Paul Lafargue ေျပာသည့္ ကားလ္မာ့က္စ္၊ ေတာ္လွန္ေသာ စေကာ္လာ၊ သူ ့အက်င့္စရုိက္နွင္ ့ ေတာ္လွန္ေသာ အဘိဓမၼာ
သူဟာေယာကၤ်ားတေယာက္ျဖစ္ခဲ့သူ။
သူ ့ကို သူ ့အရွိအတိုင္း၊ သူ ့အရွိတန္ဖိုး အတိုင္း ပဲ နားလည္ရမယ္။
ဒါေပမဲ ့ သူ ့အရည္အေသြးမ်ိဳးနဲ ့ သူ ့လိုလူမ်ိဳး ေနာက္တေယာက္၊ ငါ ထပ္ေမွ်ာ္ႀကည့္ ျဖစ္မွာေတာ.မဟုတ္ဘူး။
ဟမ္းမလက္ ျပဇတ္ (ရွိတ္စပီးယား)
အခန္း ၁၊ ဇတ္၀င္ခန္း၂
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ေပါလ္ လဖာ့ဂ္္ မွတ္မိေသာ မာ့က္စ္၊ ေတာ္လွန္ေသာ စေကာ္လာ၊ သူ ့အက်င့္စရုိက္နွင္ ့ ေတာ္လွန္ေသာ သူ ့အဘိဓမၼာ( ၁၈၉၀)
မာ့က္စ္ နွင္ ့ပထမဆံုးအႀကိမ္ေတြ ့ျခင္း
က်ေနာ္ ကားလ္မာ့က္စ္ကို ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၈၆၅ မွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ စေတြ ့ခဲ့တယ္။ ပထမအင္တာေနရွင္နယ္ ကို စိန္ ့မာတင္ခန္းမမွာ စက္တင္ဘာ၂၈၊ ၁၈၆၄ မွာ ဖြဲ ့စည္းခဲ့ႀကတာျဖစ္တယ္။ ပထမအင္တာေနရွင္နယ္ဖြဲ ့ အျပီး၊ က်ေနာ္ေနတဲ့ ျပင္သစ္မွာ၊ သက္တန္းႏုနယ္ေသးတဲ. သည္္အစည္းအရုံး ဘယ္လို တိုးတက္ျဖစ္ေပၚလာေနသလဲဆိုတဲ. သတင္းေတြ မာ.က္စ္ ကို ေျပာျပဖို. က်ေနာ္ ပါရီကေန လန္ဒန္ကိုေရာက္လာခဲ.တယ္။ ျပင္သစ္ ဘူဇြာသမၼတနိုင္ငံေတာ္ရဲ ့ဆီနိတ္တာ ေတာ္လိန္းက မာ.က္စ္ စီသြားမဲ့ က်ေနာ္. အတြက္ မိတ္ဆက္စာတေစာင္ ေရးေပးလိုက္တယ္။
ထိုစဥ္က က်ေနာ့္အသက္က ၂၄ နွစ္။ က်ေနာ္တို. ပထမဆံုးစေတြ ့တဲ့ေန ့က အေတြ ့အႀကံဳကို က်ေနာ္ အသက္ရွင္ေနသမွ် ကာလ ပတ္လံုး မွတ္မိေနမွာပဲျဖစ္တယ္။ အဲဒီ့ အခ်ိန္ တုန္းက မာ.က္စ္ ဟာ မက်န္းမာရွာဘူး။ သူ အရင္းက်မ္းပထမတြဲ အတြက္ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္။ သည္ပထမတြဲကို က်ေနာ္တို.စဆံုျပီး ေနာက္ ၂ ႏွစ္အႀကာ၊ ၁၈၆၇ အေရာက္မွာ ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေ၀ခဲ.တယ္။ မာ.က္စ္ဟာ သူ ့အလုပ္ ေတြမျပတ္မွာကို စိုးရိမ္ပူပန္ရွာတယ္။ လူငယ္ေလးေတြသူ ့စီ လာေရာက္လည္ပတ္လွ်င္ သူက ၀မ္းသာေႀကာင္းျပတယ္။ လူငယ္ေလးေတြကို သူမရွိတဲ.ေနာက္ပိုင္း၊ အေတြးအေခၚလက္ဆင္.ကမ္းဖို. ဆက္ေလ့က်င့္ေပးရမယ္ လို. မာ.က္စ္က ေျပာတတ္တယ္။
အမ်ားအတြက္ အလုပ္ပါတဲ့ လူထုသိပၸံသမား၊ ထူးခ်ြန္တဲ့ လူထုစေကာ္လာ။
