အပိုင္း(၄) Paul Lafargue ေျပာသည့္ ကားလ္မာ့က္စ္၊ ေတာ္လွန္ေသာ စေကာ္လာ၊ သူ ့အက်င့္စရုိက္နွင္ ့ ေတာ္လွန္ေသာ အဘိဓမၼာ
အပိုင္း(၄) ေပါလ္ လဖာ့ဂ္္ မွတ္မိေသာ မာ့က္စ္၊ ေတာ္လွန္ေသာ စေကာ္လာ၊ သူ ့အက်င့္စရုိက္နွင္ ့ ေတာ္လွန္ေသာ သူ ့အဘိဓမၼာ( ၁၈၉၀)
ပညာ၀ယ္၊ အလုပ္သင္ က်ေနာ္ နဲ ့မာ့က္စ္
က်ေနာ္ မာ့က္စ္ေဘးကေန အလုပ္လုပ္ေပးခဲ့ရဖူးတယ္။ က်ေနာ္ လုပ္သမွ်က ေတာ့ သူ စာခ်ေပးတာ ႏွဳတ္ကေျပာတာကိုု ေနာက္က လိုက္ေရး၊ မွတ္စုထုတ္ ဒီေလာက္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ သည္ေလာက္ေလး လုပ္ရတာနဲ ့တင္၊ သူ ဘယ္လိုေတြးသလဲ၊ သူဘယ္လိုေရးသလဲ ဒါေတြကို အနီးကပ္ေလ့လာခြင့္ ရခဲ့တယ္။ က်ေနာ့္ အတြက္ မဟာ အခြင့္အေရးႀကီးေပါ့။
စာေရးတဲ့ အလုပ္ဟာ၊ မာ့က္စ္အတြက္ လြယ္လည္းလြယ္ ခက္လည္းခက္၊ သည္လို ေျပာလို ့ရတယ္။
ဘာေႀကာင့္ လြယ္သလဲ။ မာ့က္စ္ဟာ သက္ဆိုင္တဲ့ အေႀကာင္းအရာတခု ကို ေရးတဲ့အခါ သူလိုခ်င္တာေတြကို စုေဆာင္းသိုမွီးထားတဲ့ သူ ့ေခါင္းထဲက အခက္အခဲ မရွိ၊ က်ြမ္းက်င္စြာ ထုတ္ႏွုတ္ ယူသံုး နိုင္စြမ္း ရွိလို. ျဖစ္တယ္။တခ်ိန္တည္းမွာပဲ စာေရးျခင္းဟာ သူ ့အတြက္ ခက္ခဲေနျပန္တယ္။ ဘာေႀကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူေျပာခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္ ၊ျငင္းဆိုခ်က္ေတြ ကို အႏုစိတ္ေန ေအာင္ ေရးတတ္တဲ့ သူ ့အက်င့္ေႀကာင့္ျဖစ္တယ္။ သူ ့စာ ေတြဟာ လစ္ဟာမွဳမရွိေစရဖူး။ တိတိက်က် လည္းရွိတယ္။ လိုအပ္လွ်င္ သူက စံုေစ့ေနေအာင္ ရွည္ရွည္ေ၀းေ၀း ေရးတတ္တယ္။ ဒီလို ဟာေပါက္က်ေပါက္ မရွိ ေအာင္ ေရးသားဖို ့ဆိုတာ အျမဲ တေစ အားထုတ္ေနရတဲ့အလုပ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ စာေရးျခင္းကို မာ့က္စ္က သာသာေလး လုပ္ဖို ့မျဖစ္နိုင္ခဲ့တာပါ။ အမွန္လည္း မာ့က္စ္ဟာ စာျပည့္စံုမွဳရွိေအာင္ ေန ့ညမအား အလုပ္လုပ္သူ၊ အပင္ပန္းခံ စာေရးတတ္သူႀကီးျဖစ္တယ္။
သိပၸံနည္းက် ေလာဂ်စ္ပါေသာ အဘိဓမၼာသမား အစစ္
အေႀကာင္းအရာေတြကို ႀကည့္ရင္ မာ့က္စ္ က မ်က္ႏွာျပင္ေပၚက ခြာႀကည့္တတ္တယ္။ မ်က္နွာျပင္ကို ေလ့လာရုံသာမက၊ ေအာက္က ဖံုးကြယ္ေနတဲ့ အလႊာတိုင္းကို ပါ သူက ေစ့ေစ့ႀကည့္တတ္တယ္။ တခုလံုးထဲက အစိတ္အပိုင္းေလးေတြကို တစစီဆြဲထုတ္၊ သူက အပိုင္းပိုင္း အဆစ္ဆစ္ ယူႀကည့္တာ။ ျပီးေတာ. အဲဒီ့ အပိုင္းတခုစီ တခုနဲ ့တခု အျပန္အလွန္ ရုိက္ခတ္ပံု၊ ဒါေတြကိုလည္း ခြဲခြဲျပီး ေလ့လာတယ္။
တပ္ိုင္းစီ၏ ဇစ္ျမစ္သမိုင္းကို သုေတသနာလုပ္တဲ့အခါမွာလည္း သူက တပိုင္းစီကို အထူးက႑ေပးျပီး သီးျခားဖယ္ထုတ္ေလ့လာခဲ့တာ။
အစိတ္အပိုင္းေလးေတြ ဘယ္လို စခဲ့လဲ။ ဘယ္လို ျဖစ္တည္၊ ဘယ္လို ေျပာင္းလဲ ေရြ ့ရွားလာလဲ။
အစိတ္အပိုင္းတခုစီ၏ ပတ္၀န္းက်င္၊ သမိုင္းေနာက္ခံကို ပါ သူက ခ်န္မထားဘူး။ အေသးစိတ္္ နားလည္ေအာင္ သူကေလ့လာတယ္။ သည္လို နဲ ့မာ့က္စ္ ေျခရာခံ လိုက္နည္းမွာ၊ အေႀကာင္းအရာတခု (သို.မဟုတ္) ၀တၳဳ တခု၏ မူလပထမ ျမစ္ဖ်ား ကစတယ္။
သည္ ၀တၳဳ၏ ျဖစ္တည္မွဳ ေျပာင္းလဲလာပံု အဆင့္ဆင့္ ပါတယ္။ ျပီးေတာ့-အေျခခံေတြ ေျမလွန္ေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္ေစတဲ့ ေတာ္လွန္ေသာ ေျပာင္းလဲမွဳ ျဖစ္စဥ္ကို လည္း သူ ့ေလ့လာမွဳမွာ ထည့္ထားတယ္။ ဒီ ့အျပင္ ဟိုး အေ၀းႀကီး၊ လက္လွမ္းမမွီတဲ့ ေနရာေတြက ရလဒ္ေတြ၊ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳေတြပါ သူက ထည့္စဥ္းစားတယ္။ မာ့က္စ္က ျဒပ္၀တၳဳတခု၊ အေႀကာင္းအရာတခု ကို သူ ့ျခည္းသက္သက္၊ သူ ့တခုတည္း ေပၚမွာ ကြက္မႀကည့္တတ္ဘူး။ မာ့က္စ္ျမင္တဲ့ ကမၻာႀကီးက အေရြ ့တခုနဲ ့ မေနမနား ဆက္တိုက္ လည္ပတ္ ရွဳတ္ေထြးေျပာင္းလဲေနတဲ့ ကမၻာႀကီး။ ဒါေႀကာင့္ သူ ့ထဲက အစိတ္အပိုင္းေတြကို လစ္လွ်ဴရွဳလို ့မရဘူးဆို တာ မာ့က္စ္ နားလည္တယ္။ အစိတ္အပိုင္းအားလံုး၏ သမိုင္း တခုစီ ကို သိေအာင္လုပ္ျပီးမွ၊ ကမၻာ့သမိုင္းျဖစ္စဥ္ကို ဒီလိုပါ လို ့ သူက ရွင္းလင္းျပခဲ့တာ။
သူ ့ရည္ရြယ္ခ်က္က သက္ေရာက္တုန့္ျပန္မွဳေတြအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အျပန္အလွန္အက်ိဳးျပဳပံု အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ့ ပံုသ႑န္စံု ျဖစ္လာ ေျပာင္းလဲလာေနတဲ့ လူသားကမၻာကို အရွိ အရွိအတိုင္း ဖြင့္ထုတ္ခ်ျပေရး ျဖစ္တယ္။
စာသမားခ်င္းေပမဲ့ အလုပ္ခ်င္းက မတူပါ။
ရသစာေပလိုင္းက က၀ိအေက်ာ္အေမာ္မ်ား ျဖစ္ႀကတဲ့ ဖလိုဘဲ၊ ဂန္ေကာ့တ္ (Flaubert and Goncourt) စတဲ့ သူတို ့စတိုင္သက္သက္ လိုက္စားတဲ့ စာေပသီးသန္ ့ေက်ာင္းေတြက မာ့က္စ္ ခ်ျပတဲ့ ကမၻာကို နားမလည္ဘူး။ မာ့က္စ္ ေျပာတဲ့ ကမၻာႀကီးဟာ နားလည္ဖို ့သိပ္ခက္တယ္လို ့ျငီးတြား၊ ေစာဒက တက္ႀကတယ္။ ျဖစ္မွာပဲ။ ၀တၳဳေရး အေက်ာ္အေမာ္က၀ိဆရာေတြဟာ မ်က္နွာျပင္ေပၚပဲ ႀကည့္ႀကတာမို ့ သူတို ့ဟာ အေပၚယံ အျမင္ပဲ ရခဲ့တယ္။ ဒီလို အေပၚယံအျမင္ေႀကာင့္ ကမၻာႀကီးကို သိနားလည္ဖို သူတို ့ႀကိဳးပမ္းမွဳ ဟာ ခက္ခဲေနတာျဖစ္ရမယ္။
