဳး က အားလံုးကို (၀ါဒ) Idealogy မ်က္စိ နဲ႔ ၾကည္႔တာကိုး။
သူမွသာမဟုတ္ ၊ သူတို႔ရဲ႔ ဆရာၾကီး အားလံုး ကြန္ျမဴနစ္ ဆိုတာနဲ႔ အရင္ဆံုး သူတို႔ေခါင္းထဲ၀င္လာတာက (၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရး) ဆိုတဲ႔ propaganda စကားလံုးပဲ
ကြန္ျမဴနစ္ပါတီတိုင္းမွာ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရး ဌါန ၊ Propaganda Dept ၊ Propaganda machine ဆိုတာရွိတာပဲ
ဆင္ဆာအဖြဲ႔ ၊ Censor Board ဆိုတာေတြဟာ ဒီ (အသိ) ကလာတာပဲ။
ဗဟိုဦးစီး စနစ္နဲ႔ အာဏါရွင္စနစ္ တို႔ရဲ႔ အေမြအႏွစ္ေတြေလ။
ဦးေန၀င္းရဲ႔ မဆလ နဲ႔ စစ္အာဏါရွင္ေတြ ၊ ဒီလမ္းေၾကာင္း အတိုင္းလိုက္ၾကတာပဲေလ။
ကြန္ျမဴနစ္ နဲ႔ စစ္အာဏါရွင္ေတြ ေခါက္ရိုးၾကိဳး ေနၾကတာ ဒီ propaganda ၾကီးကိုေလ။

(၃)
၀ါဒျဖန္ခ်ီေရး Propaganda ဟာဘာလဲ 
၀ါဒျဖန္ခ်ီေရး ဆိုတာက မိမိဖက္ကို လူေတြတိမ္းညႊတ္လာေအာင္။
မိမိတို႔ ေျပာတာကို လူ ေတြ ယံုလာေအာင္။
တဖက္ကို ယံုတင္ေၾကာင္တင္ ျဖစ္ေအာင္ ၊ လူေတြ လက္မခံ ေအာင္ ေရးၾက ၊ ေျပာၾက ၊ စည္းရံုးၾကတာပဲ။
ႏုိင္ငံေရး ရွိရင္ စည္းရံုးေရး ဆိုတာရွိတာပဲ
စည္းရံုးေရး ရွိရင္ ၀ါဒျဖန္ခ်ီေရး ဆိုတာရွိတာပဲ
သို႔ေသာ္ Approach ခ်င္းကြာတယ္။
ဥပမာ … ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း နဲ႔ ေဒၚစု တုိ႕ က Honesty ရိုးသားမႈ နဲ႔ အႏို္င္ယူမယ္။ စည္းရံုးမယ္။ သိမ္းသြင္းမယ္။ မညာဖူး။ မွန္တာကိုေျပာျပီး ရင္ဆိုင္မယ္။ ကိုယ္႔ဖက္ပါေအာင္ လုပ္မယ္။ မိမိလုပ္ရပ္ နဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈ ကိုယူတယ္ေပါ႔
ကြန္ျမဴနစ္ ေတြ ရဲ႔ (အယူ) ကိုက (the end justifies the mean)ကိုး
ဒီနည္းနဲ႔ လီနင္တို႔ ၊ စတာလင္ တုိ႔ က အႏိုင္ယူလာခဲ႔ ၾကတာ။ ဒါေၾကာင္႔ ကြန္ျမဴနစ္ ဖခင္ေတြျဖစ္တဲ႔ သခင္စိုး ၊ သခင္သန္းထြန္း တုိ႔လည္း ဒီနည္း ကို ဘဲသံုးၾကတာပဲ။
ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးျပီးေတာ႔ ၊ ကြန္ျမဴနစ္ေတြကမွ ေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္တာ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ ၊ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ ဆိုျပီး ၾကြားလြန္း မ႑ပ္တိုင္ တက္ျပလြန္း လို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း က က်ေနာ္ အားလံုးကို ေခၚလာတာပါ ဆိုျပီး ဟံသာ၀တီ နဲ႔ Interview မွာေျပာရရွာတယ္။