သိပၸံနဲ. လူမွဳ ဆက္ဆံေရးဘ၀။ သည္ေနရာ ၂ခုလံုးမွာ သူက ထူးခ်ြန္တာ။ သည္က႑ ၂ခုလံုးမွာ တခ်ိန္တည္း တျပိဳင္နက္တည္း ပါရမီလည္းပါ၊က်ြမ္းက်င္မွဳ နဲ ့ပါ ဦးေဆာင္နိုင္တဲ ့ရွားရွားပါးပါးေခါင္းေဆာင္အမ်ိဳးအစားမွာ မာ့က္စ္ဟာ တေယာက္ ျဖစ္ေနတယ္။ သူဟာ သိပၸံနည္းက်တယ္။ အမ်ားျပည္သူေတြဘ၀ကိုသိတယ္။ သိပၸံအသိ နဲ ့လူေနမွဳဘ၀၊ သည္၂ခုအေပၚသူ ့နားလည္မွဳဟာ အပိုအလိုမရွိ အခ်ိဳးက်ျပီး၊ သူ ့အျမင္၊ သူ ့က်ြမ္းက်င္မွဳေတြဟာ ညီညြတ္ တယ္။မွ်တတယ္။ သည္ေတာ. မာ.က္စ္ကို ျမင္လိုက္တာနဲ. သူဟာ ထူးခ်ြန္တဲ.ပညာရွင္တဦးျဖစ္ေနတာကို လက္ခံရ ရုံမွ်မက၊ တိုက္ရဲ ခိုက္ရဲ ဘ၀တိုက္ပြဲ၀င္ ဆိုရွယ္လစ္ေယာကၤ်ားျဖစ္ေနတာကိုပါ ထည္.မစဥ္းစားလို.ကို မရေတာ.ဘူး။
သိပၸံ ဆိုတဲ့အရာကို စနစ္တက်သုေတသနျပဳလုပ္ရာမွာ၊ “ေနာင္ျဖစ္လာမဲ့ ရလဒ္အဆိုးအေကာင္းေတြကို ပူပန္ေနစရာမလိုဘူး၊ သိပၸံကို သိပၸံ အက်ိဳးသက္သက္ လိုက္စားေလ.လာရမယ္” ဆိုတဲ့အျမင္ကိုလည္း မာ.က္စ္ က ကိုင္စြဲတယ္။ ဓါတ္ခြဲခန္းက သိပၸံပညာရွင္တဦးဟာ လူ ့ပတ္၀န္းက်င္နဲ ့ကင္းကြာလို ့မရဘူး၊ တျခား သူ ့့ေခတ္ျပိဳင္ေတြ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲေနတ ဲ့နိုင္ငံေရးရုန္းကန္မွဳ လူမွဳဘ၀ထဲက တအားကင္းကင္းႀကီး ေနလို ့မရဘူး။ ...သည္လိုေနခဲ့လွ်င္ သည္ပညာရွင္ ဟာ ဒိန္ခဲတုံးထဲ ၀င္ေဟာင္းေနတဲ.ေလာက္ပိုးနဲ. အသြင္တူလာမယ္။ ပညာရွင္အဆင့္ကနိမ္.က်သြားနိုင္တယ္။ ဒါေႀကာင္ ့ အလုပ္ရွိေနတဲ.သိပၸံပညာရွင္ဟာ သူ့ ့ကုိသူ ဂုဏ္ျဒပ္က် အဆင့္နိမ္ ့သြားေအာင္ လုပ္မိတယ္ဆိုလွ်င္၊ သည္လိုျဖစ္သြားရတဲ့ တခုတည္းေသာ အေႀကာင္းက၊ သူဟာ အမ်ားအေရးကိစၥေတြမွာ ေ၀းလာလို ့ျဖစ္တယ္။ အမ်ားဆိုင္လူမွဳဘ၀ ပတ္၀န္းက်င္ က စြန္ ့၊ သည္အေရးေတြမွာ တက္ႀကြစြာပါ၀င္ပတ္သက္နိုင္တဲ့ အခြင္ ့အလမ္းကို စြန္.လႊတ္လိုက္လို. ျဖစ္တယ္။ သည္နည္းနဲ ့ ပညာရွင္တဦးဟာ ကိုယ္ ့ဂုဏ္ ကိုယ္ျပန္ခ် ရာေရာက္တယ္လို ့ မာ.က္စ္က ယူဆထားတယ္။ သူေျပာတတ္တာကေတာ. သည္လိုပါ။
သိပၸံ ဆိုတာကို တကိုယ္ေတာ္ အပန္းေျဖရုံ ၀ါသနာတရပ္ အေနနဲ ့လိုက္စားလို ့မရဘူး။ သိပၸံကို နားလည္ေအာင္ သုေတသနျပဳခြင့္ႀကံဳႀကိဳက္တဲ့ ကံထူးသူပညာရွင္မ်ားဟာ သူတို ့ အပင္ပန္းခံ ရွာေဖြ ေလ့လာေတြ ့ရွိခ်က္မ်ားကို လူသားေတြေရ့ွေမွာက္ မွာ တကယ္ ခ်ျပရမယ္၊ လူသား၀ါဒထြန္းကားဖို.အတြက္သာ ပညာရွင္ေတြ၏ သိပၸံအသိ ကိုအသံုးခ်ခံ ျဖစ္ေစရမယ္လို. မာ့က္စ္ ခဏခဏ ေျပာတယ္။ သူအႀကိဳက္ဆံုးေဆာင္ပုဒ္ ကေတာ.