သူတို ့ဖန္တီးတဲ့ ရသစာေပထဲမွာ တအုပ္ဆို တအုပ္ ေျပာရမဲ့ မာစတာပိစ္ ႀကီးေတြကို မာ့က္စ္ ေရးသားျပဳစုထားတဲ့စာေတြ နဲ ့ယွဥ္ႀကည့္လိုက္စမ္းပါ။ သူတို ့စာေတြဟာ ကေလးတန္းေလာက္ပဲ ရွိေတာ့တယ္။ မာ့က္စ္ရဲ့ စာကို ႀကည့္လွ်င္ ရုပ္သမိုင္းျဖစ္စဥ္ေတြကို အရွိ အရွိအတိုင္း ထုတ္ျခင္းေပါက္ သိေအာင္၊ သူ ့ရဲ့ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အားထုတ္မွဳ ကို ခင္ဗ်ားတို ့ ေတြ ့ရမယ္။ အရင္းက်မ္းတအုပ္မွာပင္ သူ ့ဘ၀ရဲ့ ၁၇ နွစ္ေလာက္ ျမွပ္ႏွံခဲ့ရတယ္။ အလြန္ ့အက်ြန္ လံု ့လထည့္ လုပ္ခဲ့ရတဲ့ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ျဖစ္ျပီး၊ သူ နားလည္သလို လူေတြ သိပါေစဆိုတဲ့ ေစတနာနဲ ့ အားထုတ္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့ သူက သူ ေရးျပီးသမွ်နဲ ့ေက်နပ္ေရာင့္ရဲေနတဲ့လူစားမ်ိဳးလည္းမဟုတ္ျပန္ဘူး။ သူ ့စာေတြကို အျမဲလိုလို ျပန္တည္းျဖတ္ ျပဳျပင္မွဳလုပ္ေနခဲ့တယ္။ အိုင္ဒီယာ၊ အယူအဆတခု ကို သရုပ္ေဖၚတဲ့ အခါ၊ သူ ့အေတြးနက္သေလာက္ကို သူ ့အေရးအသားက အမွီမလိုက္နိုင္လွ်င္ မာ့က္စ္ က သူ ့ကိုသူ မေက်မနပ္ျဖစ္တတ္တယ္။
မာ့က္စ္ ပါရမီ နဲ ့ထူးခ်ြန္မွဳ အေႀကာင္းေျပာမယ္ဆိုလွ်င္၊ သိသာတဲ့ အရည္အေသြး၂ ခု ရွိတယ္။
အရာ၀တၳဳ တခုကို အပိုင္းပိုင္း စိတ္ျခမ္း ျပီးမွ တပိုင္းစီကို အႏုစိတ္ေလ့လာနိုင္စြမ္းတဲ့ ပါရမီ။
ဒါကို ဘယ္သူမွ စိတ္ကူးယဥ္ႀကည့္လို ့မရ နိုင္ဘူး။ သူ ခြဲစိတ္ထားတဲ့အပိုင္းေလးေတြ သ႑န္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ ့ ေပၚလာတာ၊ ျပီးေတာ့ ေပၚလာတဲ့ အပိုင္း အသီးသီး တခုနဲ ့တခု အညမည အက်ိဳးျပဳ တည္မွီေနတာေတြ ကို ပါ မာ့က္စ္က နားလည္ေနေလေတာ့၊ သူ ့ေလာက္ ပါရမီမပါ၊ သူ ့ေလာက္ ေဖါက္ထြင္းေတြးေခၚနိုင္စြမ္းမရွိ၊ သူ ့လို သမိုင္း၏ ေႀကာင္းက်ိဳးျဖစ္စဥ္မ်ားကို ဂြင္းဆက္လိုက္ျပီး ေလ့လာနိုင္စြမ္းမရွိတဲ့ တျခားပညာရွင္ေတြက မာ့က္စ္ကို မေက်နပ္ျဖစ္ႀကေလရဲ့။
ဂ်ီအို မက္ထရီ ဆရာ မ်ားစာသင္တဲ့ အခါ ဘာသာရပ္ထဲက အဓိပၸါယ္ဖြင္ ့ဆိုခ်က္ေတြ ကို္ ပတ္၀န္းက်င္ထဲက ရွိျပီးသား ရွင္းလင္းခ်က္ေတြကို ခပ္လြယ္လြယ္ ႏွဳိက္္ျပီး သင္ေပးတတ္ႀကတယ္မဟုတ္လား။ သင္ႀကားခ်က္ထဲမွာ ဘာေႀကာင္ ့ ေလာဂ်စ္နဲ ့အေျဖထြက္ျခင္းကို ဆရာက ျပန္သက္ေသ မျပလွ်င္၊ သည္ဆရာဟာ ေလာဂ်စ္ကို ပစ္ပယ္တာပဲ။ မာ့က္စ္ ဟာ သက္ေသျပျခင္းကို ျငင္းပယ္တဲ ့ ဂ်ီအိုမက္ထရီ ဆရာတေယာက္၏ နည္းနာမ်ိဳး ကို သံုးကို မသံုးခဲ့ဘူး။
အရင္းက်မ္းဟာ ကမၻာ့ စီးပြားေရးစနစ္ေတြ ႏုရာက ရင္ ့လာေစခဲ့တဲ့ လက္သည္အစစ္ကိုျပထားတယ္။ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သူ အပင္ပန္းခံ ႀကိဳးစားအားထုတ္ထားတဲ့ သိပၸံနည္းက် ကမၻာ့စီးပြားေရးစစ္တမ္းျဖစ္တယ္။
ဘာျဖစ္လို ့လဲ ဆိုေတာ့၊ မာ့က္စ္ ေရးသား ပိုင္းဆစ္ ျပသတဲ့ အခ်ိန္က်မွ အရင္က သိရခက္ခဲ၊ စိတၱဇ ဆန္တဲ့ ေႀကာင္းက်ိဳးဆက္သြယ္ခ်က္ေတြဟာ၊ အမ်ားသိဖို ့ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ နားလည္ရခက္ခဲတဲ့ အယူအဆေတြဟာ အရင္က ဘယ္သူမွ မဖမ္းမဆုပ္နိုင္ဖူး။ ေ၀၀ါး၀ါး ဒႆနေတြဟာ ခုမွ မာ့က္စ္ေႀကာင့္ သူသူငါငါ အမ်ား မ်က္လံုးထဲ သိလြယ္ ျမင္လြယ္ ျဖစ္လာႀကတယ္။ သိေတာ ့လည္း ကြက္ကြက္ ကြင္းကြင္း သိလာခဲ့ႀကတာ ဆိုပါေတာ့။ သည္ေတာ့ စီးပြားေရးပညာရွင္ႀကီးအခ်ိဳ ့က သူတို ့နည္းသူတို ့ဟန္၊ သူတို ့ဥာဏ္နဲ ့့ မႀကံစီနိုင္၊ ေကာက္ခ်က္မခ်နိုင္တဲ့ ရုပ္ပတ္၀န္းက်င္၏အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ခ်က္ ေတြ ဟာ မာ့က္စ္ အားထုတ္မွဳေႀကာင့္ ထင္ထင္လင္းလင္းျဖစ္လာခဲ့တယ္ ဆိုျပီး အရင္းက်မ္း စာေရးဆရာကို မေက်မနပ္ျဖစ္ခဲ့ႀကပါေရာ။
မာ့က္စ္ဟာ သူ ့အရင္းက်မ္းမွာ သီးျခား အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမွဳေတြ၊ အဆက္အစပ္မရွိ သီးသန္ ့ တကြဲတျပားျဖစ္ေနတဲ့ စီးပြားေရးေဖၚျမဴလာေတြ ကို သူ ့သေဘာနဲ ့သူ လုပ္ႀကံခ်ဲ့ကား ျခယ္မွဳန္းထားတာ တခုဆိုတခုေတာင္ မရွိဘူး။ မာ့က္စ္၏ အရင္းက်မ္းဟာ နိုင္ငံေရးစနစ္ေတြနဲ ့အညမညျပဳေန တဲ့ စီးပြားေရးစနစ္မ်ားစစ္တမ္း ျဖစ္တယ္။ ထို ့အျပင္ သည္ နိုင္ငံေရးစနစ္ေတြထဲမွာပဲ ေပါက္ဖြားလာ၊ နိုင္ငံေရးစနစ္ေတြကပဲ က်ားကန္တည္တန္ ့ခိုင္ျမဲေနေစတဲ့ စီးပြားေရးစနစ္မ်ား အေရာင္ အႏုအရင့္ အမ်ိဳးအစား အစံုစံု ရွိေနပံုေတြ၊ ျပီးေတာ ့ ဒီစနစ္ေတြ ရဲ ့ကြာလတီ အရည္အေသြး ကြာဟမွဳေတြ၊ ဒါေတြကို မီးေမာင္းထိုး ရွင္းလင္းျပသထားတဲ.က်မ္းႀကီးျဖစ္တယ္။