ကြန္ျမဴနစ္တိုင္း ရဲ႔  ဦးေဏွာက္ မွာ အသဲစြဲ ေနတာက (ပစၥည္းမဲ႔ေတာ္လွန္ေရး) ။
ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ဖို႔ သူရဲေကာင္း Hero ေတြလိုတယ္။ ဒါမွ ဒီဟီးရိုးေတြ ေတြကို အားက်ျပီး ေနာက္သူရဲေကာင္းေတြ ေပၚေပါက္ ၊ အသက္ေပးၾက ၊  ဒါမွ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ အာဏါ ရမွာကိုး
ဒါေၾကာင္႔ ဟီးရိုးျဖစ္ေရး က ကြန္ျမဴနစ္ေတြ အတြက္ သိပ္အေရးၾကီးတယ္။
ဒါေၾကာင္႔ ကြန္ျမဴနစ္က လြဲရင္ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ေနရာ မေပးႏုိင္။
အခု လို ဒီမိုကေရစီ ကူးေျပာင္းေခတ္ ၊ ဦးသိန္းစိန္ေခတ္မွာ (ဖြင္႔) ေပးလိုက္ေတာ႔ ကြန္ျမဴနစ္ နည္းေတြဟာ (အရိုင္း) ေခတ္မွာ က်န္ခဲ႔ျပီ။ ဒီေခတ္က critical thinking ေခတ္။ ဥါဏ္နဲ႔ ယွဥ္ရမဲ႔ေခတ္ျဖစ္သြားျပီ။
Egress နဲ႔ ေဒါက္တာေန၀င္းေမာင္တို႔ သင္တန္းဆင္းေတြပဲ ေသာင္းဂဏန္း ျဖစ္ေနျပီ။ ၄-၅ ႏွစ္မွာ (သိန္း) ဂဏန္း ျဖစ္လာေတာ႔မယ္။ အစိုးရကိုယ္တို္င္ ကလည္း capacity ျမွင္႔တင္ေရးေတြ လုပ္ေနတယ္။  လူငယ္ေတြ capacity ျမင္႔လာတာနဲ႔ အမွ် ၊ critical thinking ရွိလာတာနဲ႔ အမွ် ၊ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႔ ကလိမ္ကက်စ္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးဟာ ထင္ေပၚလာျပီး ၊ လူေတြက လက္ခံေတာ႔မွာ မဟုတ္ပါဖူး။

(၄)
အာဏါရွင္ စနစ္မွာ  
ကြန္ျမဴနစ္ စနစ္ရဲ႔ အႏွစ္သာရ က ပစၥည္းမဲ႔ အာဏါရွင္စနစ္ Dictatorship of the Proletariat
ဘယ္ အာဏါရွင္ေအာက္မွာမွ ျပန္ေမး ျပန္ေတြးတယ္ ဆိုတာ မရွိေစရဖူး
ေပးတာယူ ၊ ေကၽြးတာစား ၊ ခုိင္းတာလုပ္ ၊ ျပန္မေျပာနဲ႔
ဒီ လုိ ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေန ေအာက္မွာ လြပ္လပ္ေသာအေတြးအေခၚ ကိုလကၡံတဲ႔ critical thinking ဆိုတာကို ဘယ္ နားလည္ႏုိင္ ၾကမွာလဲ ၊ လကၡံႏိုင္မွာလဲ
ဒါေၾကာင္႔ ကြန္ျမဴနစ္ နဲ႔ critical thinking ဆိုတာ ဘုန္းၾကီး နဲ႔ ဘီး လိုပဲ ၊ လားလားမွ မဆိုင္။
critical thinking ကိုနားမလည္ တဲ႔ အတြက္ ကြန္ျမဴနစ္ ေတြ အတြက္ Credibility ဆိုတာကို နားမလည္ႏုိင္ၾက
credibility ဆိုတာကို နားမလည္ တဲ႔ အတြက္ (facts) အခ်က္အလက္ ဆိုတာေတြကို ဂရု စိုက္ရမွန္း မသိ ၾက
(facts) ဆိုတာကို နားမလည္ တဲ႔ အတြက္ (source) ဆိုတာ ဘာမွန္း မသိ။ အေရးမၾကီးပါ။