“အလုပ္။ အလုပ္လုပ္ႀက။ လူသား၀ါဒထြန္းကားဖို. အလုပ္လုပ္ႀက” တဲ့။
အလုပ္လုပ္သူကို ပဓာနထားရမယ္။ လုပ္အားကို ေခါင္းပံုျဖတ္တဲ့ စီးပြားေရးစနစ္မ်ားကိုနားလည္ရမယ္။
အေျခခံအလုပ္သမားလူတန္းစားရဲ့ ဒုကၡေ၀ဒနာေတြကို မာ့က္စ္ က စာနာစိတ္ရွိတယ္။ဒါေပမဲ့ သူစာနာပံုက ခံစားခ်က္ကို အေျခခံျပီးျဖစ္လာတဲ့စာနာေထာက္ထားမွဳမ်ိဳးေတာ့မဟုတ္ဘူး။ လူ ့သမိုင္း နဲ.နိုင္ငံေရးေဘာဂေဗဒကို သူ စနစ္တက်ေလ့လာျပီးမွ ျဖစ္လာတဲ့ေထာက္ထားမွဳ။ သူ ့့ သိပၸံနည္းက် ေလ့လာမွဳကပဲ သူ ့ကို ကြန္ျမဴနစ္ဒႆန စီ ဆိုက္ေရာက္လာေစခဲ့တယ္။ မာ့က္စ္ ေတာက္ေလွ်ာက္ ေျပာလာခဲ.တာရွိတယ္။
“က်ဳပ္ရယ္မွ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားလည္းကင္းတဲ.သူ၊ လူအခ်င္းခ်င္း ခ်ိဳးနွိမ္ျငင္းပယ္မွဳေတြ၊ တင္စီးဘက္လိုက္မွဳေတြက ကင္းတဲ.သူ၊ မည္သူမဆို က်ဳပ္္ျမင္သလိုပဲ ျမင္မယ္။ သည္ ဘူဒါပဲ ဆိုက္လိမ္.မယ္” လို.သူေျပာတတ္တယ္။
လူ.အဖြဲ ့အစည္းမ်ား၏ စီးပြားေရးစနစ္ေတြ နဲ ့ နိုင္္ငံေရးစနစ္ေတြ ေဘာဂေဗဒ အေျခခံနဲ ့ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာခဲ့တဲ့အေႀကာင္းေတြကို မာ့က္စ္က သိေအာင္လုပ္တယ္။ သည္ပညာကိုရွာေဖြမွဳမွာ သူက မူလတင္ကူး သိျမင္ထားတဲ့ ၀ါဒစြဲ၊ အယူအဆစြဲေတြမပါပဲ၊ လူမွဳသိပၸံ အေနနဲ ့ သီးျခားေလ.လာခဲ့တာျဖစ္တယ္။
မာ.က္စ္၏သိပၸံနည္းက် သုေတသန အလုပ္မ်ားဟာ (အမ်ားက်ိဳးစီးပြားကိုသာဦးတည္တဲ့့) ဆိုရွယ္လစ္ လူ ့ေဘာင္သမိုင္းကို ႀကီးစြာ အေထာက္အကူ ျပဳ ခဲ့တယ္။ ေပးဆပ္ဖို ့ရည္ရြယ္ခ်က္ သက္သက္ နဲ ့ မေနမနား အလုပ္ လုပ္္ခဲ့တာကလြဲလွ်င္၊ သူ ့မွာ တျခားရည္ရြယ္ခ်က္မရွိဘူး ။ ေျမႀကီးမွာပေဒသာပင္ေပါက္သလို ျပစ္မ်ိဳးမွဲ.မထင္၊ ျပီးျပည္ ့စံုတဲ့ ယူတိုပီးယန္း၀ါဒ၏ တိမ္တိုက္ ေတြကိုလည္း မာ့က္စ္က ကူညီဖယ္ရွားေပးလိုတဲ့ ရည္ရြည္ခ်က္လည္းထားခဲ့တယ္။
လူ ့ေဘာင္၏စီးပြားေရး၊ နိုင္ငံေရး က႑ေတြမွာ အလုပ္တကယ္လုပ္သူေတြေခါင္းေဆာင္မွဳ ရမွသာ၊ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ ကို ထူေထာင္လို ့ရနိုင္မယ္ လို ့မာ့က္စ္က သတ္မွတ္တယ္။ ဒါဟာ အလုပ္လုပ္ေသာ အလုပ္သမားလူတန္းစား၏ သမိုင္း၀င္ ရည္မွန္းခ်က္ဆာင္ပုဒ္ လည္း ျဖစ္တယ္။ ဒါေႀကာင့္ မာ့က္စ္ဟာ သူ ့ အလုပ္မွန္သမွ်ကို အလုပ္လုပ္ေသာ အလုပ္သမားလူတန္းစား၏ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ျမင္မွဳ အတြက္ပဲ ဗဟိုျပဳ ရည္စူးခဲ့တယ္။
ေမြးနိုင္ငံေပ်ာက္ ကမ ၻာ့ ႏိုင္ငံသားမာ့က္စ္
မာ့က္စ္ဟာ သူ ့အလုပ္ေတြကို သူေမြးတဲ့နိုင္ငံတခုတည္း နဲ ့သာဆိုင္တယ္လို ့ ကန္.သတ္မထားဘူး။ နိုင္ငံေပ်ာက္ေနေပမဲ့၊ သူ.ကိုသူ ကမ ၻာႀကီး၏နိုင္ငံသားတဦးလို ့သတ္မွတ္ထားတယ္။ ဘယ္အရပ္ ဘယ္နိုင္ငံေရာက္ေနေန …က်ဳပ္က အျမဲ တက္ႀကြေနမွာပဲ လို ့ သူေျပာတတ္တယ္။ သူ ့ဘ၀ကိုႀကည့္လိုက္လွ်င္၊ ျပင္သစ္၊ဘယ္လ္ဂ်ီယံ၊ အဂၤလန္၊ သူေရာက္တဲ့နိုင္ငံမွာ မာ့က္စ္ ဟာ နိုင္ငံေရးအရ ၀ိုင္းႏွိပ္ကြပ္တာ အေတာ္ခံခဲ့ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရာက္တဲ့ေနရာတိုင္းမွာ ျဖစ္လာတဲ့ ေတာ္လွန္ေသာလွဳပ္ရွားမွဳတိုင္းမွာ သူဟာ အစဥ္ထာ၀ရ ဦးစီးဦးေဆာင္ေနရာက ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့တယ္။