မာ့က္စ္ ပထမဆံုး တင္ျပတဲ့ ခဲ့တဲ့ အခ်က္က ဆိုဆိုက္ရတီ၊ လူ ့အဖြဲ ့အစည္း တရပ္၏ ႀကြယ္၀မွဳဟာ ဓနရွင္စနစ္၏ အလြန္အက်ဴး ကုန္ထုတ္လုပ္မွဳ ကတဆင့္ အားလံုးကို ေမာင္းႏွင္ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့အခ်က္ ကလာတယ္။ ထုတ္ကုန္ သို ့မဟုတ္ ရုပ္ပစၥည္းတခုဟာ ဆုပ္ကိုင္ျပလို ့ရတဲ့ အရာ။ ဒီအရာ က ရွင္းတယ္။ ဂဏန္း သခ်ၤာ ရွုပ္ေထြးမွဳ မ်ိဳးလည္းမဟုတ္ဘူး။ ဒါေႀကာင့္ ထုတ္ကုန္ တခုဟာ အရင္းရွင္စနစ္ ဖြဲ ့စည္းမွဳ၏ မူလ အေျခခံ ဆဲလ္။ မာ့က္စ္ ေဖၚထုတ္နည္းက အရင္းရွင္တို ့ ထုတ္ကုန္ ကို ဘယ္ျပန္ညာျပန္၊ အတြင္းအျပင္ ဆြဲလွန္ျပခဲ့ျပီး၊ ဒီဆဲလ္ တို ့ရဲ့ လိွဳ ့၀ွက္ခ်က္ ေတြကို တခု ျပီးတခု ျပခဲ့တယ္။ ထုတ္ကုန္၏ လိွဳ ့၀ွက္ခ်က္လို ့သာေျပာရပါတယ္။ သည္လိွဳ ့၀ွက္ခ်က္ေတြဟာ သမိုင္းတေလွ်ာက္လံုး တပံုစံတည္း အႀကိမ္ မ်ားစြာ အလီလီ ေပၚထြက္ေနတာပါပဲ။ ဒါေတာင္မွ တျခား ေဘာဂေဗဒပညာရွင္ ႀကီးေတြက ဒီ ထုတ္ကုန္ ရဲ့ သေဘာသဘာ၀ကို အနည္းငယ္ေလးေတာင္ သတိမထားမိခဲ့ႀကဘူး။
အရင္းရွင္တို ့ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းရဲ ့လိွဳ ့၀ွက္ခ်က္ေတြကေတာ့ ကက္သလစ္ ဘာသာ၏ လိွဳ ့၀ွက္ဆန္းႀကယ္မွဳ ေတြထက္ေတာင္ အမ်ိဳးအစားပိုမ်ား၊ ပို က်ယ္၀န္းနက္ရိွဳင္းတယ္ ခင္ဗ်။
မာ့က္စ္က ကုန္ပစၥည္းတို ့ရဲ့ လိွဳ ့၀ွက္ခ်က္ ကို သြားေတြ ့တယ္။ ထုတ္ကုန္၏ သဘာ၀ ကို အဖက္ဖက္က ဆန္းစစ္ျပီး၊ သူ ့ေနာက္က ပါလာတဲ့ လဲလွယ္တန္ဖိုး၊ ျပီးေတာ ့ အျမတ္အစြန္း ဆိုတာကို မာ့က္စ္ ကေတြ ့သြားတယ္။ ဒီေတာ့ ကုန္ထုတ္လုပ္မွဳပံုစံအားလံုးကို သူေလ့လာတယ္။ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း ကို ေတာင္းဆိုလာတဲ့ သမိုင္းေႀကာင္းလိုအပ္ခ်က္ေတြကိုပါႀကည့္တယ္။ မူလ ကုန္ထုတ္လုပ္မွဳပံုစံကို ေနာက္ပံုစံအသစ္တခု က ေျခဖ်က္တယ္။ အမွန္လည္း ရုပ္သမိုင္းေႀကာင္းလိုအပ္ခ်က္ေႀကာင့္သာ ကုန္ထုတ္လုပ္မွဳပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ဟာ ေခတ္တေခတ္ကေန၊ ေနာက္ တေခတ္ကို လက္ဆင့္ကမ္း ေဆာင္က်ဥ္းလာတာျဖစ္တယ္။
သည္လိုနဲ ့ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းတို ့ တခုကို တခု ကဖ်က္ရင္း၊ အစားထိုးရင္း ဆိုဆိုက္ရတီမ်ားနဲ ့သူတို ့စီးပြားေရးအုတ္ျမစ္အေျခခံေတြႀကီး ေတြကပါ ယုတၱိက်က် ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေႀကာင္းက်ိဳးျဖစ္စဥ္ သမိုင္းေႀကာင္းတခုလံုးကို မာ့က္စ္ က အႏုပညာေျမာက္စြာ အႏုစိတ္ ရွင္းလင္းျပနိုင္ခဲ့တယ္။ မသိတဲ့လူအေနနဲ ့ ဆို သူ ့အရင္းက်မ္း စာအုပ္ဟာ တေယာက္ေသာသူ၏စိိတ္ကူးစိတ္သန္းကြန္.ျမဴးျပီး စိတ္ကူးယဥ္ အလွေရးထားတဲ့ စာအုပ္လို ့ေတာင္ ထင္ခ်င္စရာေတာင္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။
အမွန္ေတာ သူ ့အရင္းက်မ္းဟာ သရုပ္မွန္ ပစၥည္း။
ရုပ္၀တၳဳ ကုန္ပစၥည္းတို ့ရဲ့ ေႀကာင္းက်ိဳးဆက္ႏြယ္ နိယာမတရား ဟာ ေလာကမွာ ရွိျပီးသား။ မာ့က္္စ္ က သည္နိယာမေနာက္က ဒႆနကို အရင္းက်မ္း ျဖင္ ့ ေရးသားေဖၚထုတ္လိုက္ျခင္းသာျဖစ္တယ္။
အညတရ ပညာရွင္ေတြကို စတင္ ကိုးကား၊ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့သူ။
မာ့က္္စ္ က သူ ့အေရးအသား၊ သူ ့စာ အေပၚမွာ အလြန္တာ၀န္ခံတတ္သူ လည္းျဖစ္တယ္။ ႀသဇာႀကီးမားထင္ရွားသူေတြ ရဲ့ က်မ္းမ်ားကို ႀကည့္တဲ့အခါ၊ က၀ိႀကီးတို ့နံမည္အရွိန္ေႀကာင့္ သူတို ့ေပးတဲ့ အခ်က္အလက္ ေတြကို မာ့က္စ္က လြယ္လြယ္ယူ၊ ကိုးကားေလ့မရွိဘူး။ သူမ်ား တဆင့္ေျပာနဲ ့ေရးသားမွဳေတြကိုလည္း မာ့က္စ္က စိိတ္တိုင္းမက်တတ္ဘူး။ သူ ့အက်င့္အတိုင္း အခ်က္အလက္တခု၏ဇစ္ျမစ္ ကို သူ ကိုယ္တိုင္ေသေသျခာျခာ လိုက္တယ္။ ေရဆံုးေရဖ်ားလိုက္ရလို ့ ဘယ္ေလာက္ ပင္ပန္းပင္ပန္း၊ သူ ့အတြက္ အေရးမႀကီးဘူး။ စလယ္ဆံုး ဆံုးခန္းတိုင္ သုတသနျပဳ ရမွ သူကေက်နပ္တယ္။
ေသးငယ္တဲ့ အခ်က္ကေလးတခု အတြက္ေတာင္ သူ့ ဖက္က သိပ္မေသျခာလွ်င္၊ ျဗိတိသွ်ျပတိုက္ကိုသြားတယ္။ လိုအပ္သလို စာအုပ္ႀကီးငယ္လွန္ျပီး ရွာေဖြတယ္။ တိုက္ႀကည့္တယ္။ သည္ေတာ့ စာေပေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြက မာ့က္စ္ စာမွာ တေနရာရာမွာ သူ နေမာ္နမဲ့၊ မွားေရးလိုက္တာမ်ား ရွိလို ရွိျငား လိုက္အျပစ္တင္လို ့မရ။ ဒီ့အျပင္ မာ့က္စ္ေပးတဲ့ အခ်က္အလက္၊ တင္ျပခ်က္၊ ရွင္းလင္းခ်က္အားလံုးဟာ အထပ္ထပ္ စစ္ေဆးေသခ်ာမွဳ မပါပဲ၊ ေရးလိုက္တာပါလို ့ ဘယ္သူ တဦးတေယာက္ကမွ မာ့က္စ္ကို မစြတ္စြဲနိုင္ခဲ့ဘူး။
မာ့က္စ္ဟာ ဇစ္ျမစ္ လိုက္တဲ့ စာေရးဆရာေပမို ့ လူသူ လံုး၀မသိတဲ့ စာေရးဆရာေပါင္းမ်ားစြာကို လည္း အေသးစိတ္ဖတ္ရွဳခဲ့ရတယ္။ အခ်ိဳ့ ပညာရွင္ေတြဆို မာ့က္ ကလြဲလွ်င္ သူတို ့ အလုပ္ကို ဘယ္သူကမွာ မကိုးကားႀကေသးဘူး။ မာ့က္စ္ေႀကာင့္သာ မထင္ရွားတဲ့ ပညာရွင္တို ့ အမည္ေတြေဖၚျပခံရတယ္။