ဒါေၾကာင္႔ ၀င္႔တင္ထြန္း က သခင္ခ်စ္ ရဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ပထမ သမိုင္းမွာ သခင္ခ်စ္ဟာ ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္ မဟုတ္ေသး ၊ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံုပါတီ ေခါင္းေဆာင္ ၊ ေျမေအာက္ေခါင္းေဆာင္ ဆိုတာကို သိေတာင္သိရဲ႔လား (မသိ)
ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအျပီး ၁၉၄၅ မွာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ၊ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ဆိုတဲ႔ ပါတီစဆိုင္းဘုတ္ ေတြေထာင္ႏုိင္ မွ ကြန္ျမဴနစ္ဖက္ ပါသြားသူ။
ဖဆပလ ကိုေထာင္တဲ႔ ပထမ (၉) ေယာက္မွာ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံု ကုိယ္စလွယ္ အေန နဲ႔ ပါလာတာ
ဆိုရွယ္လစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ႏွင္႔ ကြန္ျမဴနစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ား ေဆာင္ပါးကို ဖတ္ၾကည္႔ရင္ သခင္ခ်စ္ဟာ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံု ပါတီ ရဲ႔ အေရးပါခဲ႔တဲ႔သူဆိုတာ သိသာ ထင္ေပၚပါတယ္။

ကြန္ျမဴနစ္ေတြ အေတြးေခါင္တာ 
ကြန္ျမဴနစ္ေတြ အတြက္ အေရးၾကီးတာက ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရး
ကိုယ္႔လူႏုိင္ဖို႔ ကအဓိက
Facts ကေန conclusion ဆြဲယူတာမဟုတ္။
Conclusion ဆြဲျပီးမွ facts ကို ကလံဖံ ျပန္ထိုး ယူတာ
ဒါေၾကာင္႔ ၀င္႔တင္ထြန္း က ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးမွာ ႏိုင္ငံေရးမွဴးၾကီးေတြဟာ ကြန္ျမဴနစ္ ေတြပါပဲဆိုတာကို ေျပာခ်င္လို႔ ၾကြားခ်င္လို႔ သခင္ခ်စ္ကို ပလို႔ဂ်ိ ဆိုျပီး ရာဇ၀င္ အျဖစ္ ထက္ ေစာျပီး ကြန္ျမဴနစ္ လုပ္ပစ္လိုက္တာ။ လိမ္တာ လက္ပူးလက္က်ပ္ မိမွ (လိုလို) ျဖစ္သြား ရရွာတာ။
ဦးေက်ာ္ျငိမ္း ကို တိုင္း (၆) ကေန ၊ ရာထူးခ်ျပီးေတာ႔ သခင္ခ်စ္ပဲ က်န္ေတာ႔တယ္ေလ။
ေလးခ်က္တြက္နည္း နဲ႔ တြက္ရင္ သခင္ခ်စ္သည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ရဲ႔ အေတြေတြအတြင္းေရးမွဴး  ၊ ထို႔ေၾကာင္႔ သခင္ခ်စ္သည္ ကြန္ျမဴနစ္ Period ဆိုျပီး ခေလးတြက္ တြက္ျပီး (လိမ္) လိုက္တာပဲ
ရာဇ၀င္ အခ်က္အလက္သည္ အေရးမၾကီး ၊ ၀င္႔တင္ထြန္း လက္ထဲမွာ သခင္ခ်စ္သည္ အေစာၾကီး ကြန္ျမဴနစ္ ျဖစ္ ေနျပီ။