ေတာ္လွန္ေသာလွဳပ္ရွားမွဳေတြမွာ ဦးေဆာင္ က႑က ပတ္သက္မွဳရွိတယ္ဆိုေပမဲ့ မာ့က္စ္ ဟာ၊ လမ္းေပၚတက္ စည္းရုံးလွဳပ္ရွား၊ ျပိဳင္ဘက္မဲ့ေအာင္ နိုးႀကားတက္ႀကြတဲ့့ ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္ ပံုစံမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ေနျပန္ဘူး။ သူ့ ့ကို က်ေနာ္စေတြ ့တဲ. လန္ဒန္ျမိဳ ့ ေမ.လန္းပန္းျခံ လမ္းေပၚက အိမ္မွာကတည္းက မာ့က္စ္ဟာ လမ္းေပၚက ဆိုရွယ္လစ္ ပံုမ်ိဳးမထြက္္ပဲဲ၊ တိက်တဲ.သိပၸံပညာရွင္ႀကီးျဖစ္ေနတယ္။ သည္အိမ္မွာ သူဟာ ပညာရပ္ အေႀကာင္းအရာေတြကို သိပၸံနည္းက် ခါးခ်ိဳး ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့တယ္။ သူမ်ားေတြပါ သူ ့စီလာျပီး ေလ့လာဆည္းပူးႀကတယ္။
သူ ့စာဖတ္ခန္းဟာ စာတတ္ေပတတ္၊ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ ့တဲ.နိုင္ငံတိုင္းက ပါတီရဲေဘာ္ ႀကီးငယ္မ်ားအားလံုး ဆိုက္ဆိုက္ျမိဳက္ျမိဳက္ မေရာက္အေရာက္ လာစုစည္း အလုပ္လုပ္နိုင္ႀကေအာင္ ဆြဲေဆာင္နိုင္ခဲ့တယ္။ ကမၻာ့ဆိုရွယ္လစ္ အေတြးအေခၚဆရာႀကီး မာ့က္စ္ နဲ ့ သူ ့ အေတြးအျမင္ေတြကို သိခ်င္လို ့ လည္း သည္လူေတြ အားလံုး သူ ့အိမ္ မွာ လာစု မိႀကတာျဖစ္တယ္။ သူ ့ရဲ ့သမိုင္း၀င္သည္စာႀကည္.ခန္း ေလးဟာ၊ တနည္းေျပာရလွ်င္ မာ့က္စ္ နွလံုးသားကိုပါ တရင္းတႏွီး ၀င္ေရာက္ဖတ္ႀကည့္နိုင္တဲ ့ေနရာျဖစ္ေနျပန္တယ္။
မာ့က္စ္၏ စာႀကည့္ခန္း
ေမ့လန္းပန္းျခံ လမ္း အိမ္မွာ၊ သူ ့စာဖတ္ခန္းက ပထမထပ္မွာရွိတယ္။ ျပဴတင္းေပါက္ က်ယ္ႀကီးေတြ ေပၚက မီးေရာင္ေတြဟာ လွ်ံက်ေနျပီး၊၊ ပန္းျခံကို အေပၚစီးက လွမ္းျမင္ေနရတယ္။ ျပဴတင္းေပါက္ ႀကီးေတြရဲ ့မ်က္နွာျခင္းဆိုင္ တျခားတဖက္က နံရံ မွာ မီးလင္းဖိုရွိတယ္။ မီးလင္းဖိုတဖက္စီမွာ မ်က္ႏွာက်က္အထိျပည့္ေနတဲ့ စာအုပ္စင္ေတြရွိတယ္။စာအုပ္ေတြ၊စာအုပ္ေသတၱာေတြ၊ သတင္းစာအတြဲလိုက္ေတြ၊ လက္ေရးစာမူေတြ တင္းႀကမ္းျပည့္ေနတဲ့ စာအုပ္စင္ႀကီးေတြ ျဖစ္တယ္။ က်န္တဖက္က နံရံေဘးမွာ စာရြက္စာတမ္းေတြ၊ စာအုပ္ေတြ ျပည့္လွ်ံေနေအာင္တင္ထားတဲ ့စားပြဲ ၂လံုးရွိတယ္။
အခန္း၏ အလယ္ေခါင္မွာေတာ ့ အလ်ား အနံ ၃ေပ၂ေပ အရြယ္အစားရွိတဲ့ သာမာန္စားပြဲတလံုး ရွိတယ္။ စာႀကည့္မီးအိမ္တလံုးလည္းရွိတယ္။ လက္ကိုင္ပါတဲ့ သစ္သားထိုင္ခံုတလံုးက စားပြဲနားမွာရွိတယ္။ ျပဴတင္းေပါက္ ေရွ့မွာ သားေရဆိုဖာတလံုးရွိတယ္။ သည္ဆိုဖာေပၚမွာ မာက့္စ္ အနားယူတတ္တယ္။ မီးလငး္ဖို ေဘာင္ေပၚမွာေတာ့ တင္ထားတာေတြက အမ်ားႀကီးပဲ။ စာအုပ္အခ်ိဳ ့၊ သူေသာက္တဲ့ေဆးျပင္းလိပ္ေတြ၊ မီးျခစ္ဆံဘူးမ်ား၊ ေဆးရြက္ႀကီးဘူးမ်ား၊ စာရြက္ဖိအေလးတံုးမ်ား၊ မာ့က္စ္ ဇနီးဂ်န္နီနွင္ ့သူ ့့သမီးေလးေတြရဲ ့ဓါတ္ပံုေတြ၊ သူခ်စ္တဲ့ ရဲေဘာ္မိတ္ေဆြမ်ားျဖစ္တဲ့ ၀ီလယမ္၀ုဖ္ရဲ့ ဓါတ္ပံုနဲ ့ ဖရက္ဒရစ္ အန္ဂဲလ္စ့္ ဓါတ္ပံု၊ ဒါေတြကို တင္ထားတယ္။
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
စုစုေပါင္း (၆)ပိုင္းရွိပါတယ္။
အပိုင္း(၂)ကို ဆက္ဖတ္ပါ။
ဘာသာျပန္ဆိုသူ (aasw)
ဓါတ္ပံုမ်ား--အင္တာနက္မွ။
မာ့က္စ္ အင္တာနက္ျပတိုက္ကလည္း ယူပါတယ္။
Written by Paul Lafargue in 1880.
Source: Marx and Engels Through the Eyes of Their Contemporaries, Progress Publishers, 1972.