အရင္းက်မ္း ကို ႀကည့္လွ်င္ မာ့က္စ္ ၏က်မ္းကိုးစာရင္းမွာ လူမသိတဲ့ စာေရးဆရာေျမာက္မ်ားစြာတို ့ရဲ့ စာအုပ္မ်ားစြာ ကို ဖတ္ခဲ့ သုေတသနျပဳခဲ့ရတာ ေပၚလြင္တယ္။ ဒါေႀကာင့္ မသိတဲ့သူေတြက မာ့က္စ္ဟာ သူစာဖတ္ဘယ္္ေလာက္ႏွံ ့စပ္တယ္ဆိုတာ ႀကြားခ်င္လို ့က၀ိဂုဏ္ တမင္ျပပါတယ္လို ့ေတာင္ အထင္မွားသြားနိုင္တယ္။ မာ့က္စ္ မွာ ႀကြား၀ါခ်င္စိတ္၊ ပညာျပခ်င္စိတ္ အလ်ဥ္းမရွိဘူး။ သူက သမိုင္းကို တရားမွ်တစြာ ခ်ဥ္းကပ္တယ္။ အလားတူပဲ သမိုင္းေရး စာေရးဆရာတိုင္းကို ႀကီးႀကီးငယ္ငယ္ သူတို ့အလုပ္တန္ဖိုးအတိုင္း ထိုက္တန္တဲ့ေနရာေပးရမယ္ လို ့သူေျပာတယ္။
အယူအဆ တရပ္ကို ပထမဆံုး ေဖၚထုတ္ ေရးသားတဲ့ မည္သည့္ ပညာရွင္၊ မည္သည့္ စာေရးဆရာ မဆို၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ အညတရ ျဖစ္ေနပါေစ၊ မာ့က္စ္က မခ်န္လွပ္ခဲ့ဖူး။ တျခား ပညာရွင္မ်ား၏ စာကို တန္ဖိုးထားတတ္တာေတြ၊ မေမ့မေလွ်ာ့ အသိအမွတ္ျပဳတတ္တာေတြ ဟာ မာ့က္စ္ရဲ့ အသိတရားႀကီးကဲတဲ့၊ စာေပ က်င့္၀တ္လည္းျဖစ္ေနျပန္တယ္။
မာ့က္စ္ ဟာ သိပၸံ ရွဳေဒါင့္ကတင္ ေသခ်ာတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး။ စာအက်အေပါက္၊ စကားလံုး၊ တင္ျပပံု ေတြက အစ တခု မက်န္ အလြန္ဂ်ီးမ်ား၊ စာမွာ အရမ္းဂရုစိုက္ တဲ့ သူ ျဖစ္တယ္။ မာ့က္စ္ဟာ သိပၸံတာ၀န္ေက်သလို စာေပ့တာ၀န္လည္း ေက်ခဲ့တယ္။ အခ်က္ ေသးေသးေလတခု သူ စိတ္ေက်နပ္မွဳ မရ မျခင္း၊ လႊတ္ျပီး ျပီးစလြယ္ မေရးတတ္။ သူက အထပ္ထပ္ ျပန္ ဖတ္တယ္။ အႀကိမ္ႀကိမ္ျပန္ေရး၊ တည္းျဖတ္တယ္။ သူ ့စာ ကို သူ စိတ္တိုင္းက်တဲ့ အဆင့္ မေရာက္ေသးသေရြ ့ဘယ္ ပံုႏွိပ္တိုက္ကိုမွ စာမူေတြ သူ မပို ့ တတ္ဘူး။ ျဖစ္ကတတ္ဆန္းလည္း စာအုပ္ မထုတ္ဘူး။ သူ မသိတဲ့ အေႀကာင္းအရာကို လည္း သူ မေျပာဘူး။ သူ ့စာေတြကို ျျပီးျပည့္စံုတဲ့ အထိ အထပ္ထပ္ အလီလီ မျပင္ဆင္ရ ေသးပဲ သူမ်ားကို ေပးဖတ္ေလ့ လဲ မရွိဘူး။ တေယာက္ေယာက္ကမ်ား သူရံဲ ့ အျပီးမသတ္ရေသးတဲ့ စာမူႀကမ္း ေတြကို ဖတ္မိရင္၊ မာ့က္စ္ချမာ ေနမထိ ထိုင္မထိျဖစ္ အႀကီးအက်ယ္ စိတ္ဆင္းရဲ သြားနိုင္တယ္။ "ငါ့ မျပီးေသးတဲ့ စာမူ ႀကမ္းေတြ၊ ငါေသျပီးရင္ အကုန္ မီး ရွဳိ့ ပစ္ တာပဲ ေကာင္းမယ္ ထင္ ပါ ရဲ့ ကြာ" လို ့ က်ေနာ့္ ကို တခါ ေျပာဖူးတယ္။
အျပာေရာင္ စာအုပ္မ်ား Blue Books၊ အရင္းက်မ္းေနာက္ကြယ္က ကုန္ႀကမ္းအခ်ိဳ ့
အဂၤလိပ္ စက္ရုံ အင္စပက္တာမ်ားျပဳစုခဲ့တဲ့Blue Books ေတြဟာ မာ့က္စ္ ၏ အရင္းက်မ္း ျပင္ဆင္မွဳ မွာ အေရးပါတဲ့ မွတ္တမ္းမ်ားျဖစ္ခဲ့ တယ္။ သူ ဟာ အဂၤလန္ရဲ့ စက္မွဳ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း အေႀကာင္း သိဖို ့ အလြန္မ်ားျပားတဲ့ အျပာေရာင္ စာအုပ္ေတြကို ဖတ္ရွဳခဲ့ရတယ္။ မာ့က္စ္ အလုပ္လုပ္ပံု ကို စာဖတ္သူတဦး ဘယ္လို မွ စဥ္းစားလို ့မရနိုင္ဘူး။ သူ့အေပၚ အလြန္ေလးလံတဲ့ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး ပိေနတဲ့ အေႀကာင္းရင္းခံက သူ ့စာအေပၚ သူ တာ၀န္ခံပံု၊ျပီးေတာ ့သူ အလုပ္လုပ္တဲ့ နည္း၊ ဒါေတြနဲ ့ သက္ဆိုင္ေနတယ္။ သူ ့အရင္းက်မ္း( Das Kapital) စာအုပ္အတြက္ စာမ်က္ႏွာ ၂၀ ေလာက္ ရဖို ့ စာႀကည့္တိုက္တခုလံုး က ဥပေဒစာအုပ္ေတြကို မာ့က္စ္ ဖတ္ခဲ့ရတယ္။ ဖတ္တဲ့အခါ တအုပ္လံုး ေစ့ေစ့ငံုငံုဖတ္ရတာ။ ခဲတံ နဲ ့အမွတ္ရာေတြ စာအုပ္တိုင္းမွာ အျပည့္။ Blue Books ေတြဟာ Capital ျဖစ္လာဖို ့အတြက္ သူ ေလးေလးပင္ပင္ ေလ့လာခဲ့ရတဲ့ စာအုပ္မ်ားပါ။
Blue Books စာအုပ္ေတြမွာ အဂၤလန္နဲ ့စေကာ့တလန္က အလုပ္ရုံစက္ရုံ ကုန္ထုတ္ဥပေဒေတြ မ်ားအျပင္၊ စက္ရုံ စစ္ေဆးေရးမွဳး ေတြ၏ ကြင္းဆင္း မွတ္တမ္းမ်ား ပါ၀င္တယ္။ ထိုအခ်ိန္က ဥေရာပ တတိုက္လံုးမွာ အဂၤလန္ နိုင္ငံကလြဲလွ်င္ ဘယ္နိုင္ငံ ဘယ္လူမ်ိဳးကမွ အဂၤလိပ္စက္ရုံ အင္စပက္တာေတြေလာက္ အလုပ္လုပ္တတ္၊ အရည္အေသြးရွိရွိ မွတ္တမ္းျပဳစု မွဳေတြ အလုပ္နိုင္ႀကဘူးလို ့ မာ့က္စ္က သံသယရွီခဲ့တယ္။ ဒါေႀကာင့္လည္း သူ ့အရင္းက်မ္း ပထမတြဲ အမွာစာမွာ အဂၤလိပ္ စက္ရုံအင္စပက္တာမ်ား အေႀကာင္း ထည့္ေရးခဲ့တယ္။ "အဂၤလန္ က စက္ရုံအလုပ္ရုံ အင္စပက္တာ မ်ားဟာ အလုပ္ က်ြမ္းက်င္ႀကသူမ်ားျဖစ္တယ္။ စက္ရုံစစ္ေဆးေရးတာ၀န္ကို အရည္အေသြးျပည့္မွီစြာ လုပ္ႀကတယ္။ သူ ့တို ့ အလုပ္ သူတို ့လုပ္တဲ့ အခါ ဘယ္ဖက္မွ မ်က္ႏွာ မလိုက္၊ သမာသမတ္က်၊ ေလးစားစရာ ေကာင္းတဲ့ စစ္ေဆးေရး အရာရွိမ်ား ျဖစ္တယ္" လို ့ မာ့က္စ္က သူတို ့ကို မွတ္တမ္းတင္ ဂုဏ္ျပဳေပးခဲ့တယ္။
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
စုစုေပါင္း (၆)ပိုင္းခြဲထားပါတယ္။
အပိုင္း(၅)ကို ဆက္ဖတ္ပါ။
ဘာသာျပန္ဆိုသူ (aasw)
ဓါတ္ပံုမ်ား--အင္တာနက္မွ။
မာ့က္စ္ အင္တာနက္ျပတိုက္ကလည္း ယူပါတယ္။
Written by Paul Lafargue in 1880.
Source: Marx and Engels Through the Eyes of Their Contemporaries, Progress Publishers, 1972.