၁၉၃၉ ၾသဂုတ္လမွာ ကြန္ျမဴနစ္ ဆဲလ္ စဖြဲ႔တယ္။ စက္တင္ဘာမွာ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံု စဖြဲ႔ ခဲ႔ၾကတယ္။
သို႕ေသာ္ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံု ပါတီဟာ ၀င္႔တင္ထြန္းအတြက္ အေရးမပါ။ ဆန္႔က်င္ဖက္ပါတီကိုး။
တခ်ိဳ႔အနီ ေတြက ရဲေဘာ္ (၃) က်ိပ္ ကို လႊတ္ရာမွာ သခင္ခ်စ္ အေရးပါခဲ႔တာကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ကြန္ျမဴနစ္ ေတြက ဦးေဆာင္သေယာင္ေယာင္ အျမတ္ထုတ္ေရး ခ်င္ၾကေသးတယ္။

(၅)
credibility အေၾကာင္းမသိရင္ ၊ source ဆိုတာကိုလည္း (မသိ) ေတာ႔ပါ။ 
ကြန္ျမဴနစ္ေတြ အတြက္ လူေတြရဲ႔ ယံုၾကည္မႈ credibility သည္ အဓိက မဟုတ္ ၊ အေရးမၾကီး ၊ လက္ဦးမႈ သည္သာ အဓိက လာျဖစ္တယ္
ဒါေၾကာင္႔ credibility ဆိုတာကို မသိရင္ source ဆိုတာကို ဘယ္ (သိ) ပါေတာ႔မလဲ
ဘယ္မွာ ထင္းရွာ သိသာသလဲ ဆိုရင္ ၀င္႔တင္ထြန္း အေရးအသားကို ၾကည္႔ရင္… (ေျပာပါသည္ ၊ ေျပာပါသည္) ဆိုတာ အျမဲပါတယ္။
မိမိက စာေရးသူ။ ေျပာရမွာက မိမိ။ ေျပာပါသည္ ဆိုေတာ႔ ဘယ္သူက လာေျပာေနတာလည္း လို႔ေမးစရာရွိတယ္။ အမွန္က (ေျပာပါသည္) ဟုဆိုရာမွာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ေျပာပါသည္ ဟု နားလည္ရမွာ။ ၀င္႔တင္ထြန္း က လြပ္လပ္ေရးရျပီးမွ ေမြးသည္႔သူ။ ေတာ္လွန္ေရးေခတ္ က လူမျဖစ္ေသး။ ထို႔ေၾကာင္႔ ၀င္႔တင္ထြန္းေရးသည္မ်ားမွာ ၊ ကိုယ္ေတြ႔မဟုတ္ ၊ မျဖစ္ႏုိင္။
မိမိရဲ႔တင္ျပခ်က္ဟာ စာအုပ္တအုပ္အုပ္မွ တဆင္႔ရတာဆိုရင္ Source ကိုေထာက္ျပရမယ္။ ဘယ္ စာအုပ္ ဘယ္စာမ်က္ႏွာ ၊ ဘယ္သူေရးတဲ႔ ဘယ္စာအုပ္ ကို ညႊန္းျပ ႏုိင္ရမည္။ ထို႔သို႔ source ကိုေဖၚျပမွသာ credibile ျဖစ္ေသာ source ဟုတ္မဟုတ္ စာျဖတ္သူမ်ား က သံုးသပ္ႏိုင္္မည္။ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္မည္။

(၆)
credibility အေၾကာင္းမသိရင္ ၊ ရာဇ၀င္ အခ်က္အလက္ ကို ျပင္ဖို႔လည္းမေၾကာက္
ကြန္ျမဴနစ္ ေတြရဲ႔ mindset က လူေတြ သူတို႔မ်ားမ်ားေျပာရင္၊ ပါးစပ္္ရာဇ၀င္ ကို လကၡံ သြားရင္ သူတို႔ႏုိင္ျပီလို႔ ယူဆပံုရတယ္။ ဥပမာ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း မေကာင္းဖူး ၊ ညစ္တယ္လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ ၊ generations အဆက္အဆက္ ဦးေက်ာ္ျငိမ္းဟာ မေကာင္းေတာ႔ဖူး။ ဘာမေကာင္းတာလဲ ၊ ငါတို႔ကေရာ ေကာင္းရဲ႔လား ဆိုတာေတြ မေမးေတာ႔ ဖူး ၊ မေကာင္းဖူး ၊ မေကာင္းဖူး ပဲ ၀ိုင္းလက္ညွိဳးထိုးၾကေတာ႔ ၊ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ ရဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ မွာ လက္ဦးမႈ နဲ႔ အႏိုင္ရဖို႔ပဲ သိၾကေတာ႔တယ္။  