သူ ့ကို သူ ့အရွိအတိုင္း၊ သူ ့အရွိတန္ဖိုး အတိုင္း ပဲ နားလည္ရမယ္။
ဒါေပမဲ ့ သူ ့အရည္အေသြးမ်ိဳးနဲ ့ သူ ့လိုလူမ်ိဳး ေနာက္တေယာက္၊ ငါ ထပ္ေမွ်ာ္ႀကည့္ ျဖစ္မွာေတာ.မဟုတ္ဘူး။
ဟမ္းမလက္ ျပဇတ္ (ရွိတ္စပီးယား)
အခန္း ၁၊ ဇတ္၀င္ခန္း၂
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ေပါလ္ လဖာ့ဂ္္ မွတ္မိေသာ မာ့က္စ္၊ ေတာ္လွန္ေသာ စေကာ္လာ၊ သူ ့အက်င့္စရုိက္နွင္ ့ ေတာ္လွန္ေသာ သူ ့အဘိဓမၼာ( ၁၈၉၀)
မာ့က္စ္ နွင္ ့ပထမဆံုးအႀကိမ္ေတြ ့ျခင္း
က်ေနာ္ ကားလ္မာ့က္စ္ကို ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၈၆၅ မွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ စေတြ ့ခဲ့တယ္။ ပထမအင္တာေနရွင္နယ္ ကို စိန္ ့မာတင္ခန္းမမွာ စက္တင္ဘာ၂၈၊ ၁၈၆၄ မွာ ဖြဲ ့စည္းခဲ့ႀကတာျဖစ္တယ္။ ပထမအင္တာေနရွင္နယ္ဖြဲ ့ အျပီး၊ က်ေနာ္ေနတဲ့ ျပင္သစ္မွာ၊ သက္တန္းႏုနယ္ေသးတဲ. သည္္အစည္းအရုံး ဘယ္လို တိုးတက္ျဖစ္ေပၚလာေနသလဲဆိုတဲ. သတင္းေတြ မာ.က္စ္ ကို ေျပာျပဖို. က်ေနာ္ ပါရီကေန လန္ဒန္ကိုေရာက္လာခဲ.တယ္။ ျပင္သစ္ ဘူဇြာသမၼတနိုင္ငံေတာ္ရဲ ့ဆီနိတ္တာ ေတာ္လိန္းက မာ.က္စ္ စီသြားမဲ့ က်ေနာ္. အတြက္ မိတ္ဆက္စာတေစာင္ ေရးေပးလိုက္တယ္။
Paul Lafargue and Laura Marx မာ့က္စ္ အမွတ္တရ ဤစာတမ္းေရးသူ ေပါလ္လာဖာ့ဂ္ နွင္ ့ မာ့က္္စ္ သမီးလတ္ ေလာရာ
ထိုစဥ္က က်ေနာ့္အသက္က ၂၄ နွစ္။ က်ေနာ္တို. ပထမဆံုးစေတြ ့တဲ့ေန ့က အေတြ ့အႀကံဳကို က်ေနာ္ အသက္ရွင္ေနသမွ် ကာလ ပတ္လံုး မွတ္မိေနမွာပဲျဖစ္တယ္။ အဲဒီ့ အခ်ိန္ တုန္းက မာ.က္စ္ ဟာ မက်န္းမာရွာဘူး။ သူ အရင္းက်မ္းပထမတြဲ အတြက္ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္။ သည္ပထမတြဲကို က်ေနာ္တို.စဆံုျပီး ေနာက္ ၂ ႏွစ္အႀကာ၊ ၁၈၆၇ အေရာက္မွာ ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေ၀ခဲ.တယ္။ မာ.က္စ္ဟာ သူ ့အလုပ္ ေတြမျပတ္မွာကို စိုးရိမ္ပူပန္ရွာတယ္။ လူငယ္ေလးေတြသူ ့စီ လာေရာက္လည္ပတ္လွ်င္ သူက ၀မ္းသာေႀကာင္းျပတယ္။ လူငယ္ေလးေတြကို သူမရွိတဲ.ေနာက္ပိုင္း၊ အေတြးအေခၚလက္ဆင္.ကမ္းဖို. ဆက္ေလ့က်င့္ေပးရမယ္ လို. မာ.က္စ္က ေျပာတတ္တယ္။
အမ်ားအတြက္ အလုပ္ပါတဲ့ လူထုသိပၸံသမား၊ ထူးခ်ြန္တဲ့ လူထုစေကာ္လာ။
သိပၸံနဲ. လူမွဳ ဆက္ဆံေရးဘ၀။ သည္ေနရာ ၂ခုလံုးမွာ သူက ထူးခ်ြန္တာ။ သည္က႑ ၂ခုလံုးမွာ တခ်ိန္တည္း တျပိဳင္နက္တည္း ပါရမီလည္းပါ၊က်ြမ္းက်င္မွဳ နဲ ့ပါ ဦးေဆာင္နိုင္တဲ ့ရွားရွားပါးပါးေခါင္းေဆာင္အမ်ိဳးအစားမွာ မာ့က္စ္ဟာ တေယာက္ ျဖစ္ေနတယ္။ သူဟာ သိပၸံနည္းက်တယ္။ အမ်ားျပည္သူေတြဘ၀ကိုသိတယ္။ သိပၸံအသိ နဲ ့လူေနမွဳဘ၀၊ သည္၂ခုအေပၚသူ ့နားလည္မွဳဟာ အပိုအလိုမရွိ အခ်ိဳးက်ျပီး၊ သူ ့အျမင္၊ သူ ့က်ြမ္းက်င္မွဳေတြဟာ ညီညြတ္ တယ္။မွ်တတယ္။ သည္ေတာ. မာ.က္စ္ကို ျမင္လိုက္တာနဲ. သူဟာ ထူးခ်ြန္တဲ.ပညာရွင္တဦးျဖစ္ေနတာကို လက္ခံရ ရုံမွ်မက၊ တိုက္ရဲ ခိုက္ရဲ ဘ၀တိုက္ပြဲ၀င္ ဆိုရွယ္လစ္ေယာကၤ်ားျဖစ္ေနတာကိုပါ ထည္.မစဥ္းစားလို.ကို မရေတာ.ဘူး။
သိပၸံ ဆိုတဲ့အရာကို စနစ္တက်သုေတသနျပဳလုပ္ရာမွာ၊ “ေနာင္ျဖစ္လာမဲ့ ရလဒ္အဆိုးအေကာင္းေတြကို ပူပန္ေနစရာမလိုဘူး၊ သိပၸံကို သိပၸံ အက်ိဳးသက္သက္ လိုက္စားေလ.လာရမယ္” ဆိုတဲ့အျမင္ကိုလည္း မာ.က္စ္ က ကိုင္စြဲတယ္။ ဓါတ္ခြဲခန္းက သိပၸံပညာရွင္တဦးဟာ လူ ့ပတ္၀န္းက်င္နဲ ့ကင္းကြာလို ့မရဘူး၊ တျခား သူ ့့ေခတ္ျပိဳင္ေတြ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲေနတ ဲ့နိုင္ငံေရးရုန္းကန္မွဳ လူမွဳဘ၀ထဲက တအားကင္းကင္းႀကီး ေနလို ့မရဘူး။ ...သည္လိုေနခဲ့လွ်င္ သည္ပညာရွင္ ဟာ ဒိန္ခဲတုံးထဲ ၀င္ေဟာင္းေနတဲ.ေလာက္ပိုးနဲ. အသြင္တူလာမယ္။ ပညာရွင္အဆင့္ကနိမ္.က်သြားနိုင္တယ္။ ဒါေႀကာင္ ့ အလုပ္ရွိေနတဲ.သိပၸံပညာရွင္ဟာ သူ့ ့ကုိသူ ဂုဏ္ျဒပ္က် အဆင့္နိမ္ ့သြားေအာင္ လုပ္မိတယ္ဆိုလွ်င္၊ သည္လိုျဖစ္သြားရတဲ့ တခုတည္းေသာ အေႀကာင္းက၊ သူဟာ အမ်ားအေရးကိစၥေတြမွာ ေ၀းလာလို ့ျဖစ္တယ္။ အမ်ားဆိုင္လူမွဳဘ၀ ပတ္၀န္းက်င္ က စြန္ ့၊ သည္အေရးေတြမွာ တက္ႀကြစြာပါ၀င္ပတ္သက္နိုင္တဲ့ အခြင္ ့အလမ္းကို စြန္.လႊတ္လိုက္လို. ျဖစ္တယ္။ သည္နည္းနဲ ့ ပညာရွင္တဦးဟာ ကိုယ္ ့ဂုဏ္ ကိုယ္ျပန္ခ် ရာေရာက္တယ္လို ့ မာ.က္စ္က ယူဆထားတယ္။ သူေျပာတတ္တာကေတာ. သည္လိုပါ။
သိပၸံ ဆိုတာကို တကိုယ္ေတာ္ အပန္းေျဖရုံ ၀ါသနာတရပ္ အေနနဲ ့လိုက္စားလို ့မရဘူး။ သိပၸံကို နားလည္ေအာင္ သုေတသနျပဳခြင့္ႀကံဳႀကိဳက္တဲ့ ကံထူးသူပညာရွင္မ်ားဟာ သူတို ့ အပင္ပန္းခံ ရွာေဖြ ေလ့လာေတြ ့ရွိခ်က္မ်ားကို လူသားေတြေရ့ွေမွာက္ မွာ တကယ္ ခ်ျပရမယ္၊ လူသား၀ါဒထြန္းကားဖို.အတြက္သာ ပညာရွင္ေတြ၏ သိပၸံအသိ ကိုအသံုးခ်ခံ ျဖစ္ေစရမယ္လို. မာ့က္စ္ ခဏခဏ ေျပာတယ္။ သူအႀကိဳက္ဆံုးေဆာင္ပုဒ္ ကေတာ.
“အလုပ္။ အလုပ္လုပ္ႀက။ လူသား၀ါဒထြန္းကားဖို. အလုပ္လုပ္ႀက” တဲ့။
အလုပ္လုပ္သူကို ပဓာနထားရမယ္။ လုပ္အားကို ေခါင္းပံုျဖတ္တဲ့ စီးပြားေရးစနစ္မ်ားကိုနားလည္ရမယ္။
အေျခခံအလုပ္သမားလူတန္းစားရဲ့ ဒုကၡေ၀ဒနာေတြကို မာ့က္စ္ က စာနာစိတ္ရွိတယ္။ဒါေပမဲ့ သူစာနာပံုက ခံစားခ်က္ကို အေျခခံျပီးျဖစ္လာတဲ့စာနာေထာက္ထားမွဳမ်ိဳးေတာ့မဟုတ္ဘူး။ လူ ့သမိုင္း နဲ.နိုင္ငံေရးေဘာဂေဗဒကို သူ စနစ္တက်ေလ့လာျပီးမွ ျဖစ္လာတဲ့ေထာက္ထားမွဳ။ သူ ့့ သိပၸံနည္းက် ေလ့လာမွဳကပဲ သူ ့ကို ကြန္ျမဴနစ္ဒႆန စီ ဆိုက္ေရာက္လာေစခဲ့တယ္။ မာ့က္စ္ ေတာက္ေလွ်ာက္ ေျပာလာခဲ.တာရွိတယ္။
“က်ဳပ္ရယ္မွ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားလည္းကင္းတဲ.သူ၊ လူအခ်င္းခ်င္း ခ်ိဳးနွိမ္ျငင္းပယ္မွဳေတြ၊ တင္စီးဘက္လိုက္မွဳေတြက ကင္းတဲ.သူ၊ မည္သူမဆို က်ဳပ္္ျမင္သလိုပဲ ျမင္မယ္။ သည္ ဘူဒါပဲ ဆိုက္လိမ္.မယ္” လို.သူေျပာတတ္တယ္။
လူ.အဖြဲ ့အစည္းမ်ား၏ စီးပြားေရးစနစ္ေတြ နဲ ့ နိုင္္ငံေရးစနစ္ေတြ ေဘာဂေဗဒ အေျခခံနဲ ့ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာခဲ့တဲ့အေႀကာင္းေတြကို မာ့က္စ္က သိေအာင္လုပ္တယ္။ သည္ပညာကိုရွာေဖြမွဳမွာ သူက မူလတင္ကူး သိျမင္ထားတဲ့ ၀ါဒစြဲ၊ အယူအဆစြဲေတြမပါပဲ၊ လူမွဳသိပၸံ အေနနဲ ့ သီးျခားေလ.လာခဲ့တာျဖစ္တယ္။
မာ.က္စ္၏သိပၸံနည္းက် သုေတသန အလုပ္မ်ားဟာ (အမ်ားက်ိဳးစီးပြားကိုသာဦးတည္တဲ့့) ဆိုရွယ္လစ္ လူ ့ေဘာင္သမိုင္းကို ႀကီးစြာ အေထာက္အကူ ျပဳ ခဲ့တယ္။ ေပးဆပ္ဖို ့ရည္ရြယ္ခ်က္ သက္သက္ နဲ ့ မေနမနား အလုပ္ လုပ္္ခဲ့တာကလြဲလွ်င္၊ သူ ့မွာ တျခားရည္ရြယ္ခ်က္မရွိဘူး ။ ေျမႀကီးမွာပေဒသာပင္ေပါက္သလို ျပစ္မ်ိဳးမွဲ.မထင္၊ ျပီးျပည္ ့စံုတဲ့ ယူတိုပီးယန္း၀ါဒ၏ တိမ္တိုက္ ေတြကိုလည္း မာ့က္စ္က ကူညီဖယ္ရွားေပးလိုတဲ့ ရည္ရြည္ခ်က္လည္းထားခဲ့တယ္။
လူ ့ေဘာင္၏စီးပြားေရး၊ နိုင္ငံေရး က႑ေတြမွာ အလုပ္တကယ္လုပ္သူေတြေခါင္းေဆာင္မွဳ ရမွသာ၊ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ ကို ထူေထာင္လို ့ရနိုင္မယ္ လို ့မာ့က္စ္က သတ္မွတ္တယ္။ ဒါဟာ အလုပ္လုပ္ေသာ အလုပ္သမားလူတန္းစား၏ သမိုင္း၀င္ ရည္မွန္းခ်က္ဆာင္ပုဒ္ လည္း ျဖစ္တယ္။ ဒါေႀကာင့္ မာ့က္စ္ဟာ သူ ့ အလုပ္မွန္သမွ်ကို အလုပ္လုပ္ေသာ အလုပ္သမားလူတန္းစား၏ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ျမင္မွဳ အတြက္ပဲ ဗဟိုျပဳ ရည္စူးခဲ့တယ္။
ေမြးနိုင္ငံေပ်ာက္ ကမ ၻာ့ ႏိုင္ငံသားမာ့က္စ္
မာ့က္စ္ဟာ သူ ့အလုပ္ေတြကို သူေမြးတဲ့နိုင္ငံတခုတည္း နဲ ့သာဆိုင္တယ္လို ့ ကန္.သတ္မထားဘူး။ နိုင္ငံေပ်ာက္ေနေပမဲ့၊ သူ.ကိုသူ ကမ ၻာႀကီး၏နိုင္ငံသားတဦးလို ့သတ္မွတ္ထားတယ္။ ဘယ္အရပ္ ဘယ္နိုင္ငံေရာက္ေနေန …က်ဳပ္က အျမဲ တက္ႀကြေနမွာပဲ လို ့ သူေျပာတတ္တယ္။ သူ ့ဘ၀ကိုႀကည့္လိုက္လွ်င္၊ ျပင္သစ္၊ဘယ္လ္ဂ်ီယံ၊ အဂၤလန္၊ သူေရာက္တဲ့နိုင္ငံမွာ မာ့က္စ္ ဟာ နိုင္ငံေရးအရ ၀ိုင္းႏွိပ္ကြပ္တာ အေတာ္ခံခဲ့ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရာက္တဲ့ေနရာတိုင္းမွာ ျဖစ္လာတဲ့ ေတာ္လွန္ေသာလွဳပ္ရွားမွဳတိုင္းမွာ သူဟာ အစဥ္ထာ၀ရ ဦးစီးဦးေဆာင္ေနရာက ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့တယ္။
ေတာ္လွန္ေသာလွဳပ္ရွားမွဳေတြမွာ ဦးေဆာင္ က႑က ပတ္သက္မွဳရွိတယ္ဆိုေပမဲ့ မာ့က္စ္ ဟာ၊ လမ္းေပၚတက္ စည္းရုံးလွဳပ္ရွား၊ ျပိဳင္ဘက္မဲ့ေအာင္ နိုးႀကားတက္ႀကြတဲ့့ ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္ ပံုစံမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ေနျပန္ဘူး။ သူ့ ့ကို က်ေနာ္စေတြ ့တဲ. လန္ဒန္ျမိဳ ့ ေမ.လန္းပန္းျခံ လမ္းေပၚက အိမ္မွာကတည္းက မာ့က္စ္ဟာ လမ္းေပၚက ဆိုရွယ္လစ္ ပံုမ်ိဳးမထြက္္ပဲဲ၊ တိက်တဲ.သိပၸံပညာရွင္ႀကီးျဖစ္ေနတယ္။ သည္အိမ္မွာ သူဟာ ပညာရပ္ အေႀကာင္းအရာေတြကို သိပၸံနည္းက် ခါးခ်ိဳး ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့တယ္။ သူမ်ားေတြပါ သူ ့စီလာျပီး ေလ့လာဆည္းပူးႀကတယ္။
မာ့က္စ္ႏွင္ ့အန္ဂဲလ္စ္ အတူတကြ
သူ ့စာဖတ္ခန္းဟာ စာတတ္ေပတတ္၊ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ ့တဲ.နိုင္ငံတိုင္းက ပါတီရဲေဘာ္ ႀကီးငယ္မ်ားအားလံုး ဆိုက္ဆိုက္ျမိဳက္ျမိဳက္ မေရာက္အေရာက္ လာစုစည္း အလုပ္လုပ္နိုင္ႀကေအာင္ ဆြဲေဆာင္နိုင္ခဲ့တယ္။ ကမၻာ့ဆိုရွယ္လစ္ အေတြးအေခၚဆရာႀကီး မာ့က္စ္ နဲ ့ သူ ့ အေတြးအျမင္ေတြကို သိခ်င္လို ့ လည္း သည္လူေတြ အားလံုး သူ ့အိမ္ မွာ လာစု မိႀကတာျဖစ္တယ္။ သူ ့ရဲ ့သမိုင္း၀င္သည္စာႀကည္.ခန္း ေလးဟာ၊ တနည္းေျပာရလွ်င္ မာ့က္စ္ နွလံုးသားကိုပါ တရင္းတႏွီး ၀င္ေရာက္ဖတ္ႀကည့္နိုင္တဲ ့ေနရာျဖစ္ေနျပန္တယ္။
မာ့က္စ္၏ စာႀကည့္ခန္း
41 Maitland Park, London လန္ဒန္ က မာ့က္္ ေနအိမ္ ႏွင္ ့ စာႀကည္ ့ခန္း (မွန္ကြဲေနေသာ အလယ္ခန္း)
ေမ့လန္းပန္းျခံ လမ္း အိမ္မွာ၊ သူ ့စာဖတ္ခန္းက ပထမထပ္မွာရွိတယ္။ ျပဴတင္းေပါက္ က်ယ္ႀကီးေတြ ေပၚက မီးေရာင္ေတြဟာ လွ်ံက်ေနျပီး၊၊ ပန္းျခံကို အေပၚစီးက လွမ္းျမင္ေနရတယ္။ ျပဴတင္းေပါက္ ႀကီးေတြရဲ ့မ်က္နွာျခင္းဆိုင္ တျခားတဖက္က နံရံ မွာ မီးလင္းဖိုရွိတယ္။ မီးလင္းဖိုတဖက္စီမွာ မ်က္ႏွာက်က္အထိျပည့္ေနတဲ့ စာအုပ္စင္ေတြရွိတယ္။စာအုပ္ေတြ၊စာအုပ္ေသတၱာေတြ၊ သတင္းစာအတြဲလိုက္ေတြ၊ လက္ေရးစာမူေတြ တင္းႀကမ္းျပည့္ေနတဲ့ စာအုပ္စင္ႀကီးေတြ ျဖစ္တယ္။ က်န္တဖက္က နံရံေဘးမွာ စာရြက္စာတမ္းေတြ၊ စာအုပ္ေတြ ျပည့္လွ်ံေနေအာင္တင္ထားတဲ ့စားပြဲ ၂လံုးရွိတယ္။
အခန္း၏ အလယ္ေခါင္မွာေတာ ့ အလ်ား အနံ ၃ေပ၂ေပ အရြယ္အစားရွိတဲ့ သာမာန္စားပြဲတလံုး ရွိတယ္။ စာႀကည့္မီးအိမ္တလံုးလည္းရွိတယ္။ လက္ကိုင္ပါတဲ့ သစ္သားထိုင္ခံုတလံုးက စားပြဲနားမွာရွိတယ္။ ျပဴတင္းေပါက္ ေရွ့မွာ သားေရဆိုဖာတလံုးရွိတယ္။ သည္ဆိုဖာေပၚမွာ မာက့္စ္ အနားယူတတ္တယ္။ မီးလငး္ဖို ေဘာင္ေပၚမွာေတာ့ တင္ထားတာေတြက အမ်ားႀကီးပဲ။ စာအုပ္အခ်ိဳ ့၊ သူေသာက္တဲ့ေဆးျပင္းလိပ္ေတြ၊ မီးျခစ္ဆံဘူးမ်ား၊ ေဆးရြက္ႀကီးဘူးမ်ား၊ စာရြက္ဖိအေလးတံုးမ်ား၊ မာ့က္စ္ ဇနီးဂ်န္နီနွင္ ့သူ ့့သမီးေလးေတြရဲ ့ဓါတ္ပံုေတြ၊ သူခ်စ္တဲ့ ရဲေဘာ္မိတ္ေဆြမ်ားျဖစ္တဲ့ ၀ီလယမ္၀ုဖ္ရဲ့ ဓါတ္ပံုနဲ ့ ဖရက္ဒရစ္ အန္ဂဲလ္စ့္ ဓါတ္ပံု၊ ဒါေတြကို တင္ထားတယ္။
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
စုစုေပါင္း (၆)ပိုင္းရွိပါတယ္။
အပိုင္း(၂)ကို ဆက္ဖတ္ပါ။
ဘာသာျပန္ဆိုသူ (aasw)
ဓါတ္ပံုမ်ား--အင္တာနက္မွ။
မာ့က္စ္ အင္တာနက္ျပတိုက္ကလည္း ယူပါတယ္။
Written by Paul Lafargue in 1880.
Source: Marx and Engels Through the Eyes of Their Contemporaries, Progress Publishers, 1972.
No comments:
Post a Comment