ပညာ၀ယ္၊ အလုပ္သင္ က်ေနာ္ နဲ ့မာ့က္စ္
က်ေနာ္ မာ့က္စ္ေဘးကေန အလုပ္လုပ္ေပးခဲ့ရဖူးတယ္။ က်ေနာ္ လုပ္သမွ်က ေတာ့ သူ စာခ်ေပးတာ ႏွဳတ္ကေျပာတာကိုု ေနာက္က လိုက္ေရး၊ မွတ္စုထုတ္ ဒီေလာက္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ သည္ေလာက္ေလး လုပ္ရတာနဲ ့တင္၊ သူ ဘယ္လိုေတြးသလဲ၊ သူဘယ္လိုေရးသလဲ ဒါေတြကို အနီးကပ္ေလ့လာခြင့္ ရခဲ့တယ္။ က်ေနာ့္ အတြက္ မဟာ အခြင့္အေရးႀကီးေပါ့။
စာေရးတဲ့ အလုပ္ဟာ၊ မာ့က္စ္အတြက္ လြယ္လည္းလြယ္ ခက္လည္းခက္၊ သည္လို ေျပာလို ့ရတယ္။
ဘာေႀကာင့္ လြယ္သလဲ။ မာ့က္စ္ဟာ သက္ဆိုင္တဲ့ အေႀကာင္းအရာတခု ကို ေရးတဲ့အခါ သူလိုခ်င္တာေတြကို စုေဆာင္းသိုမွီးထားတဲ့ သူ ့ေခါင္းထဲက အခက္အခဲ မရွိ၊ က်ြမ္းက်င္စြာ ထုတ္ႏွုတ္ ယူသံုး နိုင္စြမ္း ရွိလို. ျဖစ္တယ္။တခ်ိန္တည္းမွာပဲ စာေရးျခင္းဟာ သူ ့အတြက္ ခက္ခဲေနျပန္တယ္။ ဘာေႀကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူေျပာခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္ ၊ျငင္းဆိုခ်က္ေတြ ကို အႏုစိတ္ေန ေအာင္ ေရးတတ္တဲ့ သူ ့အက်င့္ေႀကာင့္ျဖစ္တယ္။ သူ ့စာ ေတြဟာ လစ္ဟာမွဳမရွိေစရဖူး။ တိတိက်က် လည္းရွိတယ္။ လိုအပ္လွ်င္ သူက စံုေစ့ေနေအာင္ ရွည္ရွည္ေ၀းေ၀း ေရးတတ္တယ္။ ဒီလို ဟာေပါက္က်ေပါက္ မရွိ ေအာင္ ေရးသားဖို ့ဆိုတာ အျမဲ တေစ အားထုတ္ေနရတဲ့အလုပ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ စာေရးျခင္းကို မာ့က္စ္က သာသာေလး လုပ္ဖို ့မျဖစ္နိုင္ခဲ့တာပါ။ အမွန္လည္း မာ့က္စ္ဟာ စာျပည့္စံုမွဳရွိေအာင္ ေန ့ညမအား အလုပ္လုပ္သူ၊ အပင္ပန္းခံ စာေရးတတ္သူႀကီးျဖစ္တယ္။
သိပၸံနည္းက် ေလာဂ်စ္ပါေသာ အဘိဓမၼာသမား အစစ္
အေႀကာင္းအရာေတြကို ႀကည့္ရင္ မာ့က္စ္ က မ်က္ႏွာျပင္ေပၚက ခြာႀကည့္တတ္တယ္။ မ်က္နွာျပင္ကို ေလ့လာရုံသာမက၊ ေအာက္က ဖံုးကြယ္ေနတဲ့ အလႊာတိုင္းကို ပါ သူက ေစ့ေစ့ႀကည့္တတ္တယ္။ တခုလံုးထဲက အစိတ္အပိုင္းေလးေတြကို တစစီဆြဲထုတ္၊ သူက အပိုင္းပိုင္း အဆစ္ဆစ္ ယူႀကည့္တာ။ ျပီးေတာ. အဲဒီ့ အပိုင္းတခုစီ တခုနဲ ့တခု အျပန္အလွန္ ရုိက္ခတ္ပံု၊ ဒါေတြကိုလည္း ခြဲခြဲျပီး ေလ့လာတယ္။
တပ္ိုင္းစီ၏ ဇစ္ျမစ္သမိုင္းကို သုေတသနာလုပ္တဲ့အခါမွာလည္း သူက တပိုင္းစီကို အထူးက႑ေပးျပီး သီးျခားဖယ္ထုတ္ေလ့လာခဲ့တာ။
အစိတ္အပိုင္းေလးေတြ ဘယ္လို စခဲ့လဲ။ ဘယ္လို ျဖစ္တည္၊ ဘယ္လို ေျပာင္းလဲ ေရြ ့ရွားလာလဲ။
အစိတ္အပိုင္းတခုစီ၏ ပတ္၀န္းက်င္၊ သမိုင္းေနာက္ခံကို ပါ သူက ခ်န္မထားဘူး။ အေသးစိတ္္ နားလည္ေအာင္ သူကေလ့လာတယ္။ သည္လို နဲ ့မာ့က္စ္ ေျခရာခံ လိုက္နည္းမွာ၊ အေႀကာင္းအရာတခု (သို.မဟုတ္) ၀တၳဳ တခု၏ မူလပထမ ျမစ္ဖ်ား ကစတယ္။
သည္ ၀တၳဳ၏ ျဖစ္တည္မွဳ ေျပာင္းလဲလာပံု အဆင့္ဆင့္ ပါတယ္။ ျပီးေတာ့-အေျခခံေတြ ေျမလွန္ေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္ေစတဲ့ ေတာ္လွန္ေသာ ေျပာင္းလဲမွဳ ျဖစ္စဥ္ကို လည္း သူ ့ေလ့လာမွဳမွာ ထည့္ထားတယ္။ ဒီ ့အျပင္ ဟိုး အေ၀းႀကီး၊ လက္လွမ္းမမွီတဲ့ ေနရာေတြက ရလဒ္ေတြ၊ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳေတြပါ သူက ထည့္စဥ္းစားတယ္။ မာ့က္စ္က ျဒပ္၀တၳဳတခု၊ အေႀကာင္းအရာတခု ကို သူ ့ျခည္းသက္သက္၊ သူ ့တခုတည္း ေပၚမွာ ကြက္မႀကည့္တတ္ဘူး။ မာ့က္စ္ျမင္တဲ့ ကမၻာႀကီးက အေရြ ့တခုနဲ ့ မေနမနား ဆက္တိုက္ လည္ပတ္ ရွဳတ္ေထြးေျပာင္းလဲေနတဲ့ ကမၻာႀကီး။ ဒါေႀကာင့္ သူ ့ထဲက အစိတ္အပိုင္းေတြကို လစ္လွ်ဴရွဳလို ့မရဘူးဆို တာ မာ့က္စ္ နားလည္တယ္။ အစိတ္အပိုင္းအားလံုး၏ သမိုင္း တခုစီ ကို သိေအာင္လုပ္ျပီးမွ၊ ကမၻာ့သမိုင္းျဖစ္စဥ္ကို ဒီလိုပါ လို ့ သူက ရွင္းလင္းျပခဲ့တာ။
သူ ့ရည္ရြယ္ခ်က္က သက္ေရာက္တုန့္ျပန္မွဳေတြအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အျပန္အလွန္အက်ိဳးျပဳပံု အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ့ ပံုသ႑န္စံု ျဖစ္လာ ေျပာင္းလဲလာေနတဲ့ လူသားကမၻာကို အရွိ အရွိအတိုင္း ဖြင့္ထုတ္ခ်ျပေရး ျဖစ္တယ္။
စာသမားခ်င္းေပမဲ့ အလုပ္ခ်င္းက မတူပါ။
ရသစာေပလိုင္းက က၀ိအေက်ာ္အေမာ္မ်ား ျဖစ္ႀကတဲ့ ဖလိုဘဲ၊ ဂန္ေကာ့တ္ (Flaubert and Goncourt) စတဲ့ သူတို ့စတိုင္သက္သက္ လိုက္စားတဲ့ စာေပသီးသန္ ့ေက်ာင္းေတြက မာ့က္စ္ ခ်ျပတဲ့ ကမၻာကို နားမလည္ဘူး။ မာ့က္စ္ ေျပာတဲ့ ကမၻာႀကီးဟာ နားလည္ဖို ့သိပ္ခက္တယ္လို ့ျငီးတြား၊ ေစာဒက တက္ႀကတယ္။ ျဖစ္မွာပဲ။ ၀တၳဳေရး အေက်ာ္အေမာ္က၀ိဆရာေတြဟာ မ်က္နွာျပင္ေပၚပဲ ႀကည့္ႀကတာမို ့ သူတို ့ဟာ အေပၚယံ အျမင္ပဲ ရခဲ့တယ္။ ဒီလို အေပၚယံအျမင္ေႀကာင့္ ကမၻာႀကီးကို သိနားလည္ဖို သူတို ့ႀကိဳးပမ္းမွဳ ဟာ ခက္ခဲေနတာျဖစ္ရမယ္။
သူတို ့ဖန္တီးတဲ့ ရသစာေပထဲမွာ တအုပ္ဆို တအုပ္ ေျပာရမဲ့ မာစတာပိစ္ ႀကီးေတြကို မာ့က္စ္ ေရးသားျပဳစုထားတဲ့စာေတြ နဲ ့ယွဥ္ႀကည့္လိုက္စမ္းပါ။ သူတို ့စာေတြဟာ ကေလးတန္းေလာက္ပဲ ရွိေတာ့တယ္။ မာ့က္စ္ရဲ့ စာကို ႀကည့္လွ်င္ ရုပ္သမိုင္းျဖစ္စဥ္ေတြကို အရွိ အရွိအတိုင္း ထုတ္ျခင္းေပါက္ သိေအာင္၊ သူ ့ရဲ့ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အားထုတ္မွဳ ကို ခင္ဗ်ားတို ့ ေတြ ့ရမယ္။ အရင္းက်မ္းတအုပ္မွာပင္ သူ ့ဘ၀ရဲ့ ၁၇ နွစ္ေလာက္ ျမွပ္ႏွံခဲ့ရတယ္။ အလြန္ ့အက်ြန္ လံု ့လထည့္ လုပ္ခဲ့ရတဲ့ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ျဖစ္ျပီး၊ သူ နားလည္သလို လူေတြ သိပါေစဆိုတဲ့ ေစတနာနဲ ့ အားထုတ္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့ သူက သူ ေရးျပီးသမွ်နဲ ့ေက်နပ္ေရာင့္ရဲေနတဲ့လူစားမ်ိဳးလည္းမဟုတ္ျပန္ဘူး။ သူ ့စာေတြကို အျမဲလိုလို ျပန္တည္းျဖတ္ ျပဳျပင္မွဳလုပ္ေနခဲ့တယ္။ အိုင္ဒီယာ၊ အယူအဆတခု ကို သရုပ္ေဖၚတဲ့ အခါ၊ သူ ့အေတြးနက္သေလာက္ကို သူ ့အေရးအသားက အမွီမလိုက္နိုင္လွ်င္ မာ့က္စ္ က သူ ့ကိုသူ မေက်မနပ္ျဖစ္တတ္တယ္။
မာ့က္စ္ ပါရမီ နဲ ့ထူးခ်ြန္မွဳ အေႀကာင္းေျပာမယ္ဆိုလွ်င္၊ သိသာတဲ့ အရည္အေသြး၂ ခု ရွိတယ္။
အရာ၀တၳဳ တခုကို အပိုင္းပိုင္း စိတ္ျခမ္း ျပီးမွ တပိုင္းစီကို အႏုစိတ္ေလ့လာနိုင္စြမ္းတဲ့ ပါရမီ။
ဒါကို ဘယ္သူမွ စိတ္ကူးယဥ္ႀကည့္လို ့မရ နိုင္ဘူး။ သူ ခြဲစိတ္ထားတဲ့အပိုင္းေလးေတြ သ႑န္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ ့ ေပၚလာတာ၊ ျပီးေတာ့ ေပၚလာတဲ့ အပိုင္း အသီးသီး တခုနဲ ့တခု အညမည အက်ိဳးျပဳ တည္မွီေနတာေတြ ကို ပါ မာ့က္စ္က နားလည္ေနေလေတာ့၊ သူ ့ေလာက္ ပါရမီမပါ၊ သူ ့ေလာက္ ေဖါက္ထြင္းေတြးေခၚနိုင္စြမ္းမရွိ၊ သူ ့လို သမိုင္း၏ ေႀကာင္းက်ိဳးျဖစ္စဥ္မ်ားကို ဂြင္းဆက္လိုက္ျပီး ေလ့လာနိုင္စြမ္းမရွိတဲ့ တျခားပညာရွင္ေတြက မာ့က္စ္ကို မေက်နပ္ျဖစ္ႀကေလရဲ့။
ဂ်ီအို မက္ထရီ ဆရာ မ်ားစာသင္တဲ့ အခါ ဘာသာရပ္ထဲက အဓိပၸါယ္ဖြင္ ့ဆိုခ်က္ေတြ ကို္ ပတ္၀န္းက်င္ထဲက ရွိျပီးသား ရွင္းလင္းခ်က္ေတြကို ခပ္လြယ္လြယ္ ႏွဳိက္္ျပီး သင္ေပးတတ္ႀကတယ္မဟုတ္လား။ သင္ႀကားခ်က္ထဲမွာ ဘာေႀကာင္ ့ ေလာဂ်စ္နဲ ့အေျဖထြက္ျခင္းကို ဆရာက ျပန္သက္ေသ မျပလွ်င္၊ သည္ဆရာဟာ ေလာဂ်စ္ကို ပစ္ပယ္တာပဲ။ မာ့က္စ္ ဟာ သက္ေသျပျခင္းကို ျငင္းပယ္တဲ ့ ဂ်ီအိုမက္ထရီ ဆရာတေယာက္၏ နည္းနာမ်ိဳး ကို သံုးကို မသံုးခဲ့ဘူး။
အရင္းက်မ္းဟာ ကမၻာ့ စီးပြားေရးစနစ္ေတြ ႏုရာက ရင္ ့လာေစခဲ့တဲ့ လက္သည္အစစ္ကိုျပထားတယ္။ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သူ အပင္ပန္းခံ ႀကိဳးစားအားထုတ္ထားတဲ့ သိပၸံနည္းက် ကမၻာ့စီးပြားေရးစစ္တမ္းျဖစ္တယ္။
၁၈၆၇ တြင္ ဂ်ာမန္ဘာသာ ျဖင့္ ပထမဆံုးပံုနွိပ္ ထုတ္ေ၀ေသာ အရင္းက်မ္း စာအုပ္ ပထမတြဲ Copy of the first edition of Capital Volume (1) published in German in 1867. German in 1867.
ဘာျဖစ္လို ့လဲ ဆိုေတာ့၊ မာ့က္စ္ ေရးသား ပိုင္းဆစ္ ျပသတဲ့ အခ်ိန္က်မွ အရင္က သိရခက္ခဲ၊ စိတၱဇ ဆန္တဲ့ ေႀကာင္းက်ိဳးဆက္သြယ္ခ်က္ေတြဟာ၊ အမ်ားသိဖို ့ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ နားလည္ရခက္ခဲတဲ့ အယူအဆေတြဟာ အရင္က ဘယ္သူမွ မဖမ္းမဆုပ္နိုင္ဖူး။ ေ၀၀ါး၀ါး ဒႆနေတြဟာ ခုမွ မာ့က္စ္ေႀကာင့္ သူသူငါငါ အမ်ား မ်က္လံုးထဲ သိလြယ္ ျမင္လြယ္ ျဖစ္လာႀကတယ္။ သိေတာ ့လည္း ကြက္ကြက္ ကြင္းကြင္း သိလာခဲ့ႀကတာ ဆိုပါေတာ့။ သည္ေတာ့ စီးပြားေရးပညာရွင္ႀကီးအခ်ိဳ ့က သူတို ့နည္းသူတို ့ဟန္၊ သူတို ့ဥာဏ္နဲ ့့ မႀကံစီနိုင္၊ ေကာက္ခ်က္မခ်နိုင္တဲ့ ရုပ္ပတ္၀န္းက်င္၏အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ခ်က္ ေတြ ဟာ မာ့က္စ္ အားထုတ္မွဳေႀကာင့္ ထင္ထင္လင္းလင္းျဖစ္လာခဲ့တယ္ ဆိုျပီး အရင္းက်မ္း စာေရးဆရာကို မေက်မနပ္ျဖစ္ခဲ့ႀကပါေရာ။
မာ့က္စ္ဟာ သူ ့အရင္းက်မ္းမွာ သီးျခား အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမွဳေတြ၊ အဆက္အစပ္မရွိ သီးသန္ ့ တကြဲတျပားျဖစ္ေနတဲ့ စီးပြားေရးေဖၚျမဴလာေတြ ကို သူ ့သေဘာနဲ ့သူ လုပ္ႀကံခ်ဲ့ကား ျခယ္မွဳန္းထားတာ တခုဆိုတခုေတာင္ မရွိဘူး။ မာ့က္စ္၏ အရင္းက်မ္းဟာ နိုင္ငံေရးစနစ္ေတြနဲ ့အညမညျပဳေန တဲ့ စီးပြားေရးစနစ္မ်ားစစ္တမ္း ျဖစ္တယ္။ ထို ့အျပင္ သည္ နိုင္ငံေရးစနစ္ေတြထဲမွာပဲ ေပါက္ဖြားလာ၊ နိုင္ငံေရးစနစ္ေတြကပဲ က်ားကန္တည္တန္ ့ခိုင္ျမဲေနေစတဲ့ စီးပြားေရးစနစ္မ်ား အေရာင္ အႏုအရင့္ အမ်ိဳးအစား အစံုစံု ရွိေနပံုေတြ၊ ျပီးေတာ ့ ဒီစနစ္ေတြ ရဲ ့ကြာလတီ အရည္အေသြး ကြာဟမွဳေတြ၊ ဒါေတြကို မီးေမာင္းထိုး ရွင္းလင္းျပသထားတဲ.က်မ္းႀကီးျဖစ္တယ္။
မာ့က္စ္ ပထမဆံုး တင္ျပတဲ့ ခဲ့တဲ့ အခ်က္က ဆိုဆိုက္ရတီ၊ လူ ့အဖြဲ ့အစည္း တရပ္၏ ႀကြယ္၀မွဳဟာ ဓနရွင္စနစ္၏ အလြန္အက်ဴး ကုန္ထုတ္လုပ္မွဳ ကတဆင့္ အားလံုးကို ေမာင္းႏွင္ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့အခ်က္ ကလာတယ္။ ထုတ္ကုန္ သို ့မဟုတ္ ရုပ္ပစၥည္းတခုဟာ ဆုပ္ကိုင္ျပလို ့ရတဲ့ အရာ။ ဒီအရာ က ရွင္းတယ္။ ဂဏန္း သခ်ၤာ ရွုပ္ေထြးမွဳ မ်ိဳးလည္းမဟုတ္ဘူး။ ဒါေႀကာင့္ ထုတ္ကုန္ တခုဟာ အရင္းရွင္စနစ္ ဖြဲ ့စည္းမွဳ၏ မူလ အေျခခံ ဆဲလ္။ မာ့က္စ္ ေဖၚထုတ္နည္းက အရင္းရွင္တို ့ ထုတ္ကုန္ ကို ဘယ္ျပန္ညာျပန္၊ အတြင္းအျပင္ ဆြဲလွန္ျပခဲ့ျပီး၊ ဒီဆဲလ္ တို ့ရဲ့ လိွဳ ့၀ွက္ခ်က္ ေတြကို တခု ျပီးတခု ျပခဲ့တယ္။ ထုတ္ကုန္၏ လိွဳ ့၀ွက္ခ်က္လို ့သာေျပာရပါတယ္။ သည္လိွဳ ့၀ွက္ခ်က္ေတြဟာ သမိုင္းတေလွ်ာက္လံုး တပံုစံတည္း အႀကိမ္ မ်ားစြာ အလီလီ ေပၚထြက္ေနတာပါပဲ။ ဒါေတာင္မွ တျခား ေဘာဂေဗဒပညာရွင္ ႀကီးေတြက ဒီ ထုတ္ကုန္ ရဲ့ သေဘာသဘာ၀ကို အနည္းငယ္ေလးေတာင္ သတိမထားမိခဲ့ႀကဘူး။
အရင္းရွင္တို ့ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းရဲ ့လိွဳ ့၀ွက္ခ်က္ေတြကေတာ့ ကက္သလစ္ ဘာသာ၏ လိွဳ ့၀ွက္ဆန္းႀကယ္မွဳ ေတြထက္ေတာင္ အမ်ိဳးအစားပိုမ်ား၊ ပို က်ယ္၀န္းနက္ရိွဳင္းတယ္ ခင္ဗ်။
မာ့က္စ္က ကုန္ပစၥည္းတို ့ရဲ့ လိွဳ ့၀ွက္ခ်က္ ကို သြားေတြ ့တယ္။ ထုတ္ကုန္၏ သဘာ၀ ကို အဖက္ဖက္က ဆန္းစစ္ျပီး၊ သူ ့ေနာက္က ပါလာတဲ့ လဲလွယ္တန္ဖိုး၊ ျပီးေတာ ့ အျမတ္အစြန္း ဆိုတာကို မာ့က္စ္ ကေတြ ့သြားတယ္။ ဒီေတာ့ ကုန္ထုတ္လုပ္မွဳပံုစံအားလံုးကို သူေလ့လာတယ္။ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း ကို ေတာင္းဆိုလာတဲ့ သမိုင္းေႀကာင္းလိုအပ္ခ်က္ေတြကိုပါႀကည့္တယ္။ မူလ ကုန္ထုတ္လုပ္မွဳပံုစံကို ေနာက္ပံုစံအသစ္တခု က ေျခဖ်က္တယ္။ အမွန္လည္း ရုပ္သမိုင္းေႀကာင္းလိုအပ္ခ်က္ေႀကာင့္သာ ကုန္ထုတ္လုပ္မွဳပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ဟာ ေခတ္တေခတ္ကေန၊ ေနာက္ တေခတ္ကို လက္ဆင့္ကမ္း ေဆာင္က်ဥ္းလာတာျဖစ္တယ္။
သည္လိုနဲ ့ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းတို ့ တခုကို တခု ကဖ်က္ရင္း၊ အစားထိုးရင္း ဆိုဆိုက္ရတီမ်ားနဲ ့သူတို ့စီးပြားေရးအုတ္ျမစ္အေျခခံေတြႀကီး ေတြကပါ ယုတၱိက်က် ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေႀကာင္းက်ိဳးျဖစ္စဥ္ သမိုင္းေႀကာင္းတခုလံုးကို မာ့က္စ္ က အႏုပညာေျမာက္စြာ အႏုစိတ္ ရွင္းလင္းျပနိုင္ခဲ့တယ္။ မသိတဲ့လူအေနနဲ ့ ဆို သူ ့အရင္းက်မ္း စာအုပ္ဟာ တေယာက္ေသာသူ၏စိိတ္ကူးစိတ္သန္းကြန္.ျမဴးျပီး စိတ္ကူးယဥ္ အလွေရးထားတဲ့ စာအုပ္လို ့ေတာင္ ထင္ခ်င္စရာေတာင္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။
အမွန္ေတာ သူ ့အရင္းက်မ္းဟာ သရုပ္မွန္ ပစၥည္း။
ရုပ္၀တၳဳ ကုန္ပစၥည္းတို ့ရဲ့ ေႀကာင္းက်ိဳးဆက္ႏြယ္ နိယာမတရား ဟာ ေလာကမွာ ရွိျပီးသား။ မာ့က္္စ္ က သည္နိယာမေနာက္က ဒႆနကို အရင္းက်မ္း ျဖင္ ့ ေရးသားေဖၚထုတ္လိုက္ျခင္းသာျဖစ္တယ္။
အညတရ ပညာရွင္ေတြကို စတင္ ကိုးကား၊ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့သူ။
မာ့က္္စ္ က သူ ့အေရးအသား၊ သူ ့စာ အေပၚမွာ အလြန္တာ၀န္ခံတတ္သူ လည္းျဖစ္တယ္။ ႀသဇာႀကီးမားထင္ရွားသူေတြ ရဲ့ က်မ္းမ်ားကို ႀကည့္တဲ့အခါ၊ က၀ိႀကီးတို ့နံမည္အရွိန္ေႀကာင့္ သူတို ့ေပးတဲ့ အခ်က္အလက္ ေတြကို မာ့က္စ္က လြယ္လြယ္ယူ၊ ကိုးကားေလ့မရွိဘူး။ သူမ်ား တဆင့္ေျပာနဲ ့ေရးသားမွဳေတြကိုလည္း မာ့က္စ္က စိိတ္တိုင္းမက်တတ္ဘူး။ သူ ့အက်င့္အတိုင္း အခ်က္အလက္တခု၏ဇစ္ျမစ္ ကို သူ ကိုယ္တိုင္ေသေသျခာျခာ လိုက္တယ္။ ေရဆံုးေရဖ်ားလိုက္ရလို ့ ဘယ္ေလာက္ ပင္ပန္းပင္ပန္း၊ သူ ့အတြက္ အေရးမႀကီးဘူး။ စလယ္ဆံုး ဆံုးခန္းတိုင္ သုတသနျပဳ ရမွ သူကေက်နပ္တယ္။
ေသးငယ္တဲ့ အခ်က္ကေလးတခု အတြက္ေတာင္ သူ့ ဖက္က သိပ္မေသျခာလွ်င္၊ ျဗိတိသွ်ျပတိုက္ကိုသြားတယ္။ လိုအပ္သလို စာအုပ္ႀကီးငယ္လွန္ျပီး ရွာေဖြတယ္။ တိုက္ႀကည့္တယ္။ သည္ေတာ့ စာေပေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြက မာ့က္စ္ စာမွာ တေနရာရာမွာ သူ နေမာ္နမဲ့၊ မွားေရးလိုက္တာမ်ား ရွိလို ရွိျငား လိုက္အျပစ္တင္လို ့မရ။ ဒီ့အျပင္ မာ့က္စ္ေပးတဲ့ အခ်က္အလက္၊ တင္ျပခ်က္၊ ရွင္းလင္းခ်က္အားလံုးဟာ အထပ္ထပ္ စစ္ေဆးေသခ်ာမွဳ မပါပဲ၊ ေရးလိုက္တာပါလို ့ ဘယ္သူ တဦးတေယာက္ကမွ မာ့က္စ္ကို မစြတ္စြဲနိုင္ခဲ့ဘူး။
မာ့က္စ္ဟာ ဇစ္ျမစ္ လိုက္တဲ့ စာေရးဆရာေပမို ့ လူသူ လံုး၀မသိတဲ့ စာေရးဆရာေပါင္းမ်ားစြာကို လည္း အေသးစိတ္ဖတ္ရွဳခဲ့ရတယ္။ အခ်ိဳ့ ပညာရွင္ေတြဆို မာ့က္ ကလြဲလွ်င္ သူတို ့ အလုပ္ကို ဘယ္သူကမွာ မကိုးကားႀကေသးဘူး။ မာ့က္စ္ေႀကာင့္သာ မထင္ရွားတဲ့ ပညာရွင္တို ့ အမည္ေတြေဖၚျပခံရတယ္။
အရင္းက်မ္း ကို ႀကည့္လွ်င္ မာ့က္စ္ ၏က်မ္းကိုးစာရင္းမွာ လူမသိတဲ့ စာေရးဆရာေျမာက္မ်ားစြာတို ့ရဲ့ စာအုပ္မ်ားစြာ ကို ဖတ္ခဲ့ သုေတသနျပဳခဲ့ရတာ ေပၚလြင္တယ္။ ဒါေႀကာင့္ မသိတဲ့သူေတြက မာ့က္စ္ဟာ သူစာဖတ္ဘယ္္ေလာက္ႏွံ ့စပ္တယ္ဆိုတာ ႀကြားခ်င္လို ့က၀ိဂုဏ္ တမင္ျပပါတယ္လို ့ေတာင္ အထင္မွားသြားနိုင္တယ္။ မာ့က္စ္ မွာ ႀကြား၀ါခ်င္စိတ္၊ ပညာျပခ်င္စိတ္ အလ်ဥ္းမရွိဘူး။ သူက သမိုင္းကို တရားမွ်တစြာ ခ်ဥ္းကပ္တယ္။ အလားတူပဲ သမိုင္းေရး စာေရးဆရာတိုင္းကို ႀကီးႀကီးငယ္ငယ္ သူတို ့အလုပ္တန္ဖိုးအတိုင္း ထိုက္တန္တဲ့ေနရာေပးရမယ္ လို ့သူေျပာတယ္။
အယူအဆ တရပ္ကို ပထမဆံုး ေဖၚထုတ္ ေရးသားတဲ့ မည္သည့္ ပညာရွင္၊ မည္သည့္ စာေရးဆရာ မဆို၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ အညတရ ျဖစ္ေနပါေစ၊ မာ့က္စ္က မခ်န္လွပ္ခဲ့ဖူး။ တျခား ပညာရွင္မ်ား၏ စာကို တန္ဖိုးထားတတ္တာေတြ၊ မေမ့မေလွ်ာ့ အသိအမွတ္ျပဳတတ္တာေတြ ဟာ မာ့က္စ္ရဲ့ အသိတရားႀကီးကဲတဲ့၊ စာေပ က်င့္၀တ္လည္းျဖစ္ေနျပန္တယ္။
မာ့က္စ္ ဟာ သိပၸံ ရွဳေဒါင့္ကတင္ ေသခ်ာတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး။ စာအက်အေပါက္၊ စကားလံုး၊ တင္ျပပံု ေတြက အစ တခု မက်န္ အလြန္ဂ်ီးမ်ား၊ စာမွာ အရမ္းဂရုစိုက္ တဲ့ သူ ျဖစ္တယ္။ မာ့က္စ္ဟာ သိပၸံတာ၀န္ေက်သလို စာေပ့တာ၀န္လည္း ေက်ခဲ့တယ္။ အခ်က္ ေသးေသးေလတခု သူ စိတ္ေက်နပ္မွဳ မရ မျခင္း၊ လႊတ္ျပီး ျပီးစလြယ္ မေရးတတ္။ သူက အထပ္ထပ္ ျပန္ ဖတ္တယ္။ အႀကိမ္ႀကိမ္ျပန္ေရး၊ တည္းျဖတ္တယ္။ သူ ့စာ ကို သူ စိတ္တိုင္းက်တဲ့ အဆင့္ မေရာက္ေသးသေရြ ့ဘယ္ ပံုႏွိပ္တိုက္ကိုမွ စာမူေတြ သူ မပို ့ တတ္ဘူး။ ျဖစ္ကတတ္ဆန္းလည္း စာအုပ္ မထုတ္ဘူး။ သူ မသိတဲ့ အေႀကာင္းအရာကို လည္း သူ မေျပာဘူး။ သူ ့စာေတြကို ျျပီးျပည့္စံုတဲ့ အထိ အထပ္ထပ္ အလီလီ မျပင္ဆင္ရ ေသးပဲ သူမ်ားကို ေပးဖတ္ေလ့ လဲ မရွိဘူး။ တေယာက္ေယာက္ကမ်ား သူရံဲ ့ အျပီးမသတ္ရေသးတဲ့ စာမူႀကမ္း ေတြကို ဖတ္မိရင္၊ မာ့က္စ္ချမာ ေနမထိ ထိုင္မထိျဖစ္ အႀကီးအက်ယ္ စိတ္ဆင္းရဲ သြားနိုင္တယ္။ "ငါ့ မျပီးေသးတဲ့ စာမူ ႀကမ္းေတြ၊ ငါေသျပီးရင္ အကုန္ မီး ရွဳိ့ ပစ္ တာပဲ ေကာင္းမယ္ ထင္ ပါ ရဲ့ ကြာ" လို ့ က်ေနာ့္ ကို တခါ ေျပာဖူးတယ္။
အျပာေရာင္ စာအုပ္မ်ား Blue Books၊ အရင္းက်မ္းေနာက္ကြယ္က ကုန္ႀကမ္းအခ်ိဳ ့
အဂၤလိပ္ စက္ရုံ အင္စပက္တာမ်ားျပဳစုခဲ့တဲ့Blue Books ေတြဟာ မာ့က္စ္ ၏ အရင္းက်မ္း ျပင္ဆင္မွဳ မွာ အေရးပါတဲ့ မွတ္တမ္းမ်ားျဖစ္ခဲ့ တယ္။ သူ ဟာ အဂၤလန္ရဲ့ စက္မွဳ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း အေႀကာင္း သိဖို ့ အလြန္မ်ားျပားတဲ့ အျပာေရာင္ စာအုပ္ေတြကို ဖတ္ရွဳခဲ့ရတယ္။ မာ့က္စ္ အလုပ္လုပ္ပံု ကို စာဖတ္သူတဦး ဘယ္လို မွ စဥ္းစားလို ့မရနိုင္ဘူး။ သူ့အေပၚ အလြန္ေလးလံတဲ့ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး ပိေနတဲ့ အေႀကာင္းရင္းခံက သူ ့စာအေပၚ သူ တာ၀န္ခံပံု၊ျပီးေတာ ့သူ အလုပ္လုပ္တဲ့ နည္း၊ ဒါေတြနဲ ့ သက္ဆိုင္ေနတယ္။ သူ ့အရင္းက်မ္း( Das Kapital) စာအုပ္အတြက္ စာမ်က္ႏွာ ၂၀ ေလာက္ ရဖို ့ စာႀကည့္တိုက္တခုလံုး က ဥပေဒစာအုပ္ေတြကို မာ့က္စ္ ဖတ္ခဲ့ရတယ္။ ဖတ္တဲ့အခါ တအုပ္လံုး ေစ့ေစ့ငံုငံုဖတ္ရတာ။ ခဲတံ နဲ ့အမွတ္ရာေတြ စာအုပ္တိုင္းမွာ အျပည့္။ Blue Books ေတြဟာ Capital ျဖစ္လာဖို ့အတြက္ သူ ေလးေလးပင္ပင္ ေလ့လာခဲ့ရတဲ့ စာအုပ္မ်ားပါ။
၁၉ ရာစု အလယ္ ဥေရာပရွိ ယက္ကန္းစက္ရုံ လုပ္ငန္းခြင္က ေယဘူယ် လူမွဳ အေျခအေန (Artist unknown)
Blue Books စာအုပ္ေတြမွာ အဂၤလန္နဲ ့စေကာ့တလန္က အလုပ္ရုံစက္ရုံ ကုန္ထုတ္ဥပေဒေတြ မ်ားအျပင္၊ စက္ရုံ စစ္ေဆးေရးမွဳး ေတြ၏ ကြင္းဆင္း မွတ္တမ္းမ်ား ပါ၀င္တယ္။ ထိုအခ်ိန္က ဥေရာပ တတိုက္လံုးမွာ အဂၤလန္ နိုင္ငံကလြဲလွ်င္ ဘယ္နိုင္ငံ ဘယ္လူမ်ိဳးကမွ အဂၤလိပ္စက္ရုံ အင္စပက္တာေတြေလာက္ အလုပ္လုပ္တတ္၊ အရည္အေသြးရွိရွိ မွတ္တမ္းျပဳစု မွဳေတြ အလုပ္နိုင္ႀကဘူးလို ့ မာ့က္စ္က သံသယရွီခဲ့တယ္။ ဒါေႀကာင့္လည္း သူ ့အရင္းက်မ္း ပထမတြဲ အမွာစာမွာ အဂၤလိပ္ စက္ရုံအင္စပက္တာမ်ား အေႀကာင္း ထည့္ေရးခဲ့တယ္။ "အဂၤလန္ က စက္ရုံအလုပ္ရုံ အင္စပက္တာ မ်ားဟာ အလုပ္ က်ြမ္းက်င္ႀကသူမ်ားျဖစ္တယ္။ စက္ရုံစစ္ေဆးေရးတာ၀န္ကို အရည္အေသြးျပည့္မွီစြာ လုပ္ႀကတယ္။ သူ ့တို ့ အလုပ္ သူတို ့လုပ္တဲ့ အခါ ဘယ္ဖက္မွ မ်က္ႏွာ မလိုက္၊ သမာသမတ္က်၊ ေလးစားစရာ ေကာင္းတဲ့ စစ္ေဆးေရး အရာရွိမ်ား ျဖစ္တယ္" လို ့ မာ့က္စ္က သူတို ့ကို မွတ္တမ္းတင္ ဂုဏ္ျပဳေပးခဲ့တယ္။
အဂၤလိပ္ ပန္းခ်ီဆရာ ၀ီလီယံ စေကာ ့ အတြဲလိုက္ေရးဆြဲခဲ့ သည္ ့ "သံ နွင္ ့ ေက်ာက္မီးေသြး" ပန္း ခ်ီ အတြဲ မ်ားမွာ အေကာင္းဆံုးအေရးအပါဆံုး ဟု သတ္မွတ္ခံ ရသည္ ့ေနာက္ ဆံုးကားခ်ပ္။ ဂ်ြန္ ၁၈၆၁ မွာ ျပီးသည္။ William Scott painted Iron and Coal, the last and most important of the series at Wallington, between January and June 1861.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
စုစုေပါင္း (၆)ပိုင္းခြဲထားပါတယ္။
အပိုင္း(၅)ကို ဆက္ဖတ္ပါ။
ဘာသာျပန္ဆိုသူ (aasw)
ဓါတ္ပံုမ်ား--အင္တာနက္မွ။
မာ့က္စ္ အင္တာနက္ျပတိုက္ကလည္း ယူပါတယ္။
Written by Paul Lafargue in 1880.
Source: Marx and Engels Through the Eyes of Their Contemporaries, Progress Publishers, 1972.
No comments:
Post a Comment