ေနာက္သူတို႔ အထင္မွာ … ေျပာပါမ်ားေတာ႔ အမွန္ လိုျဖစ္သြားတယ္လို႔ယံုၾကည္ပံု ရတယ္။
အေၾကာင္းက ျပန္ေျဖ မဲ႔သူ ၊ ျပန္ေမးမဲ႔ သူ မွ (မရွိ) ၾကတာ။
 ဥပမာ သူတို႔ ကြန္ျမဴနစ္ ဆဲ(လ္) စဖြဲ႔ၾကေတာ႔ ပါတဲ႔သူေတြ စာရင္းဟာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေနသလို ၊ ေနရာပါ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္။ ဖြဲ႔တဲ႔ (ေန႔) တစ္ခုပဲ Consistent ျဖစ္တယ္။ အေၾကာင္းက ျပန္ေျပာတဲ႔ သူေတြရဲ႔ story line ကို ျပန္ေရးတဲ႔သူ က နားလည္သလိုေရး လိုက္ၾကတာ။ ျပန္မစစ္ဖူး။ ေနာက္ ကားလိုက္ၾကေသးတယ္။ ဒီေတာ႔ အတင္းတစ္ခု ဟာ ကားရင္းကားရင္း မူရင္း အဓိပၸါယ္ ေပ်ာက္သြားရသလို ၊ ကြန္ျမဴနစ္ ေတြရဲ႔ ရာဇ၀င္တင္ရမဲ႔ အျဖစ္ေတြက version အမ်ိဳးစံု ျဖစ္လာရတယ္။
ဘယ္ကစတာလဲ ၊ ဘယ္လို progress ျဖစ္လာတာလဲ ၊ ေနာက္ဆံုး ဘယ္လို ဆံုးတာလဲ ဆိုတာေတြကို သိေအာင္ မၾကိဳးစား ၾကဖူး။ အျဖစ္မွန္ကို မွတ္တမ္းတင္ဖို႔ စိတ္မကူးၾကဖူး။ ေမးသင္႔တဲ႔ ေမးခြန္းေတြကို မေမးၾကဖူး။ ဘာေၾကာင္႔ ကိုလွေဖ (ဗိုလ္လက်္ာ) ပါလာတာလဲ။ ဘာေၾကာင္႔ သခင္သန္းထြန္း စဖြဲ႔ တုန္းက မပါတာလဲ။ မေမးၾကဖူး။ ကိုယ္႔ပါတီ ရာဇ၀င္ေတာင္ မွန္ေအာင္ မွတ္တမ္းတင္ရမွန္း မသိၾကဖူး။

(၇)
သူမ်ားဆီက ကူးခ်ရင္ ဒါ (ခိုး) တာပဲ။ Plagiarism ပဲ။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲ႔ စာေပေလာက မွာ facts & source ကို ဂရုမစိုက္သလို သူတပါး ေရးထားတာကို credit မေပးပဲ ကိုယ္႔ပဲ ေရးသလိုလို ထဲ႔ေရးတတ္တယ္။ credibility ကိုနားမလည္ေတာ႔ credit ေပးရမွန္း မသိၾက။ ဖတ္တဲ႔သူ ကလည္း ေမးဖို႔ မသိ။

၀င္႔တင္ထြန္းရဲ႔ ဂိုရွယ္ အေၾကာင္းေရးသား မႈ နဲ႔ ေအာင္စြမ္း ေရးတဲ႔ Northern Star ဂ်ာနယ္မွာ ေရးထားတဲ႔ ဂိုရွယ္အေၾကာင္း ေဖၚျပထားတာဟာ (ဤသည္) မေရြး ထပ္တူထပ္ျမတ္ တူတာေတြ ရွိတယ္။ အဓိက က ဂိုရွယ္စာတန္း ဆိုတာ မရွိပါဖူးလို႔ ေရးထားတာ။  (၂) ေယာက္စလံုး က ဘယ္ကကူးထားသည္ ကို မေဖၚျပ။ ဒါ Plagiarism ပဲ။ အခ်ိန္ရမွာ ဂိုရွယ္စာတန္း အေၾကာင္း ေရးျပပါဦးမယ